Aliağa’ya söküm emelli İtalya’dan getirildiği argüman edilen savaş gemilerine yönelik İzmir Gemi Söküm Uyumu tarafından bir basın toplantısı düzenlendi. T
oplantıda konuşan ve bölgede yaşanan sorunun tahliline yönelik yol haritasına değinen Tugay, “Burada kendi halinde, denetimsiz, kontrolsüz insan sıhhatini ve doğayı tehdit edecek formda çalışma yapılmasına müsaade verilemez. İzmir Büyükşehir Belediyesi kontrol yetkisini kullanacak ve yetkili kurumlara gerekli müracaatlarda bulanacak” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, İzmir Gemi Söküm Uyumu tarafından İzmir Mimarlık Merkezi’nde düzenlenen basın toplantısına katıldı. Aliağa Gemi Söküm Tesisleri’ne İtalyan kökenli birtakım savaş gemilerinin getirildiğine yönelik tezler üzerine açıklama yapan ve telaşlarını paylaşan Gemi Söküm Uyumu üyeleri uğraş bildirisi verdi. Toplantıda, Türkiye’nin tek gemi söküm tesisinin bulunduğu İzmir’in Aliağa ilçesinin çevresel yük ve kirlilik taşıma kapasitesini aştığına yönelik bilimsel raporların bulunduğu da hatırlatıldı.
“Kuru havuz tekniği ile söküm yapılmalı”
İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Dr. Cemil Tugay, yaptığı açıklamada yönetmelik çerçevesinde yeni düzenlenmeye muhtaçlık duyulduğuna dikkat çekti. Aliağa Gemi Söküm Tesisleri ile ilgili çok açık bir sorun olduğunun altını çizen Lider Tugay, “Burada ‘sorun yok’ diyecek kimsenin olduğunu sanmıyorum. Bugün bir gemi söküm yönetmeliği olsa, burada bu kadar çok tesisin, bu kadar dar alanda bu kadar yabanî bir formda söküm yapılmasına müsaade verilmeyeceği çok açık” dedi. Bir yönetmeliğe muhtaçlık olduğunu hatırlatan Lider Cemil Tugay, şunları söyledi: “Yönetmelik çerçevesinde yeni düzenlemeye ve ruhsatlandırmaya muhtaçlık var. En değerlisi de kuru havuz tekniği ile sökümlerin yapılması gerekiyor. Her bir geminin, sökümün kesinlikle dikkatli formda, emniyetli raporlandırma ile birlikte yapılması gerekiyor. Burada kendi halinde, denetimsiz, kontrolsüz gemi sökümünün kentte insanların sıhhatini, toprağı, suyu, havayı kirletecek formda devam etmesine müsaade verilemez. Bunun anlaşılması lazım.”
“Büyükşehir yetkisini kullanacak”
Başkan Tugay, bölgede yaşanan sorunun tahliline yönelik yol haritasına da değinerek, “İzmir Büyükşehir Belediyesi ilgili kanun ve yönetmeliklerle misyon yapan bir kurum. Etraf ve insan sıhhatini etkileyen olumsuz durumlarda kontrol yapmakta misyonlu. Bu yetkisini kesinlikle kullanacak. Gelecek günlerde bu bölgede çok daha kapsamlı incelemeler yapacak. Bu çerçevede hazırlanan raporları hem kamuoyuna duyuracak hem de ilgili bakanlıklara, yetkili kurumlara, gerekli müracaatlarda bulunacak. Bu sürecin çok süratli işleyeceğini bilmenizi isterim. Bir doktor olarak insanlarımızın sağlığını, orada çalışan insanlarımızın sıhhatini daha fazla tehlikeye atan durumların yaşanmasını istemiyorum. Kentimizin, meslek odaların, halkın da bu bahiste çok hassas olduğunun farkındayız. O nedenle bilimsel incelemelerle, raporlarla bir nokta gelmeye çalışacağız” dedi.
“Denetimler yetersiz, gerekli tedbirler alınmıyor”
İzmir Gemi Söküm Uyumu ismine açıklama yapan Aykut Akdemir ise Aliağa’nın yıllardır sanayi tesisleri ve gemi söküm tesislerinin yarattığı kirlilikle çaba ettiğini söyledi. Akdemir, söküm için gelen gemilerin isimlerinin değiştiğini lakin gemilerin ülkeye giriş ve söküm süreçlerindeki usulsüzlüklerin, müsaade ve raporlardaki eksikliklerin, uygunsuz çalışma kaidelerinin, yetersiz kontrol ve alınmayan çevresel tedbirler ile birlikte sorunun büyümeye devam ettiğine dikkat çekti.
Aykut Akdemir, Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı başta olmak üzere ilgili öbür kurumların, gemilere yönelik kontrollerinin kağıt üzerinde kaldığını bir çok defa gördüklerini belirterek, yetkililerin yanıtlaması için şu soruları da yöneltti:
“Gemi ile ilgili Tehlikeli Unsur Envanter Raporu bulunmakta mı? Geminin notifikasyon onayı var mı? Gemi Aliağa’ya gelmeden evvel gas free evrakı sunulmuş mu? Gemiye ait söküm müsaadesi verilmiş mi? Radyasyon ölçümü yapılmış mı? Sonuçları nelerdir? Geri dönüşüm ve atık bertaraf süreçlerine ait planlar sunulmuş mu? Gemide boyaların potansiyel olarak asbest içerdiği hakkında söküm tesisi bilgilendirilmiş mi? Bakanlık ve ilgili kurumlar tarafından atık içeriği ve ölçüsü ile ilgili kıymetlendirme ve kontrol yapılmış mı? Söküm süreçleri safhasında alınacak çevresel tedbirler neler? Emekçi sıhhati ve güvenliğine ait tedbirler neler?”
Alınması gereken tedbirleri sıraladı
Akdemir, Aliağa’nın çevresel yük ve kirlilik taşıma kapasitesini aştığına dair bilimsel raporların bulunduğunu hatırlatarak alınması gereken tedbirleri şu biçimde sıraladı: “Türkiye’nin tek gemi söküm tesisinin bulunduğu yer olan Aliağa’da, ağır sanayi de bulunuyor. Kapasitesini dolduran bölgede, özel işletim şartlarının gerekli olduğunu hatırlatmak istiyoruz. Bu nedenle de şeffaf, çalışan sıhhati, etraf ve halk sıhhati ile doğayı koruyan bir perspektifle süreç yürütülmelidir. Yaşanan aksiliklerin tekrarlanmaması için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalı, hem gemi söküm tesislerinin hem de tüm Aliağa’da bulunan ağır sanayi tesislerinin işletim şartları aktif bir formda denetlenmelidir. Ayrıyeten kapasite artışı ve yeni tesislerin açılmasına müsaade verilmemelidir. Aliağa’da çevresel mevzuata ters süreç yapan, etraf ve halk sıhhati sorunu yaratan işletmelerde gemi sökümüne son verilmelidir. Gemi Sökümü sürecinin bilimsel ve teknik değerlendirmeleri ile faal bir kamusal kontrolle yürütülmesi için gerekli çalışmalar acil olarak yapılmalı.”
2022 yılında da Nae Sao Paulo gemisinin Aliağa Gemi Söküm Tesisi’ne gelişine itiraz edilmiş, kamuoyunun yansısı üzerine gemi geri gönderilmişti.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
