Hatay’ın Samandağ ilçesinde Yeni Bir Biyolojik Keşif: Milleyha Sulak Alanı’nda Yetişen Yeni Yılanyastığı Türü
Hatay’ın doğal güzellikleri ve zengin biyolojik çeşitliliği, yeni bir keşfe daha ev sahipliği yaptı. Samandağ ilçesinde bulunan Milleyha Sulak Alanında, yalnızca burada doğal olarak yetişen ve “Arum milleyhanum” adıyla tanımlanan yeni bir yılanyastığı türü bilim dünyasına kazandırıldı. Bu önemli keşif, alanında uzman Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve Biyolog Dr. Samim Kayıkçı tarafından gerçekleştirildi.
Türk bilim literatürüne kazandırılan bu yeni bitki türü hakkında detaylı bilgiler içeren makale, Türkiye’nin önde gelen akademik dergilerinden Bağbahçe Bilim Dergisinde yayımlandı. Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve ekibi, bu önemli keşfiyle hem bölgesel hem de uluslararası bilim camiasının ilgisini çekmeyi başardı. Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, bu başarıyı kutlayarak, “Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve ekibi, yeni keşifleriyle bilim dünyasına katkılarını sürdürüyor. Daha önce de birçok yeni bitki türü keşfeden Hocamızı ve ekibini tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Halk arasında Tirşik Olarak Bilinen Bitkinin Bilimsel Tanımı ve Kullanımı
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, yaptığı açıklamada, “Yılanyastığı türleri, halk arasında uzun süredir bilinen ve ‘tirşik’ adıyla anılan bitkiler. Ancak bu türler, bilimsel açıdan henüz tanımlanmamıştı. Yılanyastığı bitkileri, zehirli olmalarına rağmen Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde halk tarafından geleneksel olarak kullanılıyor. Bilinçli ve doğru yöntemlerle işlendiğinde, oldukça lezzetli yemeklere dönüştürülebilirler. Bu nedenle, özellikle Milleyha Sulak Alanı’nda tespit ettiğimiz yeni türün de halk arasında ‘Milleyha tirşiği’ ismiyle anıldığını gözlemledik.” dedi.
Arum Cinsinin Dünya ve Türkiye’deki Yayılışı ve Yeni Türün Önemi
Yılanyastığı (Arum) cinsinin, dünya genelinde Avrupa’dan Orta ve Güney Asya’ya, Kuzey Afrika’ya kadar geniş bir yayılış alanı bulunduğunu belirten Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Bu cinsin yaklaşık 25-30 türü dünyada biliniyor. Türkiye’de ise bu cinsin 13 türü mevcut. Ancak, Milleyha Sulak Alanı’ndan tanımladığımız yeni türle birlikte, ülkemizdeki Arum türü sayısı 14’e yükseldi. Ayrıca, bu yeni tür, Türkiye’deki endemik Arum türleri arasına katılarak, ülkemizi bu alanda daha da zenginleştiriyor.” ifadelerini kullandı.
Yenilik ve Endemik Özellikler
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Sadece Milleyha Sulak Alanı’nda bulunan bu yeni tür, bölgenin benzersiz ekolojik yapısının göstergesidir. Milleyha Sulak Alanı, yaklaşık 300 civarında bitki türü, 24 kelebek, 7 memeli, 12 sürüngen ve 3 kurbağa türüyle yüksek bir biyoçeşitliliğe sahip. Ayrıca, göçmen kuşlar için önemli bir konaklama alanı olan bu sulak alan, 312 farklı kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bu nedenle, sadece kuşlar değil, pek çok canlı türü için korunması gereken kritik bir ekosistem olarak öne çıkmaktadır.” diye ekledi.
Ekosistemin Tehlike Altında Olması ve Koruma Çalışmaları
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, Milleyha Sulak Alanı’nın “Mileyha Sazlığı Sulak Alanı” adıyla mahalli öneme sahip koruma alanı ilan edildiğini belirtti. “126 hektarlık alan, eşsiz biyolojik çeşitlilik ve doğal güzelliklerle doludur. Ancak, tarım faaliyetleri, atık döküm alanları, yapılaşma, aşırı otlatma ve kaçak avcılık gibi insan kaynaklı tehditler, bu ekosistemi ciddi biçimde tehdit ediyor. Özellikle, alanın yaklaşık üçte birini kapsayan ve biyolojik zenginliğiyle dikkat çeken tampon bölge, imara açılma tehlikesiyle karşı karşıya. Denetimlerin artmasına rağmen, mülkiyet sorunları ve ekolojik dengenin bozulma riski devam etmektedir.” şeklinde uyardı.
Sonuç ve Koruma Çabaları
Bu keşif, bölgenin ekolojik değerlerinin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasının önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Milleyha Sulak Alanı’nın korunması, sadece bölge ekosistemleri değil, aynı zamanda uluslararası göçmen kuşlar ve endemik türler açısından da büyük önem taşıyor. Bilim insanları ve yerel yönetimler, bu özel alanın sürdürülebilir şekilde korunması için çalışmalarını sürdürüyor.
