Pek çok öğrenci imtihan derdini özetleyen bu durumu yaşayabiliyor ve aylarca verdiği emeğin karşılığını bu tasa nedeniyle alamayabiliyor.
Uzmanlar, imtihan için endişelenmenin yanlış olmadığını fakat korkunun sizi günlük aktivitelerinizi yapamaz hale getirmesi durumunda bir uzman yardımı almanızı öneriyor.
Yeditepe Üniversitesi Psikoloji Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Berke Kırıkkanat, belli seviyede telaşın motivasyonu artırmasına rağmen ağır derdin yol açacağı sıkıntılara dikkat çekerek imtihan telaşıyla başa çıkmanın yollarını anlattı.
Belli bir seviyeye kadar kaygının, telaş hissinin çalışma motivasyonunu tetikleyebilecek bir güce sahip olduğunu anımsatan Doç. Dr. Kırıkkanat, “Ama yoğun korkuya eşlik eden tasa dediğimiz olumsuz fikirler ve beklentiler, çocuğun konsantrasyonunun bozulmasına, dikkatinin dağılmasına neden olmaktadır. Ayrıyeten ağır telaşın beraberinde yaşanan ağır duygulanım dediğimiz, kalp çarpıntısı, ellerin titremesi ve gibisi bedensel yansılar de olumsuz sonuçlar doğurmaktadır” dedi.
“Kıyasıya Gayret Alanı Değil”
Hayalleri için heyecanlanan gençler için ebeveynlere ve öğretmenlere değerli misyonlar düştüğünü belirten Kırıkkanat, “Sınavı yalnızca bir araç olarak gören bir genç jenerasyon için hem ebeveynlerin hem gençlerin hem de öğretmenlerin, sınavı, kıyasıya çaba verilmesi gereken bir süreç olarak yorumlamamaları gerekmektedir. Gençlerin meslek amaçlarına ulaşmasında, imtihanın, yalnızca basamaklardan biri olduğunu onlara göstermeleri asıl pahalı olandır. Bu sayede korku idaresi kolaylaşabilecektir.”
“Mola Vermek Tembellik Değildir”
Sınav tasası yaşayan çocukların atabileceği adımlara ait bilgi veren Berke Kırıkkanat, “Sınavdan evvel atabileceği adımlar ortasında şunlar sıralanabilir: Kendi çalışma tarzına uygun bir çalışma takvimi planlaması, uyku ve yemek tertibini aksatmaması, mola vermeyi tembellik olarak görmemesi, spor aktiviteleri, vücut gevşeme idmanları, nefes antrenmanları üzere bedensel idmanlar yapması” dedi.
Sınav Esnasında Neler Yapılabilir?
Sınav esnasında telaş yaşaması durumunda ise Kırıkkanat, şunların yapılmasını önerdi:
“Kendine sakinleşmesi için birkaç dakika müsaade vermesi, diyaframdan nefes alıp vermesi, ‘elimden geleni yapacağım, dünyanın sonu değil, kusursuz olmak zorunda değilim’ üzere kendiyle olumlu bir içsel diyalog gerçekleştirmesi kıymetli adımlar ortasında sayılabilir.”
Sınav Sonrasında…
Sınavı tamamlandıktan çabucak sonra ise öğrencinin kendini rahatlatmasını öneren Doç. Dr. Kırıkkanat, şöyle devam etti:
“Kendini ödüllendirmesi, arkadaşlarıyla yanıtlarını kıyaslamaması birinci etapta kendisine hizmet edebilecek adımlardandır. İmtihan sonrasında kusurlarına bakıp hangi noktalara eğilmesi gerektiğini belirlemesi ve ona nazaran bir çalışma planı yapması ise imtihan tamamlandıktan lakin aşikâr bir mühlet sonra yapılması gerekenlerdendir.”
Sınav Aile İçi Bir Tehdit Üzere Gösterilmemeli
Ebeveynlerin yapabilecekleri konusunda da tekliflerde bulunan Berke Kırıkkanat, “Her şeyden değerlisi, ebeveynlerin her durumda ve şartta çocuklarının yanlarında olduğunu onlara hissettirmeleri hayli değerlidir. Ebeveynlerin imtihana hayati bir mana yüklemeden, hayatın olağan akışı içerisinde yaşanan süreçlerden biri olduğu iletisini vererek çocuklarına yaklaşmaları imtihanın aile içinde bir tehdit ögesi olarak görülmesini engelleyebilir” dedi.
‘Bizi Mahcup Etme’ Değil ‘Her Vakit Yanındayız’ Tutumu Olmalı
Ebeveynlerin ders dışında çocuklarının kendilerine vakit ayırmalarına müsaade vermeleri gerektiğini vurgulayan Doç. Dr. Kırıkkanat, “Hatta birlikte kaliteli vakit geçirmek için planladıkları toplumsal aktiviteleri gerçekleştirmeleri, birbirleri ortasında sağlıklı bir bağlantı oluşmasını mümkün kılar. Münasebetiyle bu süreçte ebeveynlerin çocuklarına olan tavırları ve davranışları, imtihana yüklenen mana hakkında çocuklarına fikir vermektedir. ‘Bizi mahcup etme’ anlayışıyla değil, ‘Her ne olursa olsun biz senin/sizlerin yanındayız, imtihan sonucun/uz kimsenin gözünde senin/sizin pahasını belirleyemez’ anlayışıyla hareket edilmelidir” diye konuştu.
Ne Vakit Bir Uzman Yardımına Başvurmalı?
Sınav derdi yaşayan bir gencin bir uzmana başvurma sürecini tetikleyen faktörleri ise Kırıkkanat, şu halde sıraladı:
“Kaygıdan kaynaklı olarak günlük hayatında evvelce yapabildiği aktiviteleri (örneğin, ferdî öz-bakım, toplumsal bağlantı, günlük çalışma süreçleri vb.) yapamaz hale geliyorsa;
Sınava dair olumsuz kanılar ve beklentiler nedeniyle dikkati dağılıyorsa, çalışmayı erteliyorsa, bu bahiste konuşmayı reddediyorsa;
Bedensel yakınmalarında bir artış gözlemleniyorsa (karın ağrısı, mide bulantısı, terleme, baş ağrısı vb.), fizikî gücü düşmüşse;
Çok çalışmasına karşın performansında bir düşüş gözlemleniyorsa bir uzmana başvurulmalıdır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
