Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı, ülkemizde karaciğer yağlanması sıklığının yüzde 48 olduğunu, beden kitle indeksi 25’in üzerinde olan bireylerde bu oranın yüzde 63’ü bulduğunu belirterek “Karaciğer yağlanması sinsice ilerleyerek, çoklukla bir şikayete yol açmadığından, çoğunlukla rastgele bir nedenle yapılan ultrasonografi üzere radyolojik görüntülemelerle ve karaciğer işlev testlerinde bozukluk ile teşhis konmaktadır. Fakat tedbir alınmadığında ileri kademede karaciğer sirozu yahut karaciğer kanserine neden olabilmektedir. Dünyada 2030 yılında siroz ve karaciğer naklinin en sık sebebi olması beklenmektedir” diyor. Doç. Dr. Suna Yapalı bu sinsi hastalıktan korunmada ve tedavide kritik ehemmiyet taşıyan 3 sistemi anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu.Karaciğer yağlanması alkole bağlı ve alkol dışı nedenlerden kaynaklanabiliyor. Karaciğerde yüzde 5-10’dan fazla yağ birikimi olması sonucunda gelişiyor. Karaciğer yağlanmasının birden fazla hastalığın bir ortada bulunduğu metabolik sendrom tablosunun bir kesimi olarak da ortaya çıkabildiğini belirten Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Bu tablonun içinde obezite, Tip 2 diyabet, hipertansiyon, insülin direnci, kalp damar hastalıkları ve ürik asit yüksekliği yer almaktadır. Alkol kullanmayan bir şahısta de, karaciğerde alkol hasarına emsal bir yağ birikimi tablosu yağlı karaciğer hastalığına yol açmaktadır. Lakin halihazırda metabolik sendrom bulguları olan kilolu bir bireyde alkol tüketim ölçüsü da hastalığın ilerlemesine değerli derecede neden olmaktadır” diyor.
Bu etkenler riski artırıyor!
Aşırı kilolu şahıslar ve obezite hastaları ile diyabet, insülin direnci yüksek şahıslar, kan yağları yüksek olanlar, beden kitle indeksi 25’in üzerinde olanlar, bel etrafı (erkeklerde 94 cm’in üzeri, bayanlarda 80 cm’in üzeri) kalın olanlar ve alkol kullananların karaciğer yağlanması riski altında olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Suna Yapalı sözlerine şöyle devam ediyor: “Sağlıksız beslenme, hareketsiz hayat, sistemsiz aralıklarla yemek yeme, menopoz ve kimi ilaçların kullanımı sonucu karaciğer yağlanması sıklığı artmaktadır.” Karaciğer yağlanmasının obezite ile bağlantılı olmakla birlikte olağan kilolu bireylerde de görülebildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Yapalı “Normal kilolu bireylerde de eşlik eden insülin direnci, visseral obezite olarak tanımlanan iç organ yağlanması ve genetik faktörler karaciğer yağlanması için risk oluşturmaktadır. Karaciğer yağlanması olan hastalar, diyabet ve kalp hastalıkları açısından da kesinlikle taranmalıdır. Karaciğer yağlanması olan bireylerde diyabet riski 2-5 kat, kalp ve damar hastalıkları riski 2-3 kat artmaktadır. Diyabet hastaları, metabolik sendromu olan hastalar, ailede karaciğer yağlanmasına bağlı karaciğer sirozu hikayesi olanlar ve alkol tüketen bireyler karaciğerde sertleşme yahut hasar gelişimi açısından değerlendirilmelidir. Günümüzde karaciğerdeki hasarı belirleyen Fibroscan/CAP yolu ile yağlanmaya bağlı karaciğerin sertlik derecesi ve karaciğerdeki yağ ölçüsünün kantitatif ölçümü yapılmaktadır, böylece birçok hastada karaciğer biyopsisi yapılmasına gerek kalmadan karaciğerin durumu bedellendirilmektedir.”
Karaciğer yağlanmasına karşı 3 tesirli önlem!
Peki karaciğer yağlanmasından korunmak ya da yağlı karaciğer hastalığından kurtulmak için nelere dikkat edilmeli? Doç. Dr. Suna Yapalı, bu noktada 3 silahşoru şöyle açıklıyor:
Sağlıklı beslenme
Protein, yağ ve karbonhidratların istikrarlı bir oranda olduğu, tek besine yönelik kısıtlamanın olmadığı ve sürdürülebilir kilo kaybının sağlandığı diyetler tercih edilmelidir. Glisemik indeksi düşük besinler, lif içeriği yüksek yeşil sebzeler ve tahıllar, baklagiller ve günde 1-2 porsiyonu geçmeyecek biçimde taze meyveler tüketilmelidir. Alkolden uzak durulmalı, bol su içilmelidir. Sakatat, krema, margarin, meyve suları, çikolata üzere yağ ve şeker içeriği yüksek besinlerden kaçınılmalıdır. Sağlıklı olduğu kanısıyla fazla ölçüde çerez tüketimi yahut çok meyve tüketimi en sık yapılan yanlışlardır.
Düzenli egzersiz
Düzenli idman karaciğer yağlanmasında son derece kıymetli rol oynamaktadır. Haftada en az 3-4 gün 30-45 dakikalık tempolu ve tertipli yürüyüşler ile haftada 2-3 gün kas kitlesini ve kas kuvvetini arttırıcı antrenmanlar yapılmalıdır. Karaciğer kendini yenileme bahtı olan bir organımız olduğu için, sağlıklı beslenme, nizamlı idman ve ülkü kiloya ulaşarak sağlıklı bir karaciğere kavuşmak mümkün olabilir.
İdeal kilo ve ince bel çevresi
Karaciğer yağlanması yalnızca çok kilolu ve obezite hastalarında değil, olağan kilolu şahıslarda de olabilen bir hastalık. Bilhassa iç organ yağlanması (visseral obezite), genetik yatkınlığı olan şahıslarda olağan kiloya karşın karaciğer yağlanmasına yol açabilmekte. Bu nedenle ‘ben ne kadar yesem de kilo almıyorum, genetik özelliğimiz bu türlü, hiç fazla kilom olmadı’ üzere niyetler, bu sinsi hastalığın ilerlemesine yol açabilir. Bununla birlikte karaciğer yağlanmasında en tesirli tedavi sistemlerinden biri, faal kilo kaybı sağlamak ve bel etrafını olağan sonlara indirmektir. Kilo kaybı sağlıklı tekniklerle haftada 0,5-1 kg olmalıdır. Bilhassa karaciğerde hasar gelişen hastalarda en az yüzde 10 kilo kaybı ile karaciğer hasarının gerileyebildiğini belirten Doç. Dr. Suna Yapalı “Buna rağmen ‘zayıflattığı’ ya da ‘karaciğeri yenilediği’ vaad edilen bitkisel ilaçlar ve bitkisel kürlerden mutlaka uzak durmak gerekir. Bitkisel kürler yahut bitkisel ilaçların kullanımına dair kâfi bilimsel bilgi bulunmamakla birlikte, karaciğerde tam bilakis toksik tesire yol açarak karaciğer hasarı, hatta karaciğer yetmezliği riski taşıyabileceğini bilhassa vurgulamak isterim” ihtarında bulunuyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
