2025 yılının sonuna gelirken yapay zekâya yönelik global heyecan, her adımda artan kuşkularla karşı karşıya. Fevkalâde ilerlemeler ve muvaffakiyetlerin yanında, muhtemel bir yapay zekâ balonunun, güç krizlerinin ve başarısız GenAI pilot projelerinin gölgesi büyüyor. SAS uzmanları, 2026 yılının bu alanda büyük bir hesaplaşma yılı olacağını, yapay zeka dünyasının güç sahiplerinin yatırım geri dönüşünü sorgulamak ve etik ve ekonomik ikilemlerle direkt yüzleşmek üzere güç kararların eşiğinde kalacaklarını öngörüyor.
Bununla birlikte, geleceğe dair tasalar ne kadar gerçekçi olsa da tablo büsbütün karamsar değil. SAS’ın fikir önderleri, bu alanda ilerlemek için kolay bir bildirinin altını çiziyor: Yapay zekâ sağlayıcıları ve kurumsal kullanıcıların hesap verebilir olma vakti geldi. Data idaresinin temellerini ve muteber yapay zekâyı benimsemek, bu teknolojinin olgunlaşarak insanlara yarar sağlamasının, kurumları güçlendirmesinin ve inovasyonu hızlandırmasının tek yolu.
Yapay zeka harcamalarında büyük değişim yaklaşıyor.
ChatGPT eklentileri ve vaatlerin ötesine geçemeyen uygulamalara harcanan milyarlarca doların akabinde CFO’lar artık gerçek bir yatırım getirisi talep ediyor. Lakin birçok üretken yapay zeka projesi bunu sağlayamıyor. Yapay zeka inovasyonunun her bütçeyi yasallaştırdığı periyot sona erdi; yerini sorgulayıcı bir periyoda bıraktı: sorgu başı maliyet, doğruluk oranları ve ölçülebilir iş sonuçları üzere sert kriterler öne çıkıyor. Altı ila 12 ay içinde somut tasarruf, gelir artışı yahut verimlilik kazanımı gösteremeyen şirketlerin yapay zeka teşebbüsleri rafa kaldırılacak ya da sağlayıcıları değiştirilecek.
-Manisha Khanna, Kıdemli Eser Müdürü, Yapay Zeka ve Üretken Yapay Zeka
CIO? Artık “Chief Integration Officer” demek daha doğru
2026 yılında, CIO’lar casus yapay zekanın geleceğini düzenleme davetine yanıt verecekler. Yapay zeka casusları yaygınlaştıkça, CIO’ların rolü teknoloji sağlayıcıdan ekosistem entegratörüne dönüşecek: “Chief Integration Officer”. Yapay zeka yönetişimi, entegrasyonu ve işlevler ortası liderlik, her CIO’nun gündemini şekillendirecek ve casusların taraf verdiği dünyada BT mimarisinin geleceğini belirleyecek.
Jay Upchurch, CIO
Yeni iş arkadaşlarınızla tanışın: Casus Yapay Zeka (Agentic AI)
Yarım asırlık inovasyon, dayanıklılık ve büyümenin akabinde, 2026 yılı yapay zeka casuslarının artık birer araç olmaktan çıkıp kadro arkadaşlarına dönüştüğü yeni bir devri başlatıyor. İşletmelerin; casusların sağlam işbirlikçiler olarak kendilerine verilen vazifeleri yerine getirdiği, bağlamları paylaştığı ve beşerlerle birlikte daima öğrendiği karma insan-yapay zeka takımlarıyla çalışması bekleniyor.
-Udo Sglavo, Uygulamalı Yapay Zeka ve Modelleme Araştırma ve Geliştirme Lider Yardımcısı
Ajan Yapay Zeka (Agentic AI), kâr ve ziyandan sorumlu tutulacak.
2026 yılının sonuna kadar Fortune 500 şirketleri, çok adımlı müşteri etkileşimlerinin dörtte birinden fazlasını otonom olarak çözen casus sistemleri hakkında rapor verecek. Bu casuslar yalnızca tavsiye vermekle kalmayacak, süreçleri ölçülebilir gelir tesiriyle gerçekleştirecek. Bu durum, “Agent SRE” ve hatta “Chief Agent Officer” üzere yeni roller yaratacak. Öte yandan, birinci büyük ‘ajan kesintisi’ manşetlere taşınacak; zira otonom sistemler gelir sağladığında, kesinti de direkt maliyet manasına geliyor.
-Iain Brown, Kuzey Avrupa Yapay Zeka ve Bilgi Bilimi Başkanı
Çalışanları yapay zeka ile güçlendirmek, yapay zeka ile değiştirmeye üstün gelecek.
Kazanmak için mi oynarsınız, yoksa kaybetmemek için mi? 2026 yılında önderler iki sıkıntı seçenek ortasında bir seçim yapmak zorunda kalacaklar: Ya yapay zekayı işleri ortadan kaldırmak için kullanacaklar, ya da yapay zekayı insanlara rekabet avantajı yaratma gücü vermek için kullanacaklar. Artık giderek daha net görülüyor ki yapay zekâ insanları güçlendirmeli, yerlerini almamalı. Şirketler, daima değişim içinde iş gücüne yatırım yapacak yürekli ve ilham verici önderlere muhtaçlık duyacak.
-Bryan Harris, CTO
Yapay zekâ enkazını kaldırma vakti
Log4J açığının açık kaynak topluluğunu sarstığı günleri hatırlayın. 2026 yılında da yapay zekayı sorumlu bir biçimde ölçmeden entegre eden erken yapay zeka eserleri açığa çıkacak. Bu tip eserlerin kitleler ortasında yaygınlaşmasıyla kusurlarının da ortaya çıkması, büyük bir güvenilirlik kaybına neden olacak.
-Luis Flynn, Uygulamalı Yapay Zeka, Açık Kaynak Yazılım ve ModelOPS Pazar Stratejisti
Güven ve inovasyon bir ortaya geliyor.
2026 yılında, yapay zekâ tartışması inovasyon mu, inanç mi ekseninden çıkacak. Yapay zeka konusunda kamu düzenlemeleri tutarsız kalmaya devam ederken, kurumsal öz yönetişim, yapay zekanın işletmelerde sorumlu bir halde kullanılması için gerekli kollayıcı tedbirleri de içerecek formda genişleyecek. Bu alanda başarılı olan kuruluşlar yalnızca yapay zekayı birinci kullananlar değil; yönetişimin inovasyonu kısıtlayan bir ögeden öte gerekli ve tamamlayıcı bir öge olduğu gerçeğini kabul edenler olacak.
-Reggie Townsend, Data Etiği Uygulamaları Lider Yardımcısı
Egemen ve hibrit yapay zeka mimarileri yükselişte.
Küresel şirketler bilgi, modeller ve altyapıları üzerinde denetim sahibi olmak isteyecekler. Şirketlerin kendi yönetişim ve ahenk hudutları içinde temel modelleri çalıştırdığı “kendi modelini getir” ve “egemen yapay zeka” yapılandırmaları, regülasyona tabi kesimler için varsayılan uygulamalar hale gelecek. Öbür bir deyişle, bulut kalacak lakin denetim el değiştirecek.
-Marinela Profi, Küresel Agentic AI Strateji Lideri
Enerji kapasitesi, yapay zeka işbirlikçilerini taçlandıracak.
ABD data merkezleri, 2027 yılına kadar faaliyetlerini sürdürmek için 29 gigawatt güce muhtaçlık duyacaklar. %90 kapasiteyle çalışan 5 gigawattlık bir data merkezi, bir yılda 3 milyon 650 bin hanenin tükettiği kadar güç harcar. Başka global güçler her gün gigawattlarca güneş gücüne yatırım yaparken, ABD güç kapasitesini mümkün olan en kısa müddette artırmazsa, 2026’da milletlerarası sahnede yapay zekâ ve data alanındaki işbirliği ve ilerleme gücünü kaybedecek.
-Franklin Manchester, Küresel Sigorta Bölümü Danışmanı
Ajan yapay zeka olgunlaşıyor.
2026 yılında kendi başına hareket eden, karar veren ve ahenk sağlayan sistemler pilot projelerden çıkarak kurumların işleyişinin ve müşteri hizmetlerinin merkezine yerleşecek. Yanlışsız altyapı, yönetişim ve yetkinliklere yatırım yapanlar daha akıllı kararlar ve kesintisiz tecrübeler elde edecek. Yatırım yapmayanlar ise hem performansta hem de müşteri beklentilerini karşılamada geride kalacak.
-Jennifer Chase, CMO
Kuantuma inanç artacak.
Teknolojinin 2030 yılına kadar erken etap pahasına ulaşacağına dair umutların artmasıyla birlikte, kuantum pazarı 2026 yılında kıymetli ölçüde hareketlenecek. Birden fazla yatırımcı, donanım ve kuantum sonrası kriptografiden sıyrılıp yazılım ve uygulamalara daha fazla tartı vererek kapsamlarını genişletecek. Bu süreçte ‘kuantum mimarisi’ tabirine dikkat edin: yazılım ve uygulama katmanları dâhil bir kuantum sisteminin tüm katmanlarını kapsayan yapı, gerçek dünyada kuantum kıymetini ortaya çıkaracak. Bu geleceğe ilerlemek için kurum içi uzmanlık işe alımlarında önemli bir artış bekleniyor.
-Amy Stout, Kuantum Eser Stratejisi Başkanı
Sentetik bilgiler, yapay zeka üstünlüğü için yeni bir savaş alanı haline gelecek.
Sentetik data bir süreksiz tahlil değil, bilgi eksikliğine, kapalılık sınırlamaları ve ahenk pürüzlerine karşı stratejik bir araç olarak öne çıkıyor. 2026 yılında, şirketlerin sadece çok modlu gerçek dünya datalarıyla değil, bunları ne kadar ikna edici biçimde üretebildikleriyle de rekabet ettiği bir data yarışında öne çıkmaları bekleniyor. Kazananlar, sentetik gerçekçiliği ustalıkla kullanabilen ve deneysel yeteneklerden iş avantajını artıran temel yetkinliklere büyük ölçekte geçiş yapabilenler olacak.
-Alyssa Farrell, Platform ve Yatay Tahliller Kıdemli Direktörü
İK’nın yeni iş gücü: beşerler + ajanlar
2026 yılında İK önderleri yalnızca insanları yönetmekle kalmayacak, tıpkı vakitte yapay zeka casuslarını da yönetecekler. Casus yapay zeka günlük iş akışlarının bir modülü haline geldikçe, İK departmanı işe alım, performans ve beşerler ile dijital iş arkadaşları ortasındaki işbirliği için yeni siyasetler belirleyecek. İşgücü idaresinin geleceği, insan ve makinenin birleşiminden oluşacak.
-Jenn Mann, CHRO
Yapay zekanın piyasa hesaplaşması: Denetimsiz inovasyon, hesap verebilirlikle buluşuyor. 2026 yılı, yapay zekanın piyasadaki hesaplaşma devrinin başlangıcı olacak. Bu devirde, abartılı beklentiler yönetişimle çatışacak ve sırf hesap verebilen inovasyonlar ayakta kalacak. Dengeli yatırım getirisi ve şeffaf kontrol talepleri, gösteriş emelli projeleri sonlandıracak ve disiplinli, temel ögelere yine odaklanan, bilgi düzenleme, sağlam modelleme ve açıklanabilir yönetişime dayalı yatırımları ödüllendirecek. Abartılı teknolojiler ortadan kalkarken yerini ölçülebilir tesir ve operasyonel titizlik için geliştirilmiş sorumlu yapay zeka alacak.
Yapay zeka heyecanı yerini yapay zeka hesap verebilirliğine bırakırken, geriye yalnızca iki soru kalıyor: Hesaplaşma ne kadar derin olacak ve tekrar doğuş ne vakit başlayacak?
-Stu Bradley, Dolandırıcılık ve Güvenlik İstihbaratı Kıdemli Lider Yardımcısı
Teknoloji, finansal hizmetler, sigorta, pazarlama, kamu idaresi, hayat bilimleri, sıhhat hizmetleri ve daha birçok alanda 2026 yılına ait tahminlerini blogs.sas.com/predictions adresinde bulabilirsiniz.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
