Sindirim sistemi meseleleri, yaygın olarak görülen sıkıntıların başında geliyor. Günlük hayat kalitesini etkilemesinin yanı sıra bu hastalıkların, diğer hastalıkları tetiklediğinden de kelam ediliyor. Bu kapsamda merak edilenleri, Gastroenteroloji Uzmanı Uzm. Dr. Murat Meral yanıtlıyor.
Sindirim problemleri, birçok kişinin yaşadığı yaygın sıhhat problemleridir. Bu meseleler, sindirim sisteminin düzgün çalışmadığında ortaya çıkar ve bir dizi rahatsızlıkla kendini gösterebilir. Bu makalede, sindirim sıkıntılarının gerisindeki nedenleri anlamaya odaklanacağız.
Yanlış Beslenme Alışkanlıkları
Yanlış beslenme alışkanlıkları sindirim meselelerinin temel nedenlerinden biridir. Süratli yeme alışkanlığı sindirim sisteminin işleyişini olumsuz etkileyebilir. Yemeklerin süratlice tüketilmesi, yiyeceklerin âlâ çiğnenmemesi ve yetersiz tükürük üretimi sindirim sürecini zorlaştırabilir. Ayrıyeten işlenmiş besinlerin çok tüketimi, sıhhatsiz yağlar, şeker ve tuz içeren besinlerin yüklü olarak tercih edilmesi sindirim sıhhatini olumsuz etkileyebilir. Lif eksikliği de sindirim meselelerine yol açabilir. Lifli besinler bağırsak hareketlerini düzenler ve kabızlığı önler. Ayrıyeten yetersiz su tüketimi de sindirim meselelerine katkıda bulunabilir. Su, bağırsakların düzgün çalışması için kıymetlidir. Yanlış beslenme alışkanlıkları sindirim sisteminin hakikat biçimde fonksiyon görmesini engelleyebilir, bu nedenle sağlıklı ve istikrarlı bir diyetin benimsenmesi sindirim sıhhatini korumak için değerlidir.
Stres ve Anksiyete
Stres ve anksiyete, sindirim sistemi sıhhati üzerinde büyük bir tesire sahiptir. Bu duygusal durumlar, bedende fizyolojik değişikliklere neden olarak sindirim süreçlerini olumsuz etkileyebilir. Gerilim anında beden “savaş yahut kaç” reaksiyonu verir ve bu sırada sindirim sistemi ikinci planda kalır. Bu, mide asit düzeylerinin artmasına, bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına ve hatta bağırsak irritasyonuna yol açabilir. Ayrıyeten anksiyete sindirim organlarının spazmına ve çok gaz üretimine neden olabilir, bu da şişkinlik ve rahatsızlık hissine yol açar. Uzun müddetli gerilim ve anksiyete, kronik sindirim problemlerine, irritabl bağırsak sendromuna (İBS) yahut mide ülserlerine yol açabilir. Bu nedenle gerilimle başa çıkmak, gevşeme tekniklerini öğrenmek ve gerektiğinde psikoterapi yahut ilaç tedavisi üzere formüllere başvurmak sindirim sıhhatini korumak için kıymetlidir.
Fiziksel Aktivite Eksikliği
Fiziksel aktivite eksikliği, sindirim sistemi sıhhati üzerinde kıymetli bir tesire sahip olabilir. Nizamlı antrenman yapmamak, sindirim organlarının düzgün çalışmasını engelleyebilir. Bilhassa bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına ve kabızlığa yol açabilir. Bu durum, dışkının bağırsaklardan geçişini zorlaştırarak sindirim meselelerine katkıda bulunur. Ayrıyeten fizikî aktivite eksikliği obezite riskini artırabilir, bu da sindirim sorunlarını tetikleyebilir. Obezite, reflü hastalığı ve hazımsızlık üzere rahatsızlıkları artırabilir. Sistemli antrenman yapmak ise sindirim sistemini canlandırabilir, bağırsak hareketlerini teşvik edebilir ve kilo denetimine yardımcı olabilir. Bu nedenle fizikî aktivite eksikliği sindirim problemlerine yol açabilen değerli bir faktördür. Antrenman rutini oluşturarak ve etkin bir hayat üslubunu benimseyerek sindirim sistemi sıhhatini olumlu tarafta etkileyebilirsiniz.
İlaçlar ve Antibiyotikler
İlaçlar ve antibiyotikler, sindirim sistemi sıhhati üzerinde kıymetli bir tesire sahip olabilir. Birçok insan, farklı sıhhat meselelerini tedavi etmek yahut semptomları hafifletmek için ilaçları tertipli olarak kullanır. Lakin kimi ilaçlar sindirim meselelerine neden olabilir. Bilhassa ağrı kesiciler ve asit baskılayıcılar, mide rahatsızlıklarına yol açabilir. Ağrı kesiciler, mide zarını tahriş edebilir ve mide ülserine neden olabilir. Asit baskılayıcılar ise mide asidini azaltırken sindirimi etkileyebilir, bu da sindirim sıkıntılarına yol açabilir. Antibiyotikler, bağırsak florasını bozarak ishale yahut kabızlığa neden olabilir. Bu nedenle uzun vadeli ilaç kullanımı gerektiren hastaların hekimleriyle bağlantı halinde olmaları ve muhtemel sindirim meselelerini takip etmeleri kıymetlidir. İlaçların yan tesirlerini minimize etmek için dozaj ve kullanım talimatlarına uyulmalı ve tabip tavsiyelerine dikkat edilmelidir.
Gıda Alerjileri ve İntoleranslar
Gıda alerjileri ve intoleransları, sindirim sistemi problemlerinin yaygın nedenlerinden biridir. Besin alerjileri, bağışıklık sisteminin muhakkak besinlere karşı çok reaksiyon vermesi sonucu ortaya çıkar. Bu reaksiyon cilt döküntüleri, kaşıntı, şişlik, nefes darlığı ve sindirim sıkıntıları üzere çeşitli semptomları içerebilir. Bilhassa sık görülen alerjenler ortasında fındık, süt, yumurta ve deniz eserleri bulunur. Besin intoleransları ise belli besinlere karşı sindirim sisteminin hassaslığını yansıtır. Örneğin, laktoz intoleransı süt eserlerini sindirememe durumunu tabir eder ve sıklıkla gaz, şişkinlik ve ishale yol açar. Glüten intoleransı (çölyak hastalığı), buğday eserlerinin tüketilmesine reaksiyon olarak ince bağırsakta hasara neden olur ve sindirim sıkıntılarına katkıda bulunabilir. Besin alerjileri ve intoleransları, makul besinlerin tüketilmesinin akabinde ortaya çıkan semptomlarla tanınabilir ve uygun diyet değişiklikleri ile denetim altına alınabilir. Bu nedenle kişinin bu alerjenlere yahut intoleranslara karşı farkındalığı değerlidir ve belirtilerinin nedenini anlamak için bir sıhhat profesyoneline başvurması gerekebilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
