Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan: “17 Ağustos günü meydana gelen orman yangınlarının çıkış sebeplerine ve başlangıç koşullarına bakıldığında istekli itfaiyecilik sistemi mevcut olsaydı büyümeden söndürülebileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.”
İSG Uzmanı Kısmı Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, “Orman yangınlarıyla çabada dron ve teknolojik ihtar sistemlerinin kullanımı çok kıymetli.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan ile Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısmı Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, ülke genelinde birçok vilayette yaşanan orman yangınlarını kıymetlendirdi.
Bir günde 72 noktada yangın çıktı
“Orman yangınları yalnızca ülkemizde değil dünyanın her tarafında yaşanıyor. Birtakım ülkelerde yoğunluk daha da fazla.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, 17 Ağustos 2024 günü ülkemizde 72 başka noktada çıkan 45’i kısa müddette denetim altına alınan 27’si uzun mühlet savaşılan orman yangınları meydana geldiğini, bunlardan kimilerinin anız yakma, piknik ateşi, dikkatsiz sigara içimi ile taksirle meydana geldiğinin tespit edildiğini ve kasıtlı yangın bilgisinin ise olmadığını lisana getirdi.
Kuvvetli rüzgâr yangınları etkiledi
Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Orman yangınlarının büyümesine, denetim altına alınamamasına ve söndürülememesine tesir eden faktörlerin başında kuvvetli rüzgâr gelmektedir. İkinci değerli faktör havadaki bağıl nemin düşük olmasıdır. Üçüncü değerli faktör de hava sıcaklığının yüksek olmasıdır.” diye konuştu.
Rüzgârın azalması yangınlarının denetim altına alınabilmesinde yarar sağladı
Olay günü (17 Ağustos) tüm bu faktörlerin bir ortaya geldiğini söz eden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Hava sıcaklığı yüksektir. Kuvvetli rüzgâr mevcuttur. Bu orman yangını çıkan bölgelerin birçoklarında o gün çok kuru hava ölçülmüştür. Yüzde 50 bağıl neme sahip hava bile kuru hava kabul edilirken, Karşıyaka’da yüzde 18, Serik’te yüzde 12 üzere ve hatta kimi bölgelerde vakit zaman yüzde 6’lara kadar düşen çok kuru hava yaşanmıştır. Sonrasında rüzgârın azalması ve nemin yükselmesi bu orman yangınlarının denetim altına alınabilmesinde yarar sağlamıştır.” halinde konuştu.
Yangınların başlangıcının çok süratli olduğunu ve lakin başlangıçta müdahale edildiğinde büyümeden söndürülebileceğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “17 Ağustos günü meydana gelen orman yangınlarının çıkış sebeplerine ve başlangıç kurallarına bakıldığında istekli itfaiyecilik sistemi mevcut olsaydı büyümeden söndürülebileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.” dedi.
Açık ateş yakmanın yasaklanması isabetli bir karar
Bu üç faktörün bir ortada olduğu günlerde ormanlara girişlerin yasaklanması, orman bitişiğinde bile piknik yapmanın, sigara içmenin yahut rastgele bir açık ateş yakmanın yasaklanmasının epey isabetli bir karar olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Anız yakmaya ise hiçbir kaide altında müsaade edilmemelidir. Orman kanununda taksirle de olsa orman yangınına sebebiyet vermenin cezası çok ağırdır. Üstteki başka yasaklar için de caydırıcı cezalar verilmelidir.” dedi.
Orman yangınlarının yüzde 80’i insan kaynaklı meydana geliyor
2008 yılında Fransızların yaptığı bir araştırmaya nazaran orman yangınlarının yüzde 80’inin yerleşim yerlerinden yahut en fazla 100 metre uzağından, insan kaynaklı olarak meydana geldiği sonucuna ulaşıldığını anlatan Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, ülkemizdeki toplam 35 bin 71 köyün 20 bin 87’sinin orman köyü olduğunu ve her ne kadar Büyükşehirlerdeki köyler mahalle statüsüne düşürülüp Köy Kanunu kapsamından çıkarılmış olsa da nitelik olarak yeniden ilçe merkezlerinden uzak ve nüfusu az yerleşim yerleri olduğundan yangın güvenliği açısından değişen bir şey olmadığını kaydetti.
Rüzgâr istikameti yönü üzerindeki yanıcıların kaldırılması çok önemli
Orman yangınlarıyla savaşta yangının rüzgâr istikametindeki yönü/yolu üzerindeki yanıcıların kaldırılmasının çok kıymetli olduğunu da söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Çoğunlukla buldozer ve gibisi araçlarla, ağaçlar ve bitki örtüleri kaldırılarak yangının bu hatta kalması sağlanır ve ilerlemesi önlenir, lakin eğimi fazla olan sarp vadilerde yangın esnasında uygulanamaz. Zati emniyet şeritleri de bu niyetle evvelden açılmaktadır. Yangın esnasında karşı ateş tekniği de bu niyetle uygulanır fakat kuvvetli rüzgârın olduğu kaidelerde kullanılamaz. Böylelikle yanmakta olan kısım yanar biter lakin o çizgiden itibaren yanıcı kalmadığından sirayet oluşamaz.” dedi.
Orman köylerinin etrafı çakıl mıcır üzere yanıcı olmayan ve ot bitmeyen materyal ile oluşturulmalı
Yangın esnasında emniyet şeridi oluşturulması sisteminin orman içi köylerde, ormana bitişik köylerde ve ormana bitişik yerleşim yerlerinde uygulanmasının çok yararlı olacağını da kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, şöyle devam etti:
“Bu emelle orman köylerini büsbütün çevreleyen genişliği 20 ila 100 metre (Bu uzaklık orman yangınlarında sirayete sebep olan tüm faktörler incelenerek bilimsel olarak çıkarılmalıdır. Bu faktörler yanmakta olan kozalakların azamî fırlama uzaklığı, rüzgarla birlikte yanmakta olan kolların yaprakların uçuş aralığı, konveksiyonla kızgın havanın ulaşma arası, radyasyonla ısı ışınlarının etkileme aralığı, yanarak kaçmakta olan orman hayvanlarının yangını taşıması ve öbür tüm faktörler) olan çakıl mıcır üzere yanıcı olmayan ve ot bitmeyen gereç ile oluşturulmalıdır. Bu emniyet şeritleri orman içinde bulunan fabrika, çiftlik üzere yerlerde de yapılmalıdır. Böylelikle orman yangınlarının yerleşim yerlerine sirayeti önlenebilecektir.”
Yaz mevsimi başında kuru otlar temizlenmeli
Orman teşkilatının orman hudutlarına dikilen yangına sağlam ağaç projesinin (YARDOP) de çok değerli olduğuna işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Rüştü Uçan, “Yaz mevsimi başında orman hudutlarının ve bu sonlardaki yol kenarlarının başta kuru olanları olmak üzere otlardan temizlenmesi gerekmektedir. Bu paklık de ormanları yanmaktan koruyacaktır.” diye konuştu.
Tahliye talimatlarına uyulmalı
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi İş Sıhhati ve Güvenliği Kısmı Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce ise mevzuya ait yaptığı değerlendirmede, orman teşkilatının çok esaslı ve çok güçlü olduğuna vurgu yaparak, “Orman yangınlarında kamu vazifelilerinin anons ettiği; insanların ve öteki canlıların tahliyesi talimatlarına uyulmalıdır.” dedi.
Yaz mevsimi başında tatbikat yapılmalı
Orman köylerini büsbütün çevreleyecek genişliği 7-20 metre ortasında değişen yangın tedbire alanları oluşturulması gerektiğini belirten Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu alanların büsbütün çakıl, taş yahut toprakla kaplanması gerektiğini tabir etti.
Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu çeşit alanların orman içinde bulunan fabrika ve çiftlik üzere yerlerde de yapılmasının yangınların süratle meskun alanlara yayılmasını önleyeceğini lisana getirerek, orman etrafındaki otların temizlenmesinin yangının süratle yayılmasını engelleyeceğini de kaydetti.
Haziran ayında Orman Bölge Müdürlüğü, belediye itfaiyesi, AFAD ve köydeki gönüllülerin en az iki günlük bir tatbikat yapmalarının kıymetine dikkat çeken Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu tatbikatların, yangınla gayret edecek grupların bölgeyi ve birbirlerini tanıyarak hazırlıklı olmalarını sağlayacağını belirtti.
Gönüllü itfaiyecilik sistemi önerisi
Abdurrahman İnce, orman yangınlarıyla çabada istekli itfaiyecilik sisteminin teşvik edilmesi gerektiğini belirtti. İstekli itfaiyecilik sisteminin devreye sokulması halinde, yangınların büyümeden denetim altına alınabileceğini tabir eden İnce, ayrıyeten, yangın söndürme uçak ve helikopterlerinin sayısının artırılması ve bu alanda eğitimli elemanların yetiştirilmesi gerektiğini söyledi.
Orman yangınlarıyla uğraşta dron ve teknolojik ikaz sistemlerinin kullanımının kıymetine değinen Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, bu teknolojilerin, yangın başladığı anda süratli müdahale imkânı sağlayarak yangınların büyümesini önleyebileceğini lisana getirdi.
Mevzuat ve eğitimde yenilikçi adımlar
Orman yangınlarıyla ilgili mevzuatın günümüz gereksinimlerine nazaran yine düzenlenmesi gerektiğini belirten İnce, yangın riskli bölgelerde çalışan elemanların uzun müddet vazifede kalmalarının sağlanması gerektiğini vurguladı. İnce, ayrıyeten, orman yangınlarıyla ilgili olarak simülasyon teknolojisi kullanılarak eğitimlerin artırılması ve yangın yönelişleri konusunda genç elemanların uzmanlaştırılması gerektiğini belirtti.
Öğretim Vazifelisi Abdurrahman İnce, orman yangınlarıyla çabada muvaffakiyet sağlanması için yeniliklerin daima olarak takip edilmesi ve uygulanması gerektiğini kelamlarına ekledi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
