‘Türkiye’de her yıl güneşte 3 GW kurulu güç’ misyonuyla yola çıkan niyet kuruluşu Solar3GW, ‘Türkiye Güneş Gücü Bölümünde İstihdam’ raporunu açıkladı. Bugün İstanbul’da düzenlenen toplantıda tanıtılan raporda, yenilenebilir güç kaynakları içinde en fazla büyüme potansiyeline sahip olan güneş gücünde istihdam inceleniyor.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Solar3GW Yönetim Kurulu Lideri Yusuf Bahadır Turhan, güneş gücü kesiminin hem elektrik üretimi hem de genel olarak bölümün kıymet zincirinde yarattığı istihdam potansiyeliyle güç dönüşümüne liderlik eden stratejik ehemmiyette bir kaynak olduğunu belirtti. Yenilenebilir güce geçiş hızlandıkça güneş, hidroelektrik ve rüzgar arasındaki kurulu güç ve buna bağlı olarak istihdam rekabetinin artacağının altını çizen Turhan, şunları kaydetti: ”Solar3GW, kurulduğu günden bu yana Türkiye’nin her yıl en az 3GW güneş gücünü sisteme dahil edebilecek potansiyeli olduğunu söylüyor. Bu gerçekleştirildiğinde Türkiye’nin istihdamına kıymetli katkı sağlanacak. Kesimimiz 2015 yılında ivme kazanmaya başlayınca, evvel halihazırda oturmuş bir dal olan inşaattan istihdam takviyesi aldı, akabinde kendi iş gücünü yetiştirdi. Birinci yıllarda özellikle proje geliştiren, ekipman tedarik eden ve suram yapan taahhüt firmaları istihdam konusunda kelam sahibiyken sektörün gelişmesiyle birlikte kontrol, üretim ve yazılım üzere alanlar da istihdama kıymetli oranda katkı sağladı. Lisanssız projeler ise geçmişte olduğu üzere sektörel istihdama katkıda bulunmaya devam edecek. Fakat bundan sonra lisanslı YEKA ve depolamalı GES projeleriyle kıymetli bir iş gücü talebi doğacak.”
Raporu hazırlayan Solar3GW Genel Sekreteri Özge Özeke ise bölümün büyümesi ve gelişmesiyle birlikte yetişmiş iş gücüne gereksinimin da arttığını vurguladı. Özeke, “Ancak bu paralel gelişim, her vakit sağlıklı bir halde yürümüyor. Bu nedenle sektörel iş gücünün nitelik ve nicelik açısından başka ayrı kıymetlendirilmesi ve eksiklerin saptanması gerekiyor. Güç dönüşümünün baş aktörü olan güneş gücü bölümü, bir yandan artan kurulu güçle birlikte suram ve üretim alanındaki talebe karşılık vermeye, öteki bir yandan da yetkinlik ve teknolojilere adaptasyon manasında kendini tamamlamaya çalışıyor” diye konuştu.
Yatırım Pürüzleri Kalkınca İstihdam Artacak
Raporda, 2023 prestijiyle güneş gücü kesiminin yaklaşık 37 bin bireye istihdam sağladığıaçıklandı.Bu sayının, kamu, dağıtım şirketleri, belediyeler ve alt yükleniciler tarafında çalışanlar da eklendiğinde, en az yüzde 10-15 daha fazla olacağı varsayım ediliyor. Türkiye’de şimdiye kadar sektörel iş gücünün yetişmesinde itici güç, lisanssız elektrik üretim projeleri oldu. Bu projeler, 2019 öncesi ticari motivasyonla hayata geçirilen yatırımlar iken, 2019 sonrasında öztüketim odaklı, yüklü olarak ticari ve endüstriyel segmentte gerçekleştirilen projeler olarak nitelik değiştirdi.Çalışmada, güneş gücü dalının yıldan yıla dengeli gelişiminin sağlanmasının, yatırımların önündeki pürüzlerin kaldırılmasına bağlı olduğu belirtiliyor. Yatırım maksatlarının aşikâr bir süratte gerçekleşmesiyle iş gücünün devamlılığı sağlanacağı ve niteliğinin de gelişip korunacağı vurgulanıyor.
Konutlarda güneş gücü kullanımına bilhassa dikkat çekilerek Türkiye’nin konut segmenti uygulamalarında yüksek potansiyeli olduğu lakin bu segment desteklenmediği için gelişme gösteremediği tabir ediliyor. Bu segmente teşvik ve takviye verilmesi halinde yapılacak kurulumlar ile küçük ölçekli lokal firmaların artacağı, bunun da bölgesel istihdama katkı sağlayacağı belirtiliyor. Bununla birlikte raporda, ‘Konut kaynaklı istihdamın artışı, dağıtık üretimin değerli bir parametresi olarak MW başına olan istihdamı da yükseltecek’ sözüne yer veriliyor.
Güneş Gücü Kesimi Nitelikli İş Gücü İstiyor
Dünyada, en fazla heyetim ve bakım iş kollarında işe alımlarda zahmet yaşandığı ve birinci sebebinin dal odaklı bilgi birikimi eksikliği olduğunun söz edildiği rapora nazaran Türkiye’de de güneş enerjisindeki kurulu güç amaçları ve potansiyeli sistemli bir halde gerçekleşmesi kelam konusu olduğunda heyetim ve bakım işlerinde misal bir açığın ortaya çıkacağı söyleniyor.
Türkiye’de güneş gücü dalı istihdamında, teknik uzmanlık ve yenilikçi teknolojilere adaptasyonun istihdam gelişiminde değerli odak noktaları olarak ön plana çıktığı vurgulanıyor. Bataryalı depolama teknolojilerinin GES teknolojilerine entegre bir halde ele alınmasıyla birlikte tasarım, suram, bakım ve tamir hususlarında ayrıntılı teknik bilgi ve uygulama maharetlerine giderek daha fazla muhtaçlık duyulacağı belirtiliyor. Halihazırdaki iş gücü nicelik olarak kâfi lakin nitelik olarak muhtaçlığı karşılamıyor. Birtakım güneş gücü projelerinin sıradan ve yalnızca fiziki montaj gerektiren kurulumlar olarak ele alınması, nitelik sorunun önde gelen sebepleri ortasında. Ayrıyeten bir sertifikasyon olmaması, kurulumlarda çalışacak şahısların seçiminde finansman meseleleri yaşanması, kimi dar bütçeli projelerde iş yetkinliği ve deneyim aranmaması başka sebepler.
Yine rapora nazaran üniversiteler de nitelikli eleman meselesine gereğince tahlil olmuyor; son yıllarda açılan yükseköğretim programları yetersiz olduğundan, kurulumlarda, ön ve yan hizmetlerde vazife alacak nitelikli orta ve teknik elemanlar yetiştirilmiyor. Ayrıyeten meslek liselerine olan ilginin azalmasıyla dalın bel kemiği olan orta eleman açısından istihdam probleminin yaşandığı, istihdam edilse dahi yetkinlik istikametinden eksiklikler göze çarpıyor. “Güneş gücü çalışanlarının pak güç şuuruyla yetiştirilmesi, gerekli teknik ve mekanik bilgi ile donatılması, kamuya açık eğitim ve geliştirme programlarının hizmete sunulması, bu bölümde elde edilen sertifika ve lisanslara bölgesel ve global düzlemde geçerlik tanınarak çalışanların dolaşımlarının temin edilmesi, iş gücünün verimliliği açısından değer taşımaktadır” deniliyor.
Fosil Yakıtlardaki İş Gücü ‘Yeniden Yeteneklendirme’ ile Güneşe Yarayacak
Çalışmada, güneş gücü kesimi iş gücündeki problemlerin, kamu-sivil toplum kuruluşları-özel sektör iş birliği ile giderilebileceği vurgulanıyor. Bunun için güneş gücüne bakış açısının değişmesi, bu kaynağın iklim değişikliğiyle uğraştaki ve güç dönüşümündeki kıymetli rolünün göz önünde bulundurulması gerekiyor. Kesimin önde gelen şirketleri kamuyla işbirliği halinde hazırlayacakları eğitim ve yeteneklendirme programları ile nitelikli iş gücünü yetiştirmekte katkı sağlayabilir. Raporda, nitelikli iş gücü kadar ‘yeniden yeteneklendirme’nin (reskilling) de güneş gücü dalı istihdamında kıymetli rol oynacağı söz ediliyor. Yapılan araştırmalara nazaran fosil yakıt alanında çalışan birçok emekçi, güneş gücü dalındaki iş gücü boşluğunu doldurabilmek için gerekli uzmanlaşma ve yeteneğe sahip. Bu alanda çalışan emekçiler, kısa vadeli tekrar yeteneklendirme eğitimleri ile pak güç iş gücünü çeşitlendirebilecek hale getirilebilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
