Kadınlarda göğüs kanserinden sonra en sık görülen rahim ağzı kanseri, erken teşhisle büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık. Erken teşhis içinse bayanların jinekolojik muayene sırasında alınan servikal sürüntü örneğinin incelenmesi gerekiyor. Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde geliştirilen yeni prosedürle servikal sürüntü yerine idrardan HPV testi yapılabiliyor. Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) mükafatı alan bu yeni formülün pratikliği sayesinde HPV testi yaptırma oranının artacağı öngörülüyor.
Rahim ağzı kanseri, jinekolojik kanserler ortasında birinci sırada görülen kanser tipidir. Bu kanserlerin yüzde 99.7’sinin nedeni ise HPV. Sık ve yaygın görülen Human Papilloma Virüs’ün (HPV) birtakım tiplerinin yol açtığı rahim ağzı kanserleri, araştırmalara nazaran her 2 dakikada bir bayanın hayatını kaybetmesine neden oluyor. Halbuki rahim ağzı kanserine yol açan HPV’nin erken tanısı imkanlı. Yılda bir sefer yaptırılan jinekolojik muayene sırasında alınan servikal sürüntü örneğinden HPV-DNA test incelemesiyle saptanabiliyor. Lakin bayanların jinekolojik muayenelerini tertipli yaptırma oranının düşük olması, bu testlerin de yapılma oranını düşürüyor. Hasebiyle rahim ağzı kanserine yol açan virüslerin erken tanılanmaması, rahim ağzı kanserinin oluşmasına ve ilerlemesine neden oluyor. İşte bu nitekim yola çıkarak servikal sürüntü yerine idrar örneğinin incelenmesini sağlayan yeni bir usul, HPV testini çok daha pratik ve kolay hale getiriyor. Yeni test sisteminin rahim ağzı kanserinin erken teşhis oranının artmasına katkıda bulunacağı düşünülüyor. Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, Biyomühendislik Kısmı Lideri Prof. Dr. Özge Can ve araştırma takımı tarafından geliştirilen bu yeni sistem, gerek ferdi gerekse toplu HPV tarama testlerinin kolay kolay yapılmasına imkan sağlıyor. Yeni geliştirilen idrardan HPV testi Acıbadem Hastaneleri’nde uygulanıyor.
TÜBA ödüllü yöntem
Rahim ağzı kanseri ile uğraşta değerli bir dönüm noktası olan idrar örneğiyle HPV testi yapılabilen yeni prosedür, Acıbadem Üniversitesi Teknoloji Merkezi’nde Bio-T firması tarafından geliştirildi. MyMagiCon isimli teknolojik formül, biyolojik sıvıları konsantre ederek yüksek hassaslıkla test edebiliyor. Covid-19 pandemisi sırasında ağızdan alınan sürüntü yerine dünyada birinci kere, ağız çalkalama suyundan Covid-19 testi yapabildiklerini söyleyen Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Corona testi için insanları rahatsız eden burundan boğaza kadar sokulan bir çubuk ile alınan sürüntü yerine, bir yudum suyun ağızda çalkalanması sonucunda alınan örneğin incelenmesiyle testi kolaylaştırdık. Birebir mantıkla artık servikal sürüntü yerine idrarı ağırlaştırarak HPV testini gerçekleştirebiliyoruz” diyor. Klasik servikal sürüntü testleriyle kıyaslanabilir sonuçlar elde edilen yeni yol, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) mükafatı aldı. Sahip olduğu CE kalite dokümanıyla Avrupa kalite standartlarına da uygun.
Yeni HPV testiyle toplu tarama yapmak daha kolay
Kadınların birçoğunun, servikal sürüntü formülüyle yapılan klâsik testlerin rahatsızlık verebileceği niyetiyle bu taramaları geciktirdiklerine dikkat çeken Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “2017 yılında üniversitemizde çalışmalarına başladığımız ve geliştirdiğimiz bu yeni prosedür sayesinde tarama sürecini kolaylaştırmak imkanlı hale geldi. Bu teknolojik usulün en kıymetli avantajı, HPV testinin, idrar incelemesi üzere rahatlıkla yapılabilir hale gelmiş olması. Bu test, bayanların tertipli sıhhat taramalarına erişimini de kolaylaştırıyor” diyor.
“Cinsel hayatı etkin olan 25-65 yaş ortasındaki bayanların, nizamlı olarak 2-3 yılda bir HPV testi yaptırmaları öneriliyor. HPV, bulaştıktan yaklaşık 7 yıl sonra kansere dönüşebiliyor ve bu müddette erken teşhis kritik bir rol oynuyor” diye belirten Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, bu testin Dünya Sıhhat Örgütü’nün tarama teklifleriyle de uyumlu olduğunu tabir ediyor.
Evde yapılabilecek HPV testi de geliştirilecek
Jinekolojik muayenenin zahmetli bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Tarama yapmak istediğimiz kümenin yaklaşık yüzde 80’i doktora gitmiyor. Lakin idrar testi sayesinde daha geniş kitlelere ulaşabileceğiz. Ayrıyeten bu usul erkekler için de geçerli, zira cinsel yolla bulaşan HPV erkeklerde de önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabiliyor” formunda kelamlarını sürdürüyor.
Gelecekte meskende uygulanabilecek testler üzerinde çalıştıklarını da belirten Prof. Dr. Tanıl Kocagöz, “Bu yolun sadece HPV değil, birçok hastalığın idrardan teşhisini kolaylaştıracağını öngörüyoruz” diyor.
Acıbadem Hastanelerinde yaptırılabiliyor
İdrardan HPV Testi, Türkiye’de bir birinci olarak Acıbadem Hastaneleri’nde uygulanıyor. Randevu alınarak yahut direkt laboratuvara başvurarak HPV testi yaptırmak isteyenler rastgele bir muayeneye gerek duymadan testlerini yaptırabiliyorlar.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
