Melankoli kişinin günlük hayatını önemli oranda etkileyebiliyor

Melankolik şahıslar kendilerine güvenmiyor

Depresyonun bir alt tipi olarak tanımlanan melankolik depresyonun, genel olarak depresyon üzere belirtiler gösterdiğini söz eden uzmanlar, fakat daha şiddetli ve daha ağır bir biçimde görüldüğünü söylüyor. Melankolik şahısların kendilerine olan itimatlarının önemli oranda azaldığını söz eden Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, melankolik depresyonun kısa periyodik yaşanan mutsuzluk ve huzursuzluğun tersine kişinin günlük hayattaki işlerinin önemli oranda aksamasına ve bağlantılarının bozulmasını neden olabileceğini vurguluyor. Melankolik depresyonun tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirten Aydın, nizamlı spor yapmanın, sağlıklı beslenmenin ve toplumsallaşmanın tedaviyi olumlu tarafta etkileyebileceğinin altını çiziyor.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, ‘iç derdi, kasvet’ manasına gelen melankoli hakkında açıklamalarda bulundu.

Hayata karşı ilgi kaybı, güçsüz ve bitkin hissetme, çok ya da az uyuma…

Melankoli sözcüğünün çok eski vakitlerde ağır hüznü ve umutsuz olmayı söz etmek hedefiyle kullanıldığını belirten Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Melankoli, kişinin ruh dünyasında bulunan kasvet ve karanlığı söz eder. Günlük hayatta da ruh halindeki ümitsizliği ve hüzünlü olma halini tabir etmek için kullanılır.” dedi.

Bu sözün hayatın pek çok alanında olduğu üzere sanatta da karşımıza çıktığına, bilhassa çaresiz ve aşkından ötürü derin hüzün yaşayan aşıklar için kullanıldığına değinen Aydın, “Bilim dünyasında ise depresyonun alt tipi olarak tanımlanır ve melankolik depresyon ismiyle bilinir. Melankolik depresyonun belirtileri genel olarak depresyon belirtilerine emsal fakat daha şiddetli ve daha ağır bir biçimde geçer. Depresyonda olduğu üzere birtakım ruhsal ve fizikî semptomlarla kendini gösterir. Bu semptomlara örnek olarak; ıstırap ve acı hissinin uzun müddetten beri ağır bir biçimde olması, hayata karşı ilgi kaybı ve yaptığı işlerden zevk alamama, daima olarak güçsüz ve bitkin hissetme, fizikî açıdan yorgun ve huzursuz hissetme, rastgele bir şeye ya da bir mevzuya dikkat vermekte zorluk, çok ahenge ya da çok az ahenge, iştahsızlık ve intihar fikirleri üzere belirtiler örnek olarak gösterilebilir.” biçiminde konuştu.

Melankolik şahıslar ağır suçluluk duygusu yaşar

Melankolik bireylerin niyet yapısı incelendiğinde, kendilerine olan inançlarının önemli oranda azaldığının görüldüğünü tabir eden Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın şöyle devam etti:

“Herhangi bir işe dikkat vermekte zorlanırlar. Ağır yetersizlik fikirleri bulunur. İş, aile yahut münasebetlerle ilgili yaşadıkları rastgele bir süreçten sıkça kendilerini sorumlu tutarak hatalar ve ağır suçluluk hisleri yaşarlar. 

Bununla birlikte bu bireylerde, ağır enerjisizlikten ötürü kollarını dahi kaldırmakta zorlandıkları görülür. Ayrıyeten melankolik bireyler; içe dönük, niyetli ve öbür beşerlerle bağlantı kurmaya çok istekli olmazlar. Kısaca günlük hayatta beşerlerle az konuşan günlük işlerini yapmakta zorlanan, hayata ve kendilerine siyah gözlüklerle bakan beşerler olduklarını söyleyebiliriz.”

Melankolik depresyon, kısa periyodik mutsuzluğun bilakis daha uzun ve şiddetli 

“Hemen herkes günlük hayatta yaşadığı kimi külfetlerden ötürü huzursuz ve mutsuz hissedebilir.” diyen Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, bunun beklenen ve olağan bir durum olduğunu fakat melankolik depresyonda bu durumun çok daha uzun müddetli ve çok daha şiddetli olduğuna dikkat çekti. Herkesin yaşadığı hüzünden farklı olarak kişinin günlük hayattaki işlerinin önemli oranda aksamasına ve münasebetlerinin bozulmasını neden olabileceğini belirten Aydın, “Özetle melankolik depresyonda yaşanan hüznün çok şiddetli olması ve uzun sürmesi, bununla birlikte günlük hayattaki fonksiyonelliğe önemli ziyanlar vermesi onu olağan hüzünden farklı kılar.” dedi.

Genetik, kimyasal ve toplumsal faktörler tesirli olabilir

Melankolik depresyonun nedenlerinin öbür psikiyatrik rahatsızlıklarda olduğu üzere net olarak bilinmediğine vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, “Ancak bazı durumlarla melankolik depresyon ortasında bağlantı olduğu düşünülüyor. Birinci olarak genetik açıdan depresyona yatkın olma, ikincisi beyinde kimyasal iletimde rol alan hususlarla ilgili bir dengesizliğin olması, üçüncüsü ise bu dengesizliği etkileyen çevresel faktörlerin varlığıdır. Bu faktörlere örnek olarak; sevdiğimiz birinin kaybı, ayrılık, iş ile ilgili sorunlar, ilişkisel sorunlar, ihmal ve istismar üzere çocukluk çağı travmaları, aileyle ilgili yaşanan çatışmalar ve fizikî hastalıklar gösterilebilir.” formunda konuştu.

Melankoli herkes için üretkenlik manasına gelmez 

Melankoli teriminin tarihin farklı devirlerinde, farklı manalarda kullanıldığını hatırlatan Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın, melankolinin sanatsal üretkenliği artırıp artırmadığına ait şu değerlendirmeyi yaptı:

“Orta çağda bedenden atılması gereken bir hastalık olarak görülürken Rönesans periyodunda varoluşsal mana arayışının bir simgesi olarak görülmüştü. Kimi sanatkarlar tarafından hayal gücünü besleyen ve ortaya konan yapıtları güçlendiren bir kaynak olarak görülürken, kimi sanatkarlar içinse yaşanan ayrılık, kayıp ve yas üzere acı verici şiddetli süreçlerle baş edebilmek için bir sistem olarak kullanıldı. Fakat melankolinin herkes için üretkenlik manasına geldiğini söylemek mümkün değil. Kimi beşerler için melankoli üretkenliği çok daha zayıf bir hale getirebilir. Zira insanların yaşadıkları sorunlarla baş etme sistemleri, yaşadıkları melankolinin şiddeti ve biçimi birbirinden farklı olabilir. Bu da melankolinin çok daha farklı biçimlerle deneyimlenmesine yol açabilir. Kısaca, melankoli dalgalı denizdeki rüzgar üzeredir. Kimi gemiler bu rüzgarla yelkenlerini doldurup yol alabilirken, kimi gemiler ise bu rüzgarla savrulup alabora olabilir.”

Öncelik, daha az makûs hissetmek

Melankolik depresyon tedavisinin uzun periyodik olabileceğinin lakin tedavisi olmayan bir hastalık olmadığının altını çizen Uzman Klinik Psikolog Cumali Aydın sözlerini şöyle tamamladı:

“İlaç tedavisi ve psikoterapi birlikte uygulandığından tedaviden karşılık alınabilme ihtimali çok daha yüksektir. Bununla birlikte tertipli spor yapmak, sağlıklı beslenmek, uyku saatlerine dikkat etmek, günlük yürüyüşler yapmak, hazır paketli yiyecekler tüketmemek ve arkadaşlarla vakit geçirip toplumsallaşmak tedavinin seyrini olumlu istikamette etkileyebilir. Melankolik depresyon yaşayan şahıslarda bu aktiviteleri yapmak birinci etapta sıkıntı olabilir lakin ruh sıhhati uzmanından alınan dayanak ve bu dayanakla birlikte yapılacak olan planlama yaşanan sürecin daha kolay atlatılmasını sağlayabilir. Tedavide öncelik yeterli hissetmek değil daha az makûs hissetmektir.”