Bayanların hayatında değerli dönüm noktalarından biri olan menopoz, günlük ömür ve sıhhat konusunda pek çok tasayı de beraberinde getirmektedir. Bayan hayatının doğal evrelerinden biri olarak düşünülmesi gereken menopozun; tedavisi mümkün olmayan sıkıntıların yaşandığı, yaşlanmanın başlangıcı olan devir olarak görülmesi bu süreci zorlaştırır. Menopoz ve perimenopoz; anksiyete, ruh hali değişimleri, ateş basması ve sistemsiz adet periyotları üzere şikayetlere neden olabilir. Bu belirtiler adet devirleri durmadan yıllar evvel başlayabilir ve sonrasında da devam edebilir. Menopoz çoklukla 45 ila 55 yaşları ortasında gerçekleşirken; yumurtalıkların yahut rahmin alınması ve kemoterapi üzere kanser tedavilerinin akabinde yahut genetik bir nedenden ötürü daha erken de olabilir. Memorial Antalya Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Bilgi Uslu Aybar, “18 Ekim Dünya Menopoz Günü” öncesinde menopoz devrinde bedensel ve ruhsal sıhhatin korunması hakkında bilgi verdi.
50’li yaşlarda görülmesi normal
Menopoz, bayanlarda adet kanamalarının kesilmesi manasına gelir. Ortalama menopoz yaşı Batı toplumlarında 50-51 iken, ülkemizde 47-49 yaş civarındadır. Menopozun 40 yaşından evvel olmasına “prematür menopoz”; 45 yaşından evvel olmasına ise “erken menopoz” ismi verilir. Her iki durum da olağan değildir. 50’li yaşlarda görülen menopoz doğal bir süreç olarak değerlendirilirken, erken menopoz tedavi edilmesi gereken olağandışı bir durum olarak ele alınmalıdır. Bu nedenle erken menopoz bilhassa çocuk yapma planlarını gerçekleştirememiş bayanlar için kıymet taşımaktadır.
Birçok belirti ile kendini gösteriyor
Adet kanamalarında düzensizlik ve adet kesilmesi menopoz periyodunun birinci belirtilerindendir. Ateş basmaları ve terleme sıklıkla bu düzensizliklere eşlik eder. Kimi vakit cinsel birliktelik esnasında genital kuruluk hissi, ağrı ve kanamalar görülebilir. Bunlar menopoz sürecinin gözle görülür belirtileridir.
Uzun periyotta menopoz öncesinde yumurtalıktan üretilen östrojen hormon eksikliğine bağlı olarak, bayan bedeninde bir kadro problemler oluşabilir. Bunların başında osteoporoz yani kemik erimesi gelir. Östrojen hormon eksikliğinin yol açtığı bir öteki sorun kalbi ve beyni besleyen damarlarda tıkanıklık ve daralma mümkünlüğünün artmasıdır. Menopoz sonrası devirde bayanlarda kan yağlarında da olumsuz değişiklikler görülmekte; kolesterol ve trigliserid seviyeleri yükselmektedir. Bu değişiklikler, kalp krizi ve inme yani felç riskinin artışına neden olmaktadır.
Depresyona neden olabilir
Menopoz periyodunda bedensel değişikliklerin yanı sıra; azalan hormonların tesiri ile birtakım ruhsal değişiklikler de ortaya çıkabilir. Bilhassa menopoz sürecine kendini hazırlamamış, hakikat danışmanlık almamış bayanlarda adetlerin kesilmesi ile depresyona kadar varabilen durumlar ortaya çıkabilir. Kimi bayanlarda içe kapanma, ağlama atakları, çabuk sonlanma, yorgunluk, cinsel isteksizlik, dikkat bozuklukları ve unutkanlık belirtileri görülebilir.
Düzenli denetimlerinizi ihmal etmeyin!
Menopozdaki bayanların öncelikle etraflı bir aile hikayesi alınmalı ve bilhassa hormon tedavisinin verilmesi için sakınca oluşturacak durumlar belirlenmelidir. Jinekolojik muayene sonrasında ultrason ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilmelidir. Smear testi, kan sayımı ve yağ yağları testleri, karaciğer, tiroid, kalp ve böbrek işlevlerinin kıymetlendirilmesi, göğüs inceleme tetkikleri ve kemik erime testleri yapılması gereken uygulamalardır.
Tedavi bireye nazaran belirlenmeli
Menopoz tedavisi yalnızca ilaç tedavisi olarak görülmemeli, hastaya kâfi vakit ayrılmalıdır. Zira birçok sefer menopoz periyoduna giren bayan ruhsal problemlerini rahatlıkla paylaşamaz, saklamak ister. Bu durum bayanı ruhsal olarak olumsuz etkilerken, tedaviye devamını engelleyebilir. Menopoz tedavisi; bitkisel ya da ilaç biçiminde hormon tedavileri, osteoporoz tedavisi, sistemli idman ve istikrarlı beslenme, ruhsal dayanak ile meselelerin çözülmesi olarak 4 kümede ele alınır. Hangi tedavi sistemlerinin seçilmesi gerektiğine kapsamlı bir kıymetlendirme sonrasında hasta ile birlikte karar verilmelidir.
Sağlıklı bir menopoz süreci için tertipli antrenman yapın
Menopoz sürecinde istikrarlı ve sağlıklı bir diyet, kâfi kalsiyum ve d vitamini almak, sigara alkol ve başka toksik hususlardan uzak durmak, yağdan yoksul antioksidandan varlıklı besinlere beslenmek önerilmektedir. Ayrıyeten sistemli antrenman kemik kaybını yavaşlattığı üzere, çok kilo alımını ve buna bağlı olarak gelişebilecek kalp şeker hastalığı üzere hastalıkların riskini azaltmaktadır. Nizamlı idman yapan şahıslarda depresyon ve bilişsel işlevlerde azalma riski de çok daha düşüktür. İdrar kaçırma şikayetleri olan bireyler pelvik taban kaslarını güçlendiren kegel antrenmanlarından yarar görebilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
