Bayan üreme organlarından kaynaklı kanserleri inceleyen bilim kısmına jinekolojik onkoloji denilmektedir. Jinekolojik kanserler bayan üreme organlarının rastgele birinde yahut birebir anda birkaç organda görülebilir. Bulundukları organa nazaran rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, yumurtalık, fallop tüpü, vulva ve vaden kanserleri olarak isimlendirilirler.
En Yaygın Görülen Kanser Tipi: Rahim Kanseri
Rahim kanseri bayanlarda en sık görülen kanser tiplerinden biridir. Rahim zarını oluşturan hücrelerden kaynaklanır. Daha çok menopozdan sonra görülmesine karşın, daha genç bayanlarda da görülebilmektedir.
Rahim Ağzı Kanseri İkinci Sırada Yer Alıyor
Rahim ağzı kanseri bayanlar ortasında en sık görülen 2. kanser çeşididir ve kansere de yüzde 98 oranında HPV (İnsan Papilloma Virüsü) neden olmaktadır. Bununla birlikte rahim ağzı kanserine karşı alınan önlemlerle ile bayanların hayatları boyunca kanserle karşılaşmama oranı çok yüksektir. Çoklukla 50 yaş civarında ortaya çıkan rahim ağzı kanseri son yıllarda genç bayanlarda da görülmeye başlamıştır.
Rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tümünden sorumlu olan HPV virüsü epeyce bulaşıcıdır. Birden fazla bayan, hayatının bir periyodunda karşılaştığı HPV virüsünü kendi beden savunma sisteminin yardımı ile yener. Birtakım HPV virüsleri ise rahim ağzı kanserine neden olabilir. Rahim ağzı kanserinin erken evrede, hatta şimdi kanser oluşmadan saptamak smear testi ile mümkündür. 21 yaş üzerindeki etkin cinsel ömrü başlamış tüm bayanların smear testi yaptırmaları gerekir.
Yumurtalık kanserleri, yumurtalıklarda bulunan epitel hücrelerde ya da embriyonik periyoda ilişkin hücrelerde meydana gelen denetimsiz bölünme ve çoğalma sonucunda oluşur. Sistemli jinekolojik muayenelerle erken evrelerde tespit edilmeleri, tedavi muvaffakiyetini artırır.
Tüpler, rahimle yumurtalıkların ortasında yer alan ve döllenmenin gerçekleştiği kısımdır. Tüp kanseri, jinekolojik kanserler ortasında hayli ender görülür. Smear üzere tarama testleri ile teşhis edilemediği için erken tanısı pek mümkün değildir.
Kadın üreme sisteminin dış görünüşünü kapsayan vulva ve, vaden kanserleri daha ender görülmelerine karşın, jinekolojik muayene ile kolaylıkla erken evrede tespit edilebilmeleri nedeniyle, daha başarılı tedavi imkanı sunabilirler.
Jinekolojik Kanserlerde En Çok Görülen Belirtiler Nelerdir?
Jinekolojik kanserler hastalığın çeşidine ve evresine ve bulunduğu organa nazaran farklı belirtiler vermektedir. Bu belirtiler genel olarak menopoza giren bayanlarda kanama yahut akıntı, adet düzensizliği, adet dışında kanamalar, cinsel alaka ile ortaya çıkan ağrı, karın ağrısı, karında şişlik, vajen bölgesinde yara, kaşıntı ve kitle tesiriyle komşu organlara yaptığı baskı ile ortaya çıkan kabızlık ve sık idrara çıkma olarak sıralanabilir.
Jinekolojik kanserlerin bulunduğu organa nazaran ortaya çıkma nedenleri farklı olmakla birlikte, genel olarak genetik geçiş, HPV ve öteki cinsel yolla bulaşan hastalıklar, korunmasız cinsel ilgi ve çok eşlilik, tütün ve tütün eserlerinin kullanımı, erken ya da geç menopoz, obezite bu nedenler ortasında sayılabilir.
Genetik geçiş, hiç doğum yapmamış olmak, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, obezite ve tütün eserleri kullanmak ya da kullanımına maruz kalmak da jinekolojik kanserlere yakalanma ihtimalini artıran sebepler olarak sıralanabilir.
Erken Teşhis İçin Hangi Testler Yapılmaktadır?
Erken teşhis maksatlı tarama sistemlerinden olan Smear Testi, rahim ağzı (serviks) denilen bölgeden 5-10 saniye üzere kısa mühlet içinde ağrısız olarak fırça yardımıyla sürüntü alınması sürecidir.
Rahim ağzı kanseri taramasında kullanılan HPV testi ile enfeksiyonun varlığı saptanabilmektedir. Günümüzde her bayana nizamlı aralıklarla HPV DNA testi önerilmektedir.
Smear testinde rahim ağzı kanseri için yüksek risk taşıyan bireylere, HPV testinin olumlu çıkmasından sonra rahim ağzı kanserine neden olabilecek lezyonların saptanması ve bunların erken tedavisinin yapılabilmesi için tanısal yol olan kolposkopi yapılmaktadır. Kolposkopi, büsbütün ağrısız bir süreç olmakla birlikte, kuşkulu bölgelerden görerek biyopsi alınmasına imkan sağlar.
Jinekolojik kanserlerin tanısı için bahsi geçen usullerin dışında, ultrason, MR ve bilgisayarlı tomografi de kullanılır.
Kadın kanserlerinde tedavi medikal, cerrahi yahut radyoterapi formunda olabilirken bu prosedürler birebir anda da kullanılabilir. Tedavi yolu hastalığın tipi, bulunduğu organ ve evresine bağlı olarak değişmekte, hasta için en uygun tedavi belirlenmektedir.
Jinekolojik kanserlerden korunmanın en tesirli yolu erken teşhistir. Erken teşhisin konulabilmesi için her bayanın rutin jinekolojik taramalarını yaptırması gerekmektedir. Rutin taramalar içerisinde, genital muayene ve utrasonografi, smear testi, HPV DNA testi, kolposkopi eşliğinde revival biyopsi ve endometrial biyopsi bulunmaktadır.
Kanserden Korunmak İçin Aşılar Epeyce Faydalı
Rahim ağzı kanserinden korunmak için geliştirilmiş olan aşılar da epey yararlıdır. Kimi kanser cinslerinin genetik iletimi mümkün olduğu için, ailesinde bu tip kanserler olan bireylerin genetik tarama yaptırarak kendilerinde bu genetik olasılığın tespit edilmesi de korunma açısından epey tesirlidir.
Bunların dışında da, Ülkü kilonun korunması, tütün ve tütün eserlerinden uzak durulması, sistemli ve istikrarlı beslenme, hareketli bir hayat şekli jinekolojik kanserlerden korunmada tesirli olmaktadır.
Kanser görülme sıklığında artış, çeşitli nedenlerle gebeliğin daha ileri yaşlara ertelenmesi üzere sebeplerle gebelik isteği olan bireylerin bu bahtlarını koruyabilmek değer kazanmıştır. Yumurta yahut embriyo dondurularak, tedavi sonrasında gebelik talihi gizli tutulabilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
