Türkiye’de 5-12 yaş aralığındaki kızların yüzde 81’i, duydukları sözlerin kendilerinde kusur yapma ve bir şeyleri deneme konusunda telaş yarattığını ve her ne yaparlarsa yapsınlar onları harikası ortaya koymaya zorladığını söylüyor. The LEGO Group’un “Mükemmelin Ötesi” ismiyle ebeveynleri ve kız çocuklarını bir ortaya getirerek gerçekleştirdiği toplumsal deney, ebeveynlerin kullandıkları lisan nedeniyle harikası yapma derdi yaşayan kızların yaratıcılıklarının nasıl kısıtlandığını ortaya koyuyor. Tam da bu nedenle şirket, günlük lisan kullanımını değiştirmekle başlayarak kız çocukları üzerindeki harikalık baskısını kaldırmak üzere ebeveynlere davette bulunuyor.
The LEGO Group, çocukların yaratıcı özgüvenini etkileyen toplumsal eğilimleri ortaya koymak üzere yeni küresel araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Araştırma bilgilerine nazaran, harikalık baskısı ve günlük lisanda kullanılan sözler, kızların yaratıcı potansiyellerini tam olarak ortaya koymalarında bir risk olarak karşımıza çıkıyor. Kızların yaratıcılığına odaklanan ve onları oyunun her alanında özgürleştirmek üzere kampanyalar yürüten LEGO® markası bu sefer de, lisan kullanımına odaklanıyor ve lisan kullanımında yapılacak ufak değişikliklerle kızlar için daha parlak bir geleceğin şekillenmesine katkıda bulunabilineceğini söylüyor.
Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu 36 ülkeden 61.500’den fazla ebeveyn ve 5-12 yaş ortası çocukla yapılan The LEGO Group Düzgün Oyna Araştırması (2023), kızların yaratıcılık tutkularının ve durdurulamaz formda oyun oynama isteklerinin gerçekleşmesi için toplumsal bir değişim daveti yapılması gerektiğini ortaya koyuyor. O denli ki 5 yaş üzere küçük bir periyotta bile kızların yaratıcı özgüvenlerinin baskılanabileceğini lisana getiren araştırmacılar da LEGO markasının bu davetine katılıyor.
Türkiye’de 5 yaş üzere küçük bir periyotta kızların yüzde 75’i, yaratıcılıklarına güveniyor ancak inanç duygusu, yaş ilerledikçe azalıyor. Türkiye’de kızların yüzde 70’i, fikirlerini paylaşmak konusunda dert duyuyor. Araştırmaya katılan tüm ülkelerde olduğu üzere Türkiye’de de bu tasa, yüzde 79 oranında kızların yaşadığı harika olma baskısı ve yanılgı yapma dehşetinden kaynaklanıyor. Türkiye’de ebeveynlerin yüzde 73’ü, bu çeşit baskıların kızların kendi fikirlerini ortaya koymaktan çekinme olasılıklarını artırdığına inanıyor.
Ebeveynlerin kullandığı lisan bilhassa kızlarda kusursuz olma baskısı yaratıyor
Araştırma sonuçlarına nazaran Türkiye’de kızların yüzde 74’ü toplumun verdiği harikalık bildirilerinin kendilerinde baskı yarattığını belirtiyor. Bu durum tüm çocukların yaşadığı bir baskı olsa da hem ebeveynler hem çocuklar, kızların harika olma konusunda daha fazla baskı hissettiklerini ve kusur yapma konusunda da erkeklere göre daha fazla tasa yaşadıklarını kabul ediyor.
Tablo o kadar berbat değil zira lisan kullanımında yapılacak ufak değişikliklerle geleceği değiştirmek mümkün. Araştırma, günlük lisanın kızların kendilerini yaratıcı bir biçimde özgürce söz etmelerini engelleyen bir rol oynadığını gösteriyor. Türkiye’de 5-12 yaş aralığındaki kızların yüzde 81’i duydukları sözlerin kendilerinde yanılgı yapma ve bir şeyleri deneme konusunda tasa yarattığını ve her ne yaparlarsa yapsınlar onları harikası ortaya koymaya zorladığını söylüyor.
The LEGO Group tarafından yayınlanan Güzel Oyna Araştırması (2023) ayrıyeten, kızları orantısız bir halde etkileyen kıymetli bir toplumsal önyargıyı da gözler önüne seriyor. Örneğin toplum, kızların yaptıkları yaratıcı şeylere erkeklere oranla 7 kat daha fazla “tatlı”, “şirin” ve “güzel” üzere yakıştırmalarda bulunuyor; “cesur”, “havalı”, “dahi” ve “yenilikçi” üzere yakıştırmaları ise kızlara göre iki kat fazla oranda yalnızca erkekler için kullanıyor. Araştırma sonuçlarına nazaran Türkiye’de çocukların yüzde 60’ı, yetişkinlerin kızlardansa erkeklerin yaratıcı fikirlerini daha fazla dinlediklerine inanıyor. Türkiye’de ebeveynlerin %74’ü ise toplumun, erkeklerin yaratıcı fikirlerini kadınlarınkinden daha fazla ciddiye alındığına katılıyor.
Türkiye’de kızlar daha çok yanılgı yapma özgürlüğü istiyor
Türkiye’de araştırmaya katılan kızların yüzde 95’i, kusurların birer öğrenme fırsatı olarak görülmesi durumunda yeni şeyler denemekten daha az korkacaklarını, yeniden yüzde 95’i yaptıklarını gösterme konusunda kendilerini daha inançta hissedeceklerini ve kusursuz olmak yerine gelişim süreçlerine daha çok ehemmiyet vereceklerini söylüyor. Türkiye’de kızların yüzde 98’i, yetişkinlerin ortaya çıkan sonuç yerine, yaratıcı süreçlere daha fazla odaklanmaları halinde kendilerine olan inançlarının artacağını söylüyor. Türkiye’de kızların %92’si ise yetişkinlerin hali bu istikamette olursa yanılgı yapma konusunda da daha az tasa duyacaklarını belirtiyor. Daha spesifik olarak şöyle diyebiliriz: kızlar, “yaratıcı”, “cesur” ve “ilham verici” üzere gelişim odaklı bir bakış açısıyla yapılan iltifatların onları daha çok motive edeceğini belirtiyor.
Türkiye’de ebeveynlerin yüzde 93’ü oyunun, çocuklarının kendilerini tabir etmelerine yardımcı olduğunu, farklı denemeler yapmak için özgüvenlerini artırdığını, yaratıcı özgüveni geliştirdiğini ve başarısızlık korkusu olmadan keşfetmek ve denemek için inançlı bir alan sağladığını söylüyor. Türkiye’de çocukların yüzde 90’ı, oyun sırasında kendileri olabileceklerini hissediyor ve yüzde 88’i, oyun sonrasında yanılgı yapma ve yargılanma konusunda daha az endişeleniyor. Yüzde 91’i, oyun oynarken fikirlerini ve yaratıcı çalışmalarını paylaşma konusunda kendilerini daha inançta hissediyor.
Mükemmellik derdi da yaratıcılık yeteneği de ailede gelişir
Kapsamlı bir araştırma ile ebeveyn davranışlarının, bilhassa de lisan kullanımının kızlar üzerindeki tesirini ortaya koyan The LEGO Group, gerçekleştirdiği “Mükemmelin Ötesi / Oyunun Dili” isimli toplumsal deneyle kızların yaratıcılık konusundaki yeteneklerini ve kullanılan lisana nazaran davranışlarında nasıl bir farklılık oluştuğunu açıkça gösteriyor. Toplumsal deney bir yandan, araştırma sonuçlarını destekleyici bir nitelik taşıyor başka yandan markanın lisan kullanımınında ebeveynlere yaptığı davetteki haklılığı birebir ortaya koyuyor. Marka bu kadarıyla da kalmıyor. Araştırma ve toplumsal deneyin ortaya koyduğu farkındalığın ebeveynlerde olumlu bir davranış değişikliği yaratması için de harekete geçiyor. Çocuklarının yaratıcı gelişimini destekleyecek eğlenceli ipuçlarıyla donatılmasına yardımcı olmak hedefiyle, eğitimini Harvard’ta tamamlayan, ebeveynlik konusunda uzmanlaşmış Araştırmacı Yazar Jennifer Wallace ile işbirliği yaparak “Yaratıcı Özgüveni Artırmak için 10 Adım’” isimli bir rehberi de ebeveynlerle paylaşıyor.
Eğitimbilimci, Akademisyen ve Müellif Dr. Özgür Bolat, LEGO markasının dikkat çekmeye çalıştığı mevzu hakkında şunları söylüyor “LEGO uygun Oyna Araştırması’nda çocuklar çok net bir biçimde kendileri için değerli olanın gelişim süreci ve öğrenme olduğunu söylüyor. Bu katiyen böyledir, çocuklar öğrenerek gelişim sağlar ve asıl öge öğrenirken denemektir. Denerken yanılmak ve yanılarak daha uygununu yapmaktır. Bu noktada gelişimin önündeki en büyük mahzurlardan biri, yanılgı yapma korkusu olarak karşımıza çıkar. Kusur yapma korkusunu ebeveyn davranışları tetikler. ‘Hiç yapamamışsın’, ‘Bunu nasıl yapamazsın’ üzere yargılamalar ya da ‘senden en harikasını yapmanı istiyorum’ üzere baskıcı ve sınırlayıcı bir lisan kullanımı, fazla müdahale ya da bir şeyleri çocuk yerine yapma üzere davranışlar çocukta yanılgı yapma korkusu oluşturur. Kusur yapma korkusu yaratıcığa da ket vurur. Yaratıcılığını ortaya koymaktan çekinen ya da vakitle bu yetisini kaybeden çocuk, denemez, yanılmaz ve gelişimi kısıtlanır. Burada yapılması gereken; ebeveynlerin yanılgı olmadan gelişim olmaz ve yanılgı gelişimin dostudur bakış açısını kazanmaları ve çocuklarına da bu bakış açısını kazandırmalarıdır. Ebeveynler çocuk yanılgı yaptığında, ‘bu kusurdan ne öğrendin ve bir sonraki denemende neyi farklı yapacaksın’ sorusunu sormalı ve gelişime odaklanmalıdır. Mükemmeliyetçi baskılar ve hırslı yönlendirmeler, çocuğu yalnızca kısıtlar. Özgür bir oyun tecrübesi bir çocuk için her şeydir ve ebeveynlere düşen, kendi bakış açılarını ve kullandıkları lisanı çocuğun öğrenme tecrübesini sınırsızca yaşaması tarafında oluşturmak olmalıdır.”
LEGO imal kesimleri ile kızlar harikanın değil yalnızca keşfetmenin peşinde
LEGO üretim kesimlerinin sunduğu sınırsız yaratıcı cihan, denemeler yapma konusunda Türkiye’de kızların yüzde 91’i tarafından epeyce bedelli görülüyor. Türkiye’de kızların yüzde 93’ü, LEGO imal kesimleri ile inşa etmenin yanılgı yapma korkusunu yenmelerine yardımcı olduğunu söylüyor. Yüzde 93’ü ise yaratıcı yetenekleri konusunda kendilerine itimat verdiğinin altını çiziyor. Yüzde 90’ı, gelişimin mükemmellikten daha değerli olduğunu öğrenmelerine yardımcı olduğunu düşünüyor. Türkiye’de ebeveynlerin yüzde 88’i çocuklarla birebir fikirleri paylaşırken, LEGO imal modülleri ile inşa etmenin yaratıcı sürecin doğal bir modülü olarak çocuklarının kendi kusurlarını takdir etmelerine yardımcı olduğunu da ekliyor.
The LEGO Group Düzgün Oyna Araştırması (2023) Hakkında:
The LEGO Group tarafından Edelman DXI tarafından yürütülen araştırma, Avustralya + Yeni Zelanda, Avusturya, Belçika, Brezilya, Kanada, Çin, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, Hong Kong, Macaristan, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Kenya, Meksika, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Singapur, Slovakya, Güney Afrika, Güney Kore, İspanya, İsviçre, İsveç, Suudi Arabistan, Tayvan, Türkiye, BAE, İngiltere ve ABD dahil olmak üzere 36 ülkede, 13 Aralık 2023 – 24 Ocak 2024 tarihleri ortasında gerçekleşti. 36.000 ebeveyn ve 5-12 yaş ortası 25.532 çocuk olmak üzere toplam 61.532 kişi araştırmaya katıldı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
