Genellikle ileri basamağa dek belirti vermediği için sinsi formda kemik kaybına yol açabilen osteoporoz hastalığı gibi! Acıbadem Bakırköy Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Özgür Çetik, menopoz periyodunda kemik kaybının hızlandığına ve bu durumun da kemiklerde kırılma riskini artırdığına dikkat çekerek, “Osteoporoz hastalarında kolay düşmeler sonucunda el bileği, omurga ve kalça kırıkları sık görülmektedir. Tedavide gecikildiği takdirde; örneğin omurga kırıkları sonrasında akut periyotta şiddetli bel ile sırt ağrısı, ilerleyen vakitte ise kronik bel ağrısı, uyku bozukluğu, nefes darlığı, hazımsızlık, anksiyete, hatta depresyon bile gelişebilmektedir. Dahası uzunluk kısalması ve kamburlaşma oluşabilmektedir. Birebir halde kalça kırıkları da hastaların yatağa bağımlı hale gelmelerine neden olabilmektedir. Dolayısıyla menopoz periyodunda hayat kalitesini önemli boyutlarda düşüren osteoporoza karşı genç yaşlardan itibaren kemikleri güçlendirmek büyük bir değer taşımaktadır” diyor.
Her 4 bayandan birini tehdit ediyor!
Menopoz devrinde ortaya çıkabilecek en değerli ortopedik komplikasyon total kemik kütlesinin azalmasıyla seyreden ve erken devirde hiçbir belirti vermeyebilen osteoporoz oluyor. Osteoporoz kemik yapısı içindeki kalsiyumun azalmasına bağlı olarak kemiklerin zayıflaması ve kırılgan hale gelmesi olarak tanımlanıyor ve yaklaşık her 4 bayandan birinde görülüyor. Bedenimizin total kemik kütlesi 30’lu yaşların başında en yüksek düzeyine ulaşıyor ve vakitle erkeklerde yılda yüzde 0.3 bayanlarda ise yüzde 0.5’lik azalmayla devam ediyor. Bilhassa menopoz ve sonrasındaki 6 – 10 yıllık periyotta kemik kütlesindeki azalma bayanlarda yıllık yüzde 2-3 kayıpla devam ediyor. Menopoza geçiş süreciyle birlikte azalan östrojenin kemik kütle oranının yaklaşık yüzde 25’inin kaybolmasına yol açtığı belirtiliyor.
Kırıklarda ameliyat gerekebiliyor!
Osteoporoz tedavisi; ilaç kullanımı, sistemli antrenman ve kalsiyum ile D vitamini desteği olmak üzere üç ana başlık altında toplanıyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Özgür Çetik, osteoporozun uzun soluklu bir tedavi olduğuna işaret ederek, “Tedavinin başarısı lakin bir yıl sonunda ortaya çıkabileceği için uzun takip ve tedavi gerektirmektedir. Yılda bir yapılacak olan kemik yoğunluğu ölçümleriyle tedavinin aktifliği değerlendirilmektedir” diyor. Prof. Dr. Özgür Çetik, osteoporozda oluşabilen el, omurga ve kalça kırıklarının tedavisinin ise hastanın genel sıhhat durumuna, kırığın yerine ve şiddetine nazaran belirlendiğine işaret ederek, “Osteoporoza bağlı kalça kırıklarının neredeyse tamamı cerrahi tedavi gerektirmektedir ve güzelleşme müddetleri uzundur. El bileği kırıkları kısmen alçılı yolla tedavi edilebilse de çoğunlukla kesimli kırık oldukları için ameliyat gerekebilmektedir. Yalnızca osteoporoza bağlı omurga kırıkları çoğunlukla korseyle tedavi edilmektedir ve cerrahi yola daha az gereksinim duyulmaktadır. Günümüzde bu metotlardan epeyce başarılı sonuçlar alınmakta ve hastalar çoklukla eski ömürlerine geri dönebilmektedirler” diye konuşuyor.
Kemik kaybına karşı 8 tesirli önlem!
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Özgür Çetik, kemik kırılmalarına karşı almanız gereken tedbirleri şöyle özetliyor:
Düzenli spor yapın: Kemik kaybını önlemenin en tesirli yollarından biri tertipli idman yapmak. Her gün en az 30 dakika tempolu yürüyüş yapmayı alışkanlık edinin. Vaktiniz yoksa, haftanın 3 günü tenis, dans ve ip atlama üzere bedene yük bindiren idmanlar de yarar sağlayacaktır.
Kalsiyumdan güçlü beslenin: Kemik sıhhati için hayati kıymet taşıyan kalsiyumdan güçlü besinleri sofranızdan eksik etmeyin. Süt ve süt eserlerinin yanı sıra yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, fındık, badem ile kuru incir, kalsiyumdan güçlü besinler ortasında yer alıyor.
Sigarayı çabucak bırakın: Sigarada bulunan nikotin hücrelerin kemik üretimini yavaşlatırken, kalsiyumun da bedende emilimini azaltarak osteoporozu tetikleyebiliyor.
Tuzu kısıtlayın: Fazla tuz tüketimi kalsiyum kaybına ve bunun sonucunda kemik yoğunluğunda azalmaya sebep olabiliyor. Günde 6 gramdan fazla tuz tüketmeyin.
Çay ve kahveyi sonlandırın: Kafein kalsiyumun bedende emilimini azaltarak kemik yoğunluğunda kayba yol açabiliyor. Hasebiyle kahve ve çay tüketiminizi günde 2-3 fincanla sonlandırın. Tıpkı nedenle alkollü ve gazlı içeceklerin tüketiminden kaçının.
İdeal kilonuzda kalın: Aşırı zayıf olmak östrojen düzeyinde azalmaya, bunun sonucunda kemiklerin daha kırılgan hale gelmesine neden olabiliyor.
Proteinde çoka kaçmayın: Kemik yapısının temel bir bileşeni olan proteini kâfi ölçüde almanız çok değerli. Lakin protein tüketimini abartmaktan da kaçının. Çünkü fazla proteinden varlıklı beslenmek de osteoporozu artırıyor.
D vitaminini unutmayın: D vitamini bedende kalsiyumun bağırsaklardan emilerek kemiklere gitmesini sağlayan bir vitamin. Yaklaşık yüzde 90 üzere değerli bir kısmı ciltte UVB ışınlarının tesiriyle sentezlendiği için her gün, güneş ışınlarının dik geldiği Mayıs ayndan Kasım ayına kadar 11.00-15.00 saatleri ortasında el, kol ve yüzünüzü 15 dakika güneşe tutmayı ihmal etmeyin.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
