Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Günay Hajiyeva, seks bağımlılığının biyolojik ve ruhsal nedenleri ile tesirleri hakkında açıklamalarda bulundu.
Seks bağımlılığı da öteki bağımlılıklar gibi…
Seks bağımlılığının hem biyolojik hem de ruhsal faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan multifaktöriyel bir süreç olduğunu aktaran Psikiyatri Uzmanı Dr. Günay Hajiyeva, “Diğer unsur bağımlılıklarında olduğu üzere, seks bağımlılığı da dopamin nörotransmiteri ile bağlantılıdır. Birey, dopamin aracılığıyla haz, zevk ve tatmin hissini yaşadıktan sonra, her kezinde bu tatminin şiddetini ve haz derecesini artırma eğiliminde olur.” dedi.
Bu durumun biyolojik açıklamasının epeyce kolay olduğunu tabir eden Hajiyeva, “Dopamin salınımı belirli bir mühletten sonra tolerans gelişimine neden olur ve dopamin reseptörlerinde ‘down regülasyonu’ gerçekleşir. Yani, birebir cinsel aktiviteler dopamin salınımına yol açsa da, reseptörlerin hassaslığı azaldığı için kişi eskisi kadar zevk alamaz. Bu da bireyin daha farklı cinsel fanteziler peşinde koşmasına, yeni dürtüler geliştirmesine ve farklı hazlar aramasına neden olur. Aslında bu süreç, öteki bağımlılık tiplerinde de gözlenen tipik bir tolerans gelişimini yansıtır.” formunda konuştu.
Beynin fren sistemi prefrontal korteksin gelişimi tamamlandıkça devreye girer!
Kompulsif cinsel davranışlar gösteren bireylerin EEG’lerinde de besbelli değişiklikler saptandığına dikkat çeken Psikiyatri Uzmanı Dr. Günay Hajiyeva, “Burada değerli bir nöroanatomik yapıya değinmek gerekir. Herkes bir otomobilin freninin nerede olduğunu bilir, fakat kendi bedenimizin, zihnimizin, ruhumuzun ve beynimizin ‘freni’ nerededir? Bu fren, beynin prefrontal korteksidir.” dedi.
Prefrontal korteksin, dürtülerimizi, davranışlarımızı ve kompulsif eğilimlerimizi denetim eden bir bölge olduğunu hatırlatan Hajiyeva, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu bölgenin gelişimi 20-25 yaşlarına kadar devam eder. Bu nedenle, seks bağımlılığı, riskli cinsel davranışlar ve ağır cinsel eğilimler bilhassa genç yaşlarda daha sık görülür. Fakat vakitle prefrontal korteksin gelişimi tamamlandıkça, bu fren düzeneği devreye girer ve süreç daha denetim edilebilir hale gelir. Münasebetiyle, bu bağımlılığın dopamin sistemi ve prefrontal korteks üzerinden işlediğini dikkate alırsak, biyolojik faktörlerin sürecin kıymetli bir kesimi olduğunu söylemek mümkündür. Lakin ruhsal etkenleri de göz gerisi etmemek gerekir. Çocuklukta yaşanan travmalar, akran zorbalığı, aile içi baskılar ve istismar üzere faktörler de bu çeşit patolojilerin gelişmesinde tetikleyici olabilir. Birey, yaşadığı bu duygusal boşluğu doldurmak için ani ve süratli bir formda haz arayışına yönelebilir. Bu da kendini cinsel bağımlılık halinde gösterebilir.”
Yalnızlık ve depresif sürece neden olabilir!
Seks bağımlılığının bireylerin yalnızca cinsel hayatlarını etkilemekle kalmadığını vurgulayan Psikiyatri Uzmanı Dr. Günay Hajiyeva, “Bireylerin toplumsal, fizyolojik, fonksiyonellik, romantik alakalar üzere tüm alanlarına nüfus eder ve o süreçleri de negatif olarak tesirler.” dedi.
Bağımlılığın, bireylerin daima olarak zihinlerinde bastırması gereken bir dürtüyle birlikte ilerlediğini ve daima bastırılması gereken bir niyet olduğu için bireylerin çok fazla dertli, telaşlı olduklarını kaydeden Hajiyeva, “Bireylerin çok fazla dert ve tasaları vakitle bireyleri toplumdan uzaklaştırabilir. Toplumsal izolasyon ve yalnızlık süreçlerine neden olabilir. Yalnızlık, kendisiyle birlikte bir depresif süreci tetikleyebilir.” açıklamasını yaptı.
Seks bağımlılığı kişinin tüm hayatını etkileyebiliyor!
Bu bireylerde utanç hissiyle birlikte öz hürmette, öz kıymette azalma, yetersizlik, değersizlik hislerinin tetiklendiğine vurgu yapan Psikiyatri Uzmanı Dr. Günay Hajiyeva, “Aynı vakitte olağan ki ruhsal faktörler dışında, bireylerin toplumsal hayatları da toplumsal izolasyonla ve yalnızlıkla birlikte çok fazla etkileniyor. İş hayatlarındaki fonksiyonellik çok azalıyor zira işlerine odaklanamıyorlar. Gerekli sorumlulukları yerine getiremiyorlar ve bu bireylerin işlerinden atılmasına kadar giden bir sürece neden olabiliyor.” dedi.
Bağımlı şahısların romantik alakalarının de olumsuz etkilendiğine işaret eden Hajiyeva, “Partneri ile ortasında daima bir güvensizlik, sadakatsizlik süreçleri romantik ilgileri de berbat etkiliyor. Bu da bireyin yalnızlığına, uzaklaşmasına ve izolasyonuna neden oluyor. Birebir vakitte burada fizyolojik faktörler de var. Fizyolojik faktörler ortasında en fazla örnek verebileceğimiz korunmasız cinsel ilgiler. Seks bağımlılıklarında çok fazla rastlanıyor ve bu da cinsel yolla bulaşan hastalıkların yayılmasını artırıyor. Bu yüzden bu süreci bir tek seks bağımlı olarak değil, tüm alanlara nüfuz eden, tedavi edilmesi gereken bir hastalık olarak algılamamız toplum açısından ve bizim açımızdan çok daha yararlı olacaktır.” biçiminde konuştu.
Çocuklara sağlıklı bir formda cinsel bilgilendirme yapılmalı!
Seks bağımlılığına yönelik farkındalık oluşturmak için tekliflerde bulunan Psikiyatri Uzmanı Dr. Günay Hajiyeva, sözlerini şöyle tamamladı:
“Okullarda düzgün ve sağlıklı cinsel bilgilendirilmeler yapılabilir. Zira şu an toplumsal medyayla birlikte çocukların çok fazla uygunsuz, gereksiz gereçlere, cinsel ihtarlara maruz kaldığını görüyoruz. Çocuklar cinselliği pornografik gereçlerden öğrenmeye başladılar, halbuki cinsellik ve gerçek omurdaki süreçler daha farklı boyutlarda. Bu yüzden çocuklara sağlıklı bir formda cinsel bilgilendirmenin yapılması aslında bu süreçte atabileceğimiz çok değerli adımlardan biri.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
