Çok sayıda organda büyük hasarlara yol açarak hayat müddetini kısaltabilen obezite, sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz ömür biçiminin da tesiriyle son yıllarda dünya genelinde süratle yaygınlaşıyor. Dünya Sıhhat Örgütü; tip 2 diyabetten kalbe, hipertansiyondan kansere dek önemli hastalıklara yol açabilen obeziteyi 21. yüzyılın en önemli sıhhat sıkıntılarından biri olarak tanımlıyor. Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran; ülkemizde yaklaşık her üç şahıstan neredeyse ikisi fazla kilolu yahut obezite hastası olarak karşımıza çıkıyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici, özellikle Beden Kitle İndeksi 35’in üzerinde olanlar için diyet ve idmanla ekseriyetle yüzde 5-10 ortası kilo verilebildiğini, diyet bırakıldığında ise bu kiloların süratle geri alındığını belirterek “Obezite cerrahisi ise bu döngüyü kırarak, birinci bir-iki yıl içinde fazla kiloların yüzde 60-80’inden kalıcı olarak kurtulmayı sağlamaktadır. Örneğin; sleeve gastrektomi (tüp mide ameliyatı) üzere prosedürler, mide hacmini küçülterek kişinin çok daha az besin tüketmesine dayanak olurken, iştah denetimini de iyileştirmektedir” diyor. Obezite cerrahisine ilginin son 10 yılda bariz formda arttığını, ülkemizde her yıl 20 binden fazla kişinin obezite ameliyatı olduğunu belirten Doç. Dr. Gemici, ameliyat sonrası mutlaka birtakım kurallara dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor. Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici, obezite cerrahisi sonrası ihmale gelmez 5 kıymetli kuralı anlattı, değerli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Doğru bir beslenme planı oluşturulmalı
Obezite ameliyatı sonrası yanlışsız bir beslenme planı oluşturulmazsa yeniden kilo alımı kaçınılmaz olur. Ameliyat sonrası birinci bir ay; sıvı ve yumuşak besinler tüketilmelidir. Öğünlerin küçük porsiyonlarla, yavaş tüketilmesi ve her lokmanın güzelce çiğnenmesi kuraldır. Yüksek kalorili, yağlı yahut şekerli besinlerden uzak durulmalı, protein yüklü bir diyet uygulanmalıdır. Hastaların bu süreçte bir beslenme uzmanıyla çalışması, vitamin-mineral istikrarının sağlanması ve sürdürülebilir bir beslenme alışkanlığı kazanılması açısından kıymetlidir.
Yeterli ve istikrarlı sıvı tüketimi sağlanmalı
Ameliyat sonrası bedenin sıvı muhtaçlığı artar, zira sıvılar, kilo kaybı sürecinde metabolizmanın yanlışsız çalışmasını dayanaklar. Lakin yapılan çalışmalara nazaran, hastaların yüzde 25’i kâfi sıvı tüketimini ihmal etmektedir. Günde en az 1,5-2 litre su tüketimi önerilirken, asitli içeceklerden ve fazla şeker içeren sıvılardan kaçınılmalıdır. Ayrıca, yemeklerle birlikte sıvı tüketimi mideyi çok doldurabilir ve sindirim üzerine olumsuz tesirleri olabilir. Yemeklerden en az 30 dakika evvel yahut sonra sıvı alınmalıdır. Sıvı tüketimindeki bu nizam, mide kapasitesinin korunması ve dehidrasyon (susuzluk) riskinin azaltılması açısından kritiktir.
Hareketsizlikten kaçının
Cerrahiden sonra fizikî aktivite hem kilo kaybını hızlandırır hem de bedenin kas-yağ istikrarını müdafaasına yardımcı olur. Obezite cerrahisi sonrası birinci 6 ayda tertipli antrenman yapan hastaların yüzde 85’inde daha başarılı kilo kaybı ve kas kütlesi korunumu gözlenmiştir. Birinci haftalarda yürüyüş üzere düşük yoğunluklu aktivitelerle başlanmalı, ilerleyen periyotta günde en az 30 dakika kas ve direnç antrenmanları üzere daha ağır programlara geçilmelidir. Egzersizin, ameliyat sonrası kilo kontrolünü sağlamakla birlikte stres ve anksiyete yönetiminde de etkili olduğu kanıtlanmıştır.
Vitamin ve Mineral Takviyelerine dikkat edin
Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici “Obezite cerrahisinde, özellikle emilim bozucu tekniklerin kullanıldığı operasyonlarda, vitamin ve mineral eksiklikleri yaygın görülmektedir. Bilimsel makaleler, ameliyat sonrası yeterince takip edilmeyen hastaların çok önemli bir kısmında B12 vitamini eksikliği ve demir eksikliği olduğunu belirtmektedir. Bu durum, kansızlık, yorgunluk ve bağışıklık sistemi zayıflığı gibi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, demir, B12 vitamini, D vitamini ve kalsiyum başta olmak üzere multivitamin ve mineral takviyelerinin, doktor önerisiyle düzenli şekilde alınması zorunludur. Düzenli takiplerle kan değerlerinin kontrol edilmesi, eksikliklerin zamanında tespit edilmesini sağlar ve uzun vadeli problemlerin önüne geçer” diyor.
Gerekirse psikolojik destek almaktan kaçınmayın
Obezite cerrahisi, yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik bir dönüşüm sürecidir. Ameliyat sonrası hastaların yüzde 20’sinde depresyon veya anksiyete semptomları görülebilir. Bu nedenle, cerrahiden sonra psikolojik destek almak, hastaların yeni yaşam tarzlarına uyum sağlamasında büyük rol oynar. Ayrıca, ameliyat sonrası sosyal çevrenin desteği de motivasyonu artırır. Aile bireyleri ve arkadaşlar, bu süreçte destekleyici bir tutum sergileyerek hastanın hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırabilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
