Bu vakte kadar tek taraflı olarak para siyasetiyle yürütülen dezenflasyonist siyasetlerin, artık maliye siyaseti ayağıyla da desteklenmesini olumlu karşılamak gerekir.
Makro ihtiyarı önlemlerin de kademeli olarak kaldırıldığı bugünlerde; sıkı para siyaseti yanında, sıkı maliye siyasetine daha fazla muhtaçlık bulunmaktadır. TCMB siyaset faizinin yüzde 50’lere dayandığı bu periyotta, bütçedeki faiz harcamaları evvelki periyotlara nazaran artacağı için, bütçede tasarruf edilmesi gerekmektedir. Bankaların menkul değer tesisi zorunluluklarının kaldırılması üzere makro ihtiyati önlemlerin kademeli olarak kaldırılması, faiz oranlarının da yüzde 50’lere yükseltilmesi ve yabancı yatırımcılarında DİBS alımlarına yönelmeleriyle birlikte, TCMB rezervlerinde görülen olumlu artışa paralele olarak tasarruf önlemlerinin de kamuoyuyla paylaşılması olumlu bir gelişmedir.
Maliye siyasetinin 2024 yılındaki en büyük muvaffakiyet ölçütü; kamunun açıklanan tasarruf önlemlerine ne derece sadık kalıp, kalmayacağı ve 2024 bütçesinin ek bütçe gerekli olmadan tamamlanıp, tamamlanmayacağı olacaktır.
Birliklerimizde de tasarruf devam etmektedir
Birliklerimizde bu süreçte faaliyet ve tertiplerinin yürütürken verimlilik perspektifinde çalışarak, bütçelerini en faal biçimde kullanmaya çaba etmektedir. Tüm mal ve hizmet alımlarımızda bütçe disiplini ve verimlilik perspektifinde kurumsal çalışmalarımızı gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Lakin topyekün bir tasarruf kültürüyle, ülke olarak bu şiddetli sürecin üstesinde gelebiliriz.
Tasarruf önlemlerinin genişletilmesi
Açıklanan paketle, bütçe açığının ulusal gelire oranının ve bütçe içindeki açıklanan pakette yer alan harcamaların hissesinin oranındaki düşüşün izlenmesi kıymetli olmakla birlikte, 2025 yılı bütçesinde de daha geniş bir tasarruf paketinin gelmesini beklemekteyiz. Yalnızca para siyasetiyle enflasyonun düşürülmesi mümkün olmamakla birlikte, sıkı maliye siyaseti seçimsiz bir periyotta uygulanması elzemdir. Bütçede sağlanacak tasarruf, bütçedeki faiz yükünün karşılanması ve bu süreçte çalışan ve fiyatlı üzerine düşen yükün azaltılmasının sağlanması bakımından değerlidir.
İhracatçılarımızın desteklenmesi ve finans iktisadından gerçek iktisada geçiş
Ekonomimizin içinde bulunduğu yüksek enflasyon periyodunda, sıkı para ve maliye siyasetinin yanında, fiyat istikrarının sağlanması ve enflasyonla gayret için ülkemizin muhtaçlık duyduğu dövizin sağlanması için ihracata her zamankinden daha fazla gereksinimimiz vardır. Ekonomik değerlendirmeler yapılırken, iktisadın yalnızca finanstan oluşmadığını gerçek iktisadın asıl olduğunu unutmamak gerekir. Hükümetimizin yürüttüğü ekonomik programı desteklemekle birlikte, son devirde faiz oranlarındaki artışa ve kısa vadeli yabancı para girişlerine bağlı olarak ulusal paramızdaki çok pahalanma ve kredi maliyelerindeki artışa paralel olarak ihracatçılarımız, her ne kadar verimliliklerini arttırmaya ve markalaşmaya değer verseler de, rekabetçiliğimizi kaybetmeye başladığımızda aşikardır.
Bunun için, hükümetimizin bundan sonra alacağı her önlemin ihracatı dayanaklar nitelikte olması gerekmektedir. Ekonomik gidişatla ilgili değerlendirmeleri artık faiz ve döviz üzere değerlendirmeler yanında istihdam, ihracat artışı, büyüme üzere gerçek iktisatta yaşanan gelişmelere de ehemmiyetle bakmak gerekmektedir. Sonuçta, gerçek iktisadın sonucunda oluşan bilgiler faizi ve dövizi belirlemektedir. Gerçek ekonomiyi ihmal etmeden, yapısal ıslahatları da atlamadan enflasyonla gayretimizi sürdürmeliyiz. Nominal iktisatta istikrarı sağlamak ismine, gerçek iktisatta kalıcı hasarlar oluşmasına müsaade verilmemelidir. Finans iktisadında sağlanan muvaffakiyetler kalıcı olmayıp, asıl olan gerçek ekonomideki/üretimdeki yapısal dönüşümün sağlanması ve dış finansman muhtaçlığının kalıcı olarak kısa vadeli portföy girişlerinden çok, ihracatla sağlanmasıdır.
Ülke olarak global piyasada rekabet gücümüzü arttıracak, katma kıymetli eserleri ön plana çıkaracak yatırımların yapılabilmesi için kredi ve finansman kaynaklarına muhtaçlık duyuyoruz. 5 yıldır devlet dayanaklarında önemli kan kaybı yaşandı. 2023 yılı için 10 milyar TL kaynak ayrıldı lakin bu sayı 1 milyar dolar bile etmiyor. Geçmiş yıllarda devlet takviyelerinde 1 milyar dolara ulaşılmıştı hatta 3 milyar dolara yükseltilmesiyle ilgili görüş belirtmiştik. Bu sayılar ihracat amaçlarımıza ulaşmamız için yetersizdir, devlet takviyeleri en az 2 milyar dolar düzeyinde olmalıdır.
Enflasyon nedeniyle iki katına ulaşan maliyetler ve yüzde 60-65’i bulan kredi faizleri ortasında ihracatçımızı yalnızca devlet teşvikleri ve Eximbank kredileriyle finansman muhtaçlığını sağlamaktadır. Ticari kredileri faizlerinin çok yükseldiği bu ortamda, ihracatçılarımız için devlet teşvikleri çok değerli hale gelmiştir.
TCMB net döviz rezervlerindeki olumlu artışla birlikte, ihracat bedellerinin yüzde 40 oranında bozdurulma zorunluluğunun kaldırılmasını temenni ediyoruz. Kamuoyunda lisana getirilse de, hükümet ve resmi yetkililerden lisana getirilmeyen, şirketlere minimum kurumlar vergisinin konulması istikametindeki kurumlar vergisinde bir değişikliğe gidilmemesini olumlu karşılıyoruz. İhracatçılarımızın enflasyon muhasebesine geçtiği ve dış pazarlarda zorlandığı, yüksek kredi faizleriyle gayret ettiği bu periyotta bu türlü bir vergileme, ihracatçılarımızın nakit akışını bozacak, sermayelerinin erimesine ve iflas ve konkordatoların artmasına yol açacaktır.
Enflasyonu yenebilmemiz için finansal önlemlerin yanında bilhassa tarımda üretimi destekleyen önlemlerin alınması gerekiyor. Sürdürülebilir büyüme için düşük enflasyon kaide düşük enflasyon içinde daha çok üretim kaide. Ne kadar fazla üretirsek enflasyonu o kadar düşürebiliriz. Bizim stratejimiz; “Çok üret, çok ihraç et, enflasyon daha çabuk düşsün.” olmalı. Devlete büyük yük olan Yap-İşlet-Devret (YİD) modelli projeler, fiyat garantisi olan sistemler, işletilmeyen havaalanları, işletilmeyen otoyolları üzere her türlü kamuya ziyanı olan ögelerde da önemli önlem kararları alınmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
