Menderes ilçesinde keşfedilen yeni türe “İzmirborçağı”, bilimsel olarak ise “Chamaecytisus erythropetalus” ismi verildi.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Ülkemiz, ekosistem ve habitatı bakımından varlıklı cins çeşitliliğine sahip. Ege Bölgemiz de endemik bitki cinsleri bakımından güçlü bir florayı barındırıyor. Bu tiplerin bir kısmı literatüre kazandırılmış bir kısmı da keşfedilmeyi bekliyor. Üniversitemiz Botanik Bahçesi Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve grubu endemik tipler üzerine değerli çalışımalar yürütüyorlar. İzmir’de, Baklagiller ailesinden yeni bir çalı cinsini bilim dünyasına sunan grubumuzu tebrik ediyorum” dedi.
Bitkinin keşif sürecini anlatan Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Menderes ilçesinde 2012-2023 yılları ortasında gerçekleştirilen arazi çalışmaları esnasında yeni bir ‘Chamaecytisus’ popülasyonu tespit ettik. Örneklerin morfolojik olarak değerlendirilmesinin ve gerekli literatür çalışmalarının akabinde keşfedilen bitkinin, Chamaecytisus cinsine ilişkin rastgele bir takson ile benzeşmediği görüldü. Böylelikle bitkinin, bilim dünyası için şimdiye kadar keşfedilmemiş, yeni bir çeşide ilişkin popülasyon olduğu sonucuna varıldı. Doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ile birlikte gerçekleştirdiğimiz ayrıntılı taksonomik çalışmalar sonucunda yeni keşfe ilişkin bir makale yayınlayarak İzmirborçağı’nı bilim dünyasına tanıttık” dedi.
“İzmirborçağı, Menderes’te yayılış gösteren lokal endemik bir tür”
Bitki tipi ile ilgili detaylı bilgiler aktaran Prof. Dr. Yıldırım, “Chamaecytisus cinsinin dünya genelinde kabul edilen 43 türü̈ bulunmaktadır. Kanarya adalarından Anadolu’ya ve Orta Asya’ya kadar, tüm Akdeniz Bölgesinde (Afrika hariç) ve Avrupa boyunca (Kuzey hariç) yayılış göstermektedir. Ülkemizde bu cins altında 10 çeşit bulunmaktadır ve 4’ü endemiktir. İzmirborçağı’nın keşfi ile bu sayı 11’e çıkmış ve endemik sayısı da 5’e yükselmiştir. İzmirborçağı, İzmir’in Menderes ilçe sonlarında yayılış gösteren lokal endemik bir çeşittir. Volkanik kökenli kayalık yerlerde, maki içlerinde yayılış göstermektedir. Yayılış yüksekliği deniz düzeyinden 245-315 metre rakımlardadır” diye konuştu.
“Kritik Tehlike Altında”
Keşfedilen çeşidin tehlike altında olduğunu söz eden Prof. Dr. Yıldırım, “Bitkinin yayılış gösterdiği alan daima orman yangınlarına maruz kalan bir sahadır. Ayrıyeten alanda yeni yol açma çalışmaları da popülasyon üzerine olumsuz tesir yaratmaktadır. Gerçekleştirilen saha çalışmalarında tıbbın 0.01 kilometrekarelik bir alanda yaklaşık 50 civarında bireyle temsil edildiği saptanmıştır. Yapılan tüm saha çalışmalarına karşın rastgele bir öteki popülasyon bulunamamıştır. Tüm bu tehditler ve cinsin hudutlu dağılımı göz önüne alındığında IUCN kriterlerine nazaran cins, ‘Kritik Tehlike Altında’ olarak bedellendirilmektedir. İzmirborçağı’na yönelik bu derece önemli tehdit ögelerinin bulunuşu nedeniyle çok ivedilikle tıp muhafaza ve hareket planlarının yapılması gerekmektedir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
