Özellikle sıcak ve nemin arttığı yaz aylarında havuzlar üzere ortak kullanım alanlarında daha fazla vakit geçirilmesi ya da ıslak mayo ile uzun müddet kalınması üzere nedenler bayanların hayatını kabusa çevirebilen vajinal enfeksiyonların sıklığının artmasına neden oluyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Işın Yeşim Yeşilkaya, vajinal enfeksiyonların önlenmesinde şahsî hijyenin kıymetine işaret ederek alınması gereken gözetici tedbirleri sıraladı.
Vajinal enfeksiyonlar ya da öbür ismiyle vajinitler, vajinaya dışarıdan bir bakteri, virüs, parazit ya da mantar bulaşı sonrasında gelişebileceği üzere, vajinada doğal olarak bulunan az ölçüdeki hastalık yapabilecek bakteri ya da mantar çeşitlerinin çoğalmasıyla da ortaya çıkabiliyor. Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Bayan Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Işın Yeşim Yeşilkaya, vajinal enfeksiyonların çocukluk ve menopoz dahil her yaş kümesinde görülebilse de en sık, cinsel faal olunan doğurganlık çağında gözlendiğini söyledi. Üstelik enfeksiyona sebep olan mikrobik casusların birçoğu ortak kullanım alanlarından bulaşabilmesi ya da partnerler ortasında cinsel temasla geçebilmesinden ötürü yalnızca kişinin kendisini değil etrafındaki şahısları de yakından ilgilendiriyor. Bilhassa cinsel yolla bulaşan vajinal enfeksiyonların tedavi edilmediği taktirde ilerleyerek rahim, sonrasında tüpler, yumurtalıklar ve karın içine yayılabileceğine dikkat çeken Op. Dr. Yeşilkaya, “Bu durum, pelvik inflamatuar hastalık dediğimiz karın ağrısı, ateş, karın içi apse yapabilen, çoklukla hastanede yatırılarak tedavi edilmesi gereken bir tablodur ve tedavi edilse bile sebep olduğu rahim içi ve tüplerdeki yapışıklıklarla doğurganlığı etkileyebilir.” diye konuştu.
“KÖTÜ HİJYENİK KOŞULLARDAN BESLENME ALIŞKANLIKLARINA KADAR BİRÇOK NEDENİ VAR”
Op. Dr. Yeşilkaya, vajinal enfeksiyonların gelişmesinde birçok etkenin tek başına ya da bir ortada tesirli olabileceğine işaret ederek kelamlarına şöyle devam etti: “Kişisel bakım alışkanlıkları ve kullanılan antibiyotikler sebebiyle vajinadaki yararlı bakteriler olan laktobasillerin azalması, hayat uzunluğu ve adet döngüsü içinde değişen hormon düzeyleri, mevsim kuralları, vajinanın hava almasını etkileyen kıyafet seçimlerimiz, beslenme halimiz ve makûs hijyenik koşullar pH , ısı, nem üzere ortam şartlarının hastalık yapan bakteri ve mantarlar lehine değişmesine sebep olabilir. Örneğin işlenmiş karbonhidratlarla çok beslenmenin mantar enfeksiyonlarının sıklığı ve şiddetini arttırdığını biliyoruz.”
“ISLAK MAYO MANTAR VE BAKTERİLERİN ÜREMESİNE NEDEN OLUYOR”
Sıcaklık ve nemin arttığı yaz aylarında, ıslak mayo ve bikinilerin vaktinde değiştirilmemesi durumunda mantar ve bakterilerin üremesi için elverişli ortamın oluştuğunu hatırlatan Op. Dr. Yeşilkaya, “Kirli denizler ve her ne kadar klorlanmış da olsa kalabalık havuzlar hem vajinal hem idrar yolu enfeksiyonları için riskli ortamlardır. Bununla birlikte, hava aldırmayan dar ve sentetik kıyafetler ya da pedler sebebiyle oksijensiz ortamda çoğalabilen ve berbat bir kokuya sebep olan bakteriler daha kolay ürer. Vajinal tamponların uzun müddet vajina içinde kalması ise toksik şok sendromu denilen süratle ilerleyen ve ölümcül olabilecek bir enfeksiyonel durum yaratabileceğinden ayrıyeten kıymetlidir. Ayrıyeten birden fazla partner olması enfeksiyon riskini arttırırken, bağışıklığın düşmesi, ağır sigara ve alkol kullanımı da vajinal enfeksiyonlara yakalanmayı kolaylaştırır. Vajinal floranın üstteki sebeplerle bozulması ve bu durumun kronikleşmesine vajinal disbiyozis denir; bu durumun kendisi de vajinadaki bağışıklık cevabını düşünerek HPV üzere öteki enfeksiyonlara yakalanmayı kolaylaştırır.” diye konuştu.
AKINTININ RENGİ, KOKUSU ENFEKSİYONUN TİPİNİ GÖSTERİYOR
Hastanın yaşadığı akıntıya dair tanım ettiği kimi renk, kıvam ya da koku değişikliklerinin şimdi muayene etmeden enfeksiyonun cinsini tanımlayacak kadar tipik olabileceğine işaret eden Op. Dr. Yeşilkaya, konuyla ilgili şu bilgileri verdi: “Vajinal enfeksiyonlar en sık, şeffaf ya da beyaz renkteki kokusuz fizyolojik akıntının renk değiştirmesi, kokulu olmaya başlaması, ölçü ve yoğunluğunun artmasıyla kendini gösterir. Beraberinde vajinada ve dış genital bölgemiz olan vulvada kaşıntı, batma, yanma, alakada ya da bazen idrar yaparken ağrı ve acı olabilir. Örneğin sık görülen bakteriyel vajinozis enfeksiyonunda meyyit balık kokusu, mantar enfeksiyonunda ise ekşi peynir kokusu, süt kesiği kıvamlı akıntı ve genital kaşıntı tipiktir. Bu tarifler ve muayene bulgularıyla tanınamadığında alınan vajinal kültür testi enfeksiyonun cinsini ortaya koymada bize yardımcı olur.”
VAJİNAL ENFEKSİYONLARIN BULAŞICI OLDUĞU UNUTULMAMALI!
Vajinal enfeksiyona sebep olan mikrobik casusların birçoğunun ortak kullanım alanlarından ya da partnerler ortasında cinsel temas yoluyla bulaşabileceğini hatırlatan Op. Dr. Yeşilkaya, sözlerine şöyle devam etti: “Her iki partnerden de birbirine geçirebilir ve yeniden her iki durumda da erkekte hiçbir belirti olmayabilir. Bu nedenle günlük hayatta hijyenik şartlara ve ilgide prezervatif kullanımına dikkat edilmelidir. Ayrıyeten birçok vakit, bilhassa de tekrarlayan enfeksiyonlarda eş tedavisi tedavi aktifliğini arttırır. Prezervatif, vajinal yolla geçen enfeksiyonlar için yüzde 85 üzere yüksek bir oranda koruyuculuk sağlar.”
GEBELİK SÜRECİNDE OLANLAR ŞİKAYETLER BAŞLAR BAŞLAMAZ TABİBE BAŞVURMALI
Op. Dr. Yeşilkaya, gebelik sırasında östrojen ve progesteron hormonlarının çok yüksek olması ile değişen pH ve aylar içinde gelişen fizyolojik insülin direnci nedeniyle mantar enfeksiyonlarına yatkınlığın arttığına işaret ederek, “Bu durumda fitil, krem tedavisi ve probiyotik takviyesi ile geriler. Kimi bakteriyel enfeksiyonlar rahime yanlışsız ilerleyerek bebeğin su kesesini enfekte edebilme riski taşıdığından bilhassa makus renk ve kokulu akıntılarda kesinlikle doktora başvurulmalıdır. Bu noktada hamilelerin endişelenmesi gerek yok. Zira gebeliğe uygun antibiyotiklerle tedavi mümkün.” diye konuştu. Ergenlik öncesi çocukluk devri, emzirme, doğum denetim hapı kullanımı, menopoz üzere farklı hormonal durumların da çeşitli vajinal enfeksiyonlara kolaylaştırıcı taban hazırladığı unutulmamalı.” diye de ekledi.
“TEDAVİDE FARKLI ALTERNATİFLER VAR”
Enfeksiyonların tedavi yaklaşımı konusunda Op, Dr. Yeşilkaya, şu bilgileri verdi: “Vajinal enfeksiyonlar başka tüm enfeksiyonlar üzere temel olarak antibiyotikler, mantarlar için kullandığımız antifungal ilaçlar ve probiyotikler ile tedavi edilir. Bunlar ağız yoluyla verildiği üzere vajinal fitiller ya da kremler halinde de olabilir. Antiseptik solüsyonları da dış genital bölge ve vajinal yıkama için kullanılabilir. Dış genital bölgede oluşan cilt lezyonları için tipine nazaran kremler uygulanabilir. Siğiller, özel solüsyonlar, dondurma (kriyoterapi) ya da yakma(koterizasyon) sistemleri ile tedavi edilebilmektedir. Bu noktada değerli olan vaktinde tabibe başvurmak ve tedavi sürecinde de hijyen kurallarına dikkat etmektir.”
VAJİNAL ENFEKSİYONLARDAN KORUNMAK İÇİN BU TEDBİRLERİ ALIN!
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Op. Dr. Işın Yeşim Yeşilkaya Baylan, kişinin hem kendisinin hem de etrafındakilerin ömür kalitesi üzerinde önemli tesirler yaratan bu enfeksiyonlarla ilgili yapılması gerekenler konusunda şu tekliflerde bulundu:
El paklığı ve şahsî hijyen konseylerine uyulmalı: Vajinal enfeksiyonların önlenmesinde elbette şahsî hijyen çok değerlidir. Tuvalet muhtaçlığını giderdikten sonra paklığın evvelden yıkanmış ellerle, her seferinde önden geriye hakikat yapılması gerekir. Bilhassa küçük kız çocuklarında buna dikkat edilememesi sebebiyle vajinal akıntı gelişebilmektedir. Genel tuvaletlerde kapı kolları, musluk vanaları üzere ortak dokunulan yerlerden de enfeksiyon kapılabileceği için el ile bulaş açısından çok dikkat edilmeli, klozet üzerine tek kullanımlık bir malzeme serilmeden oturulmamalıdır. Hane sakinlerinden birinde genital enfeksiyon belirtisi varsa tedavi alması sağlanmalıdır; o vakte kadar ortak tuvalet kullanımında dezenfektan ile kısa bir ön paklık yapılabilir.
Kişisel eserler ortak kullanılmamalı: Özellikle alışveriş mağazalarında direkt derimize temas edecek formda iç giysi denenmemeli. Epilasyon uygulamalarının hijyen açısından inanç vermeyen merkezlerde yapılmamalı.
Hava aldıran kıyafetler tercih edilmeli: İç çamaşırları yüksek derecede yeterli durulama yapılarak yıkanmalı, çamaşırlar giyilmeden evvel yüksek ısıda buharla ütülenmeli. Ayrıyeten pamuklu çamaşırlar ve hava aldıran kıyafetlerin tercih edilmesi vajinal enfeksiyon riskini azaltacaktır.
Prezervatif kullanılmalı: Tek eşlilik ve prezervatif kullanımı cinsel temasla bulaşan enfeksiyonların riskini azaltmada çok değerli. Hastada ağır enfeksiyon bulguları ya da partnerde penis ucundan akıntı, penis üzerinde yara ya da döküntü, idrar yaparken ağrı üzere belirtiler varsa tedavi olana kadar cinsel perhiz uygulamak en doğrusu olacaktır.
Aşırı hijyenden de kaçınılmalı: Hijyen azlığı kadar çok hijyen uygulamaları da ziyanlı olabilir. Bu nedenle vajina içerisinin yıkanması önerilmez zira floramızdaki probiyotiklerin azalmasına sebep olur. pH’ı uygun genital şampuanlar dış genital bölge paklığında tercih edilebilse de aslında bu bölgenin sadece ılık su ile yıkanması kafidir.
Probiyotikli eserler tüketilmeli: Antibiyotik kullanımı ardından mantar enfeksiyonları sık olduğundan besinlerle ya da hazır probiyotik desteği almak gözetici olur. Ayrıyeten havuzda sık yüzenlerde klor florayı bozabileceğinden onlarda da probiyotik dayanağı kıymetlidir. Kefir ve konut üretimi yoğurt vajina için gerekli olan laktobasillerden epey güçlü en önemli doğal probiyotik kaynaklarının beslenme rejimine eklemek yararlı olacaktır.
Son olarak, cinsel aktivitenin başlamasının akabinde yıllık muayeneleri aksatmamak ve üstte saydığımız belirtilerden birinin görülmesi halinde gecikmeden doktora başvurmak vajinal enfeksiyonların ilerlemesi ya da kronikleşmesinin önüne geçer.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
