Hareketsizliğin çağdaş çağın en büyük sıhhat risklerinden biri haline geldiğini söyleyen Doç. Dr. Ömer Şevgin, “Kısa uzaklıkları yürümemek, merdiven yerine daima asansör kullanmak, TV karşısında saatlerce oturmak bizi hareketsizleştirip hastalığa, obez olmaya, tembelleşmeye yanlışsız sürüklüyor. Elbette masa başı çalışmada hareketsiz hayatı tetikleyen en büyük etmenlerden biri.” dedi.
Artritin bayanlarda erkeklere oranla daha sık görüldüğünü belirten Doç. Dr. Ömer Şevgin, “Özellikle bayanlarda menopoz sonrası östrojen hormonunun azalması tesirli olmaktadır.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ömer Şevgin, eklemleri etkileyen artrit hastalığı hakkında bilgi verdi.
Artrit, eklemlerin düşmanı
Artritin, eklemleri etkileyen ve vakitle kaslarda güçsüzlük ile hareketsizliğe yol açan bir hastalık kümesi olduğunu belirten Doç. Dr. Şevgin, “Ağrı, şişlik, kızarıklık ve işlev kaybı en sık görülen belirtilerindendir. Artrit kümesi hastalıkları kişinin hayat kalitesini etkilemekte ve günlük hayat aktivitelerinin sonlandırmaktadır. En sık görülen cinsleri osteoartrit, romatoid artrit ve ankilozan spondilit olarak karşımıza çıkmaktadır.” dedi.
Yaşam üslubu en büyük belirleyici
Hastalıkların ortaya çıkmasında birçok faktörün tesirli olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Şevgin, “Genetik geçişli olan hastalar olabildiği üzere yaşa bağlı olarak da bedende ortaya çıkan çok ve zorlayıcı kullanım ile gelişen eklem harabiyeti de olabilmektedir. Bilhassa osteoartrit yaşa bağlı olarak gelişen bir artrit çeşididir. Ömür stili bu hastalığın oluşmasında tabi ki kıymet arz ediyor. Eklemlerimize çok yük bindirmek ve daima tekrarlı zorlayıcı hareketlerde bulunmak vakitle eklem yüzeylerinin aşınmasına sebep olacak ve geri dönüşümsüz bir süreci tetikleyecektir. Örnek verecek olursak; daima ağır poşet taşımak, 2 el ile yapabileceğimiz işleri tek elle yapmaya çalışmak, çalışma ortalarında molalar vermemek, kilomuzun olağan hudutların üzerinde olması (kilolu, obez gibi), mesken yahut çalışma ortamında ergonomik bir dizaynın olmaması üzere.” halinde konuştu.
Hareketsizlik artriti körüklüyor
Hareketsizliğin çağdaş çağın en büyük sıhhat risklerinden biri haline geldiğini söyleyen Doç. Dr. Ömer Şevgin, şöyle devam etti:
“‘İşleyen demir pas tutmaz’ ve ‘Nerde hareket orada bereket’ atasözleri aslında tüm durumu özetliyor. Son vakitlerde teknolojinin de vermiş olduğu rahatlık ile hareketsiz hayat hayli artmış vaziyette. Kısa araları yürümemek, merdiven yerine daima asansör kullanmak, TV karşısında saatlerce oturmak bizi hareketsizleştirip hastalığa, obez olmaya, tembelleşmeye hakikat sürüklüyor. Elbette masa başı çalışmada hareketsiz hayatı tetikleyen en büyük etmenlerden biri. Kilo artışı, eklemlerde sertlik, kaslarda kullanmamaya bağlı gelişen güçsüzlük artrit oluşma riskini arttırır. Var olan durumunda ilerlemesine sebep olur.”
Kadınlarda daha yaygın
Artritin bayanlarda erkeklere oranla daha sık görüldüğünü belirten Doç. Dr. Ömer Şevgin, “Artritlerin görülme oranı bayanlarda erkeklere nazaran daha fazladır. Bunun en değerli sebeplerinden biri hormon farklılıkları diyebiliriz. Bilhassa bayanlarda menopoz sonrası östrojen hormonunun azalması tesirli olmaktadır.” sözünde bulundu.
Artrit tedavisinde fizyoterapi çabucak başlanmalı
Artrit tedavisinde fizik tedavinin ehemmiyetine değinen Doç. Dr. Şevgin, şunları kaydetti:
“Artrit tedavisinde fizyoterapiye 3 kıymetli evrede yer verebiliriz. Gözetici fizyoterapi uygulamaları, tedavi edici uygulamalar ve hastalık ilerlemesini durduran hayat şekli değişiklikleri ile hasta eğitimi basamakları genel fizyoterapinin idaresini oluşturuyor. Kişi artrit hastası olmadan evvel hareketli ömür biçiminin topluma aşılanması, çeşitli aktiviteler ve etkinliklerle nizamlı antrenman, postür farkındalığı ve ergonomik düzenlemelerin (evde, işte) okul çağından itibaren gençlerimize öğretilmesi hami fizyoterapi uygulamaları olarak verilebilir. Tedavi edici uygulamalarda artrit tanısı konduktan sonra çabucak akut yani birinci 3 aylık dönemde fizyoterapiye başlanmalıdır.”
Fizyoterapi ve rehabilitasyonun bu hastalarda sıkça tercih edilen ve sonuçları pek olumlu olan bir formül olduğunu kaydeden Doç. Dr. Şevgin, “Fizyoterapi eklemlerdeki deformasyonlarını geçiremez lakin bu deformasyonun ilerlemesini yavaşlatıp engelleyebilir. Bunu da ağrıyı, şişliği azaltarak ve eklemde hareketlenmeyi arttırarak sağlar.” dedi.
Artrit hastaları için uygun idman tipleri hangileri?
Artrit hastaları için en uygun idmanların ekleme yük bindirmeyen ve bilhassa kişinin kendi beden yükü ile yaptığı kalistenik denilen antrenmanları örnek veren Doç. Dr. Şevgin, “Aynı zamanda imkan var ise su içinde yapılan idmanlar de yeniden artrit hastaları tarafından tolere edilebilecek egzersizlerdir. Esneme ve germe antrenmanları ile aerobik idmanlarda tekrar önerilebilir. İdman bir tedavi prosedürüdür aslında sayısı, sıklığı, müddeti ve çeşidi vardır; bu yüzden antrenman yapılacaksa kesinlikle bir fizyoterapistten bilgi alınmalıdır.” diye konuştu.
Soğuk hava ağrıyı artırabilir
Özellikle sonbahar ve kış aylarında hastaların şikayetlerinin arttığına işaret eden Doç. Dr. Ömer Şevgin, “Bunun sebebi olarak tam bilimsel bir açıklama olmasa da kimi güçlü varsayımlar mevcut. Soğuk havalarda eklemlerdeki sertliklerin artması, nemli havalarda hava basıncının ekleme tesir etmesi. Gün ışığından yararlanma müddetinin azalmasının D vitamini ve iltihap üzerine etsinin azalması üzere.” formunda konuştu.
Yeni tedaviler umut verici lakin geçici
Son yıllarda öne çıkan yeni tedavilere de değinen Doç. Dr. Ömer Şevgin, “Bu bahiste daima araştırmalar yapılmakta ve yeni formüller gündeme gelmektedir. Bu yolların birçok ağrı üzerine odaklanarak hastanın ömür kalitesini arttırmayı hedeflemektedir. Lakin tedavi edilen bu ağrı muhakkak bir müddet sonra tekrar ortaya çıkmaktadır. Şimdi kalıcı bir formül olmasa da kısa vadeli tesirler olumludur. Bana nazaran hiç eskimeyen ve eskimeyecek olan formül ömür şekli değişikliğidir. Kişi kendinin hekimi olacak ve ömür biçimini değiştirecek.” sözünde bulundu.
Artrit hastalarına öneriler
Doç. Dr. Ömer Şevgin, artrit hastalarının dikkat etmesi gereken noktaları şöyle sıraladı:
“Ağrı varken hareketi devam ettirmeyin.
Kilonuzu denetim altında tutun.
Evde, işte, yolda fark etmez bir iş yaparken kesinlikle dinlenme molaları verin.
Postürünüzün farkında olun gerçek postürde olmaya ihtimam gösterin.
Bir hareketi yaparken eklemlerinizin yanlışsız konumda olduğundan emin olun.
Tekrarlayan hareketlerden kaçının.
Büyük eklemleri kullanın.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
