Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Barış Erdoğan, tüm dünyada ve Türkiye’de gençler ortasında yaygınlaşan ve “sessiz istifa” olarak da isimlendirilen yalnızca geçimini sağlayacak kadar çalışma fikrini sosyolojik olarak kıymetlendirdi.
Çalışma hayatının tüm dinamikleri değişiyor
Türkiye’de de genç nesil çalışanlar ortasında “sessiz istifa” ya emsal davranış biçimlerinin bilhassa büyükşehirlerde gözlemlendiğine işaret eden Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Gençlerin genel hissi ‘fazla iş, az takdir, sıfır güvence’ formunda. Günümüz personeli vücudunu işyerine getiriyor fakat ruhunu dışarıda bırakıyor. Çalışma hayatının güvencesizleştiği, işin insanlara bir gelecek perspektifi sunmadığı, emeğin karşılığının ödenmediği bir çağda yaşıyoruz. Bu nedenle genç nesiller çalışmanın neye hizmet ettiğini ve ne kazandırdığını sorguluyorlar. Bu sorgulama çalışma hayatının bu vakte kadar bildiğimiz, alışık olduğumuz tüm dinamiklerini değiştiriyor.” dedi.
Genç jenerasyon çalışanlar yalnızca vazife tarifleriyle hudutlu kalmak istiyor
Genç jenerasyon çalışanların yalnızca misyon tarifleriyle hudutlu kalmak istemelerini de kıymetlendiren Prof. Dr. Barış Erdoğan, “Bir vakitler işe sadakat ve özveri terfiiyle ya da işverenin takdiriyle ödüllendirilirdi. Bugünse en büyük ödül işini korumak üzere gösteriliyor. Günün sonunda ise birçok vakit yalnızca enflasyon karşısında erimiş bir maaş ve ağır gerilim kalıyor. Bu nedenle gençler sisteme kendilerine ödenenden fazlasını vermek istemiyorlar. Bu durumu eski kuşak ve işverenler birçok vakit ‘gençler tembel’ diye açıklıyorlar. Halbuki bu bir cins duygusal geri çekilme. Gençler ‘çalışmak istemiyor’ değiller. Yalnızca emeklerinin karşılığını alamadıklarını düşünüyorlar. Vaktimi, gücümü, sıhhatimi neden diğerini güçlü etmek için harcayayım? diye soruyorlar. Uzun saatler özveriyle çalışan aileleri tahminen sıhhatlerini kaybetmiş, onlarla gereğince vakit geçirememişti fakat maddi bir karşılıkla ödüllendirilmişlerdi. Bu ödülde ortadan kalkınca iş kültüründe önemli bir kırılma yaşanmaya başladı.” diye konuştu.
Z jenerasyonu için iş hayatın merkezinde yer almıyor
Çalışma hayatı içinde yer alan X jenerasyonunun bugün dişini sıktığını lisana getiren Prof. Dr. Barış Erdoğan, şöyle devam etti:
“İşini ruhsuzca yaparken gün sayıyor. Bu nesil düzgün berbat bir birikim yapabilmişti. Bir an evvel emekli olma hayali var. Fakat mevcut emekli maaşlarıyla emekliliğin hayali bir kabusa da dönüşebilir. Çok farklı bir çalışma kültürü içinde yetişmiş olsalar bile artık onlar da içten içe sessiz istifa moduna giriyorlar. Gençlere bakıp geçmiş yıllarını sorguluyorlar. Y nesli (1981–1996) bu büyük umutlarla girilen işlerde liyakatsizlik ve geçim telaşıyla karşılaştılar. Birikimleri yok, önlerinde uzun çalışma yılları var. Maddi ödül onlara hala cazibeli gelebilir. Z nesline (1997 sonrası) gelirsek ailelerimizden öğrendiğimiz ‘çok çalış, bir gün senin de olur’ anlatısı onlara gülünç geliyor. Bu gençler için iş hayatın merkezinde yer almıyor. İş yalnızca bir geçim aracı.”
Gençler iş yeri için özveride bulunmak yerine kendi hayatlarına odaklanıyorlar
“Gençler için günümüz dünyasında ortalama bir işte çalışarak mesken almak, otomobil sahibi olmak, çocuk büyütmek uzak bir hayal oldu.” diyen Prof. Dr. Erdoğan, “Ailesinin genç yaşta çalışarak sahip olduğu imkanların neredeyse hiçbirine erişemeyen bu jenerasyonun iş yerine tıpkı sadakati göstermemesi çok olağan. Zira ortada sadakati ödüllendiren bir çalışma hayatı kalmadı. Bu durumda gençler iş yeri için özveride bulunmak yerine kendi hayatlarına odaklanıyorlar. Hayatın manasını iş dışı alanlarda bulmaya çalışıyorlar.” tabirinde bulundu.
Gençler, kıymet, hürmet ve geçinebilecekleri bir fiyat talep ediyor
Türkiye’de üst jenerasyon yöneticilerin kıymetli bir kısmının bu dönüşümü anlamakta zorlandığına dikkat çeken Prof. Dr. Erdoğan, sözlerini şöyle tamamladı:
“Özellikle klasik bölümlerde çalışan yöneticiler gençlerin kurumsal sadakat göstermemesini ‘disiplinsizlik’ ya da ‘nankörlük’ olarak yorumluyor. Meğer bu son derece yüzeysel bir okuma. Gençlerin artık çalıştıkları yerden beklentileri değişti. Değer, saygı ve geçinebilecekleri bir fiyat talep ediyorlar. Buyruk komuta zinciri altında daima iş yerinin muhtaçlıklarını önceleyen bir sistem onları boğuyor. Bu nedenle yeni bir çalışma etiği için sistemi zorluyorlar.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
