Dünyada son 50 yılda intihar suratının yüzde 60 oranında artış gösterdiğini belirten Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hülya Ensari, dünya çapında önlenebilir ölümlerin en sık nedenleri ortasında yer alan intiharın kıymetli bir halk sıhhati sorunu olduğunu söyledi. İntihar edenlerin birçoklarında yüzde 65-95 oranında ruhsal hastalık bulunduğunu belirten Ensari, âlâ bir müşahede ve vaktinde erken teşhis ve tertipli tedavi ile intiharın önlenebileceğini vurguladı.
Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı, Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hülya Ensari, 10 Eylül Dünya İntiharı Tedbire Günü hasebiyle yaptığı açıklamada kimi önlemlerle intihar olaylarının önlenmesinin mümkün olabileceğini söyledi.
Önlenebilir ölümlerin en sık nedenlerinden biri…
İntihar ile ilgili farkındalık sağlanması ve bilinçlendirmenin kıymetini vurgulayan Prof. Dr. Hülya Ensari, “İntihar dünya çapında önlenebilir ölümlerin en sık nedenleri ortasında yer alan değerli bir halk sıhhati problemidir. İntihar teşebbüsleri tamamlanmış intiharların 20 katı olup; yakınları intihar teşebbüsünde bulunan yahut intihar sonucu ölen bireylerin üzerindeki duygusal tesir yıllarca sürebilmektedir. İntihar ile ilgili farkındalık sağlanması ve bilinçlendirme, intiharın önlemesinde uygulanması gereken en temel konulardır” diye konuştu.
Dünyada intihar suratı artıyor
Dünyada son 50 yılda intihar suratının yüzde 60 oranında artış gösterdiğini tabir eden Prof. Dr. Hülya Ensari, “Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran, her dakikada bir kişinin, yılda yaklaşık bir milyon insanın intihar sonucu ömrünü yitirdiği; her 3 saniyede bir intihar teşebbüsünün olduğu kestirim edilmektedir. İntihar, tüm nüfusta vefatın birinci 10 nedenlerinden biri olup, 15-24 yaş ortası gençlerde birinci 3 vefat nedeninden biridir. Tüm dünyada intihar suratları, son 50 yılda yüzde 60 artmıştır” dedi.
İntihar önlenebilir bir davranıştır
İntiharın önlenmesinin mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Hülya Ensari, “İntihar davranışının da evvelce fark edilebilir ve müdahale edilebilir belli risk etmenleri vardır. Dolayısı ile yeterli bir müşahede ve vaktinde erken teşhis ve nizamlı tedavi ile intihar önlenebilir bir davranıştır” dedi.
Hastalıkların alevlenme periyotlarında risk yüksek
İntihar edenlerin birçoklarında yüzde 65-95 oranında ruhsal hastalık olduğunu kaydeden Prof. Dr. Hülya Ensari, “Hastalıkların alevlenme periyotlarında, hastaneden taburcu olduktan kısa bir müddet sonra intihar riski yüksektir. İntiharla ilişkilendirilen ruhsal hastalıkların başında depresyon, alkol husus bağımlılığı, şizofreni ve kişilik bozuklukları gelir. Münasebetiyle ruhsal hastalıkların yahut alkol unsur kullanım bozukluklarının erken fark edilmesi, sıhhat hizmetlerine yönlendirilmesi ve tedavilerinin sistemli sağlanması ile intihar önlenebilir” diye konuştu.
İntihar niyetinin net tabir edilmesine dikkat!
İntihar davranışının değerli risklerinden birinin de intihar fikrinin net tabir edilmesi olduğunu kaydeden Prof. Dr. Hülya Ensari, “İntihar niyetinin açık net söz edilmesi, intihar planı yapılması, silahlara yahut öteki intihar araçlarına erişimin olması intihar riskinin yüksek olduğunu gösterir ve bu durumların tespiti halinde kesinlikle ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanına müracaat gerekir. İntihar fikrinin net olduğu lakin tedavi reddi olan durumlarda mecburî tedavi kararı ile sulh hukuk mahkemesine başvurularak intihar riski olan bireyin ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanına zarurî tedavi için sevki sağlanabilmektedir” diye konuştu.
Erkeklerde tamamlanmış intihar oranı yüksek
İntiharların en sık gençlerde ve ileri yaşlarda görüldüğünü belirten Prof. Dr. Hülya Ensari, “Kadınların intihar teşebbüsünde bulunması, erkeklere nazaran 2-3 kat daha sık iken, erkeklerde tamamlanmış intihar oranı daha yüksektir. İntiharlar en sık 15-24 yaş ortası gençlerde ve 75 yaş üstü yaşlılarda daha sıktır” dedi.
Evlilere nazaran intihar mümkünlüğü yüksek
Psikososyal nedenler ortasında birçok gerilim etkeni ile intiharın tetiklenebileceğini kaydeden Prof. Dr. Hülya Ensari, “Ölüm, boşanma, ayrılık, iş kaybı, kronik hastalıklar, kronik ağrı, yasal meseleler, kişilerarası problemler intiharı tetikleyen kıymetli ömür olayları ortasındadır. Boşanmış yahut ayrılmış bireylerde evli olanlara nazaran intihar teşebbüsü mümkünlüğü 2-5 kat fazladır” dedi.
Ruhsal hastalıkların sistemli takibi çok önemli
Ruhsal hastalıkların takibinin mümkün intiharları önlemede kıymetli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hülya Ensari, şu ihtarlarda bulundu:
“İntihar davranışına sıklıkla ‘depresyon’ denilen, toplumda sıkça görülen ruhsal hastalığın eşlik etmesi, lakin depresyonun vaktinde tedavi edilmemesi sonucu depresyon belirtilerinin ağırlaşması sonucu intihar fikirleri de tabloya eklenmektedir. Tekrar alkol unsur kullanım bozukluklarına, şizofreni yahut kişilik bozukluklarına da sıklıkla depresyon eşlik ettiği için tedavi edilmediği takdirde bu tablolar da ağırlaşmakta ve intihar niyetini takiben intihar davranışı da görülebilmektedir. Münasebetiyle depresyon, alkol husus bağımlılığı, şizofreni üzere tüm ruhsal hastalıklar bugün tertipli takip ve tedavi ile iyileşebilmektedir yani intihar önlenebilir bir durumdur. Kâfi ki etrafımızdaki risk etkenlerine, ruhsal hastalıklara, alkol husus berbata kullanımına, şahısta intihar niyetinin var olup olmadığına, daha evvel intihar teşebbüsü olup olmadığına, ailede intihar teşebbüsü olup olmadığına karşı dikkatli olalım. Fark ettiğimiz riskli şahısları gecikmeden ruh sıhhati uzmanına yönlendirelim.”
Prof. Dr. Hülya Ensari, intihar kanısının tespit edildiği andan itibaren ruh sıhhati ve hastalıkları uzmanı tarafından yapılacak psikiyatrik kıymetlendirme sonrasında altta yatan ruhsal hastalığın tespiti halinde sistemli takip ve tedaviye başlanacağını belirterek gerekirse yatarak tedavi önerilebildiğini söyledi.
İntihar araçlarına erişim kısıtlanmalı
İntiharı tedbire stratejisi olarak ateşli silah, pestisitler, toksik unsurlar üzere intihar araçlarına da erişimin kısıtlanması gerektiğini belirten Ensari, “İntihar davranışının önlenmesinde en kıymetli iki yoldan birincisi, ruhsal hastalıkların ve husus berbata kullanımı olan bireylerin sıhhat hizmetlerinden yararlanmasının sağlanması, ikicisi intihar etme araçlarına erişimin denetiminin sağlanmasıdır” dedi.
Toplum ruh sıhhati ve hastalıkları konusunda bilinçlendirilmeli
İntiharın önlenmesine yönelik olarak tüm toplumun ruh sıhhati ve hastalıkları konusunda bilinçlendirilmesinin kıymetini vurgulayan Ensari, kelamlarını şöyle tamamladı: “En az vücut sıhhati kadar ruh sıhhatinin da önemsenmesi gerekmektedir. Unutmayalım ki ruh sıhhati olmadan sağlıktan kelam edilemez ve tekrar unutmayalım ki ruhsal hastalıklar da tedavi edilebilir. Yapılması gerekenler, ruhsal hastalıkların ana belirtilerinin farkında olmak, ruh sıhhati hizmetlerine erişim yollarını bilmek, ruhsal hastalıkların tespiti halinde başlanan tedaviyi sistemli uygulamak ve takiplerin aksatılmamasıdır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
