100. yılında Cumhuriyet’in, geçmişi, bugünü ve geleceğinin tartışıldığı “Nilüfer Kütüphane Günleri” başladı.
Cumhuriyet’in 100. yılını bir dizi aktiflikle kutlayan Nilüfer Belediyesi’nin bu kapsamda “Cumhuriyet ve…” başlığı altında organize ettiği Kütüphane Günleri başladı. Nilüfer Belediyesi Kütüphane Müdürlüğü’nün Cumhuriyet teması ile organize ettiği aktifliklerin açılışı Nazım Hikmet Kültürevi’nde yapıldı.
Program danışmanlığını Murat Sevinç’in yaptığı aktifliğin açılışına; Nilüfer Belediye Lideri Turgay Fazilet, eşi Zeynep Terzioğlu Fazilet, CHP Bursa Milletvekilleri Prof. Dr. Kayıhan Pala, Orhan Sarıbal ve Nurhayat Altaca Kayışoğlu da katıldı.
Aktifliğin açılışında konuşan Lider Turgay Fazilet, Nilüfer’de Cumhuriyetin 100. yılını, iki aya yayılan bir dizi aktiflikle kutladıklarını söz etti. Program hakkında ayrıntılara değinen Lider Fazilet, “Bir hafta boyunca, her gün farklı kütüphanelerde çeşitli söyleşi ve atölyeler yapılacak. Ve bu etkinliklerde birbirinden pahalı konukların iştirakiyle, her istikametiyle Cumhuriyet ele alınacak. Bunun çok bedelli bir çalışma olduğunu düşünüyorum. Zira bugün ülkemizin geldiği duruma bakınca, ekonomik durum, refah düzeyimiz, toplumsal durum ve gelişmişlik seviyemize bakınca, toplum olarak Atatürk’ün önümüze koyduğu amaçlara ulaşamadığımızı üzülerek görüyorum.10. yıl nutkunda Atatürk şu kelamları söylemiş; ‘Az vakitte büyük işler yaptık ancak yaptıklarımızı asla kâfi göremeyiz. Yurdumuzu dünyanın en uygar memleketleri düzeyine çıkaracağız. Milletimizi en geniş refah kaynaklarına sahip kılacağız.’ 100 yıl sonra bugün bu gayelere ulaştığımızı söylemek çok sıkıntı. Maksatlar büyük, yapılacak çok şey var ve bu süreçte kendimizi gözden geçirmeye ve Cumhuriyet pahalarını de hatırlamaya muhtaçlığımız var” dedi.
Buluşmaların kıymetine değinen Lider Fazilet, “100 yıldır kaç badireler atlatarak ayakta kalan Cumhuriyetimizi her tarafıyla ele alacağımız bu etkinliklere katkıda bulunan ve bilgi birikimlerini bizlerle paylaşacak olan tüm iştirakçilere şimdiden teşekkür ediyorum. Çok hoş bir program hazırlanmış, çok kıymetli iştirakçiler var.Program Danışmanı Sayın Murat Sevinç’e, Kütüphane Müdürlüğü’müze ve emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Bu buluşmaların hepimiz için ufuk açıcı olacağından kuşkum yok.
Bizim için Cumhuriyet; demokratikleşme demek, hayat biçimi demek, zihniyet ihtilali demek, aydınlanma demek, umut demek, özgürlük demek, nefes almak demek” diye konuştu.
Gecede CHP Bursa Milletvekilleri, Orhan Sarıbal, Nurhayat Altaca Kayışoğlu ve Prof. Dr. Kayıhan Pala da kelam alarak Cumhuriyetin kıymetine vurgu yaptı. Aktifliğin içeriği hakkında bilgi veren Program Danışmanı Murat Sevinç ise, Cumhuriyete farklı noktalardan bakılmasının ehemmiyetine dikkat çekerek, “Cumhuriyeti iki biçimde ele almak gerekir. Devlet liderinin seçimle belirlendiği idare biçiminin ismi cumhuriyettir. Bu kadar kolay. Hukukçular bu istikametini benimserler. İkinci tarifi ise birebir vakitte yönetme biçimi tercihidir. Ülkemize Cumhuriyet gökten inmedi. Öncesinde 100 yıllık bir devir var. Cumhuriyet sırf Atatürk ve etrafındaki insanlardan ibaret değil. Kıymetli isimlerin fikirlerini de kapsar. Hukukî gelişmeler, laikleşme, endüstrileşme üzere olgular süreci vardır. 1923’te Atatürk ve etrafındaki takım Cumhuriyeti ilan etti. Bizlere düşen de uygun yurttaşlar olarak Cumhuriyete sahip çıkmaktır” dedi.
28 Ekim’e kadar sürecek aktifliğin açılış konuşmasını “Günümüzün Kimi Toplumsal Siyaset Meselelerini Düşünerek Erken Cumhuriyet Devrine Bakmak” bahis başlığıyla akademisyen Ayşe Buğra yaptı. Cumhuriyet ve toplumsal siyasetlere değinerek kelamlarına başlayan Ayşe Buğra, “Sosyal siyasetlerde yaklaşımlar farklılık gösterir ve muhakkak bir adalet anlayışı vardır. Birtakım yaklaşımlarda personeller ve sermaye sahipleri, bayanlar ve erkekler ortasında sınıfsal farklılıklar vardır. Eşitsizlikleri bariz biçimde görürüz. Birtakım yaklaşımlar da eşitliği önemserler. Örneğin gelir eşitliğini önemseler lakin gelir boyutunun ötesinde toplumsal haklarla ilgilenirler. Yani eşit yurttaşlık kavramını merkeze alırlar. 1960 sonrası Türkiye’de sendikal hareketler gelişmiş. 1990’larda Toplumsal Güvenlik Sistemi Islahatı kimi hakları baltalamaya başladı ve yansılara yol açtı. Şuan ki Toplumsal Güvenlik Sistemi eşitlikçi bir duruş sergilemiyor. Bilakis bu sistem toplumsal dışlanma dinamiklerini ortaya çıkardı. Çalışma hayatı ve eğitimi derinden etkiledi. Bugün ülkemizde atıl nüfus problemiyle karşı karşıyayız. Nüfusun yüzde 40’ı çalışma hayatı dışında. Bayanlara bakıldığında çalışma hayatı yaşındakilerin yüzde 59’u atıl vaziyette. Bu önemli bir sorun. Bayan işsizliği erkeklere nazaran daha çok. Çalışma hayatını sıkıntıları yalnız Türkiye’ye mahsus değil. Yapay zeka ve teknolojik gelişmelerin, insan gücünün istihdamına negatif yansıdığı görüyoruz. Bu türlü giderse atıl işgücü oranı artacak. Çalışmak yalnızca maddi gelir değil, toplumsallaşma, topluma iştirak ögesi olarak da değerli. İşsiz nüfusun artması yalnızca ekonomik değil siyasi ve toplumsal bir sorun. Eşitsizlikler karşısında nasıl bir ortada yaşayacağımız sorusu, bundan sonra bizi bekleyen en değerli soru olacaktır” diye konuştu.
Açılış konuşmasını akabinde düzenlenen söyleşide Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Fikret Adaman, hukukçu-yazar Fikret Birinciyiz ve tarihçi-akademisyen Mehmet Ö. Alkan, Cumhuriyet’in tarihi, iktisadı ve hukukunu konuştu. Cumhuriyet sürecinde ekonomik kalkınma atılımlarına değinen ve Türkiye iktisadının 100 yılda nereden nereye geldiğini özetleyen Fikret Adaman, “Türkiye’de ekonomik büyüme, kalkınma ve refah seviyesi olarak ele alınıyor. Eğitim, sıhhat, hayat biçimi, insan ömrü, ömür kalitesi kalkınma başarısıyla bütünsel olarak ele alınmalıdır. Tarih boyunca medeniyetler ve ülkelerin ekonomik kalkınma modelleri farklı biçimsel bakış açılarına sahiptir” biçiminde konuştu.
Cumhuriyetin art planına geniş bir pencere açan ve Cumhuriyetin ilanı sürecindeki siyasal krizlere dikkat çeken Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan da, “Demokrasi ve Cumhuriyet iki başka kıymetli kavramdır. Her demokrasi Cumhuriyet değildir. Her Cumhuriyet de demokrasi değildir. Cumhuriyetin tarifi çok kolaydır. Devlet liderinin seçimle belirlendiği idare biçimidir. Türkiye dünyada 33. cumhuriyet ülkesidir. Cumhuriyetin ilanı bu ülkede çok kolay olmadı. Ortadan geçen 100 yılda biçim ve idare farklılıkları oluştu. Atatürk ve kurucu takımın amaç ve hayallerini âlâ anlamalı ve sahip çıkmaya devam edilmeli. 100. yılda yani bir ülke için çok kıymetli bir eşikteyiz. Farklılıklarımızla lakin bir ortada yola devam etmek istiyorsak daha fazla demokrasiye gereksinimimiz var” dedi.
Söyleşide son olarak müellif ve hukukçu Fikret Birinciyiz kelam aldı. Cumhuriyet hukukî süreçlere değinen Birinciyiz, “Türkiye’de hukuk vardır ve sonuna kadar sorgulanmalı, tartışılmalıdır. Hukuk yoktur kavramı içselleştirilirse o vakit hukuk kaybolur. Hukuk vardır ve her vakit olmalıdır. Bugün Cumhuriyet kazanımlarının reddiyatı kelam konusu. Bugün bayan erkek eşitliği hukuk içerisindeki kimi bireyler tarafından da tartışılıyor. İnsan Hakları Mahkemesi kararları sorgulanıyor. Hukuk yok telaffuzunu içselleştirmeyin, hukuk vardır, yoksa da varetmemiz gerekir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
