Sonbahar aylarına girmemizle birlikte gün yahut hafta içerisinde serin, yağmurlu bazen de güneşli farklı havalar yaşayabiliyoruz. Mevsim geçişleri, polenler, küf sporları ve süratle değişen hava şartları da alerjilerin sık görülmesine neden oluyor. Teneffüs yollarını direkt etkileyen ve geniz akıntısı, hapşırma, nefes darlığı, öksürme üzere şikayetlerle ortaya çıkan bu alerjik tepkiler bireylerin ömür konforunu kıymetli ölçüde etkiliyor. Yönetilebilen bir sıhhat sorunu olan sonbahar alerjileri yanlışsız tanı-tedavi ile alınan kolay tedbirlerle % 80’e kadar hafifletilebiliyor. Memorial Antalya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Arif Keleşoğlu, sonbahar alerjilerinde alınabilecek tedbirler ve tedavi teknikleri hakkında bilgi verdi.
Alerji astım ataklarını tetikleyebilir
Sonbahar alerjileri, çoklukla mevsimsel alerjik rinit (saman nezlesi) olarak bilinen bir durumdur ve bağışıklık sisteminin çevresel alerjenlere çok reaksiyon vermesiyle ortaya çıkar. En yaygın tetikleyiciler ortasında polenler, küf sporları, mesken tozu akarları, geçirilen viral enfeksiyonlar ve hava değişimleri yer alır. Sonbaharda ağaçlardan dökülen yapraklar küf oluşumunu artırırken, soğuyan hava ile birlikte, kapalı alanlarda bulunulan müddetin konut tozu akarlarına maruziyetin artmasına yol açar. Ayrıyeten sonbaharda çimen polenleri de alerjide tetikleyicidir. Ortaya çıkan alerji hapşırma, burun akıntısı, gözlerde sulanma, kaşıntı, öksürük ve hatta astım atakları halinde kendisini gösterebilir.
İlkbahar alerjisi olanlar dikkat!
Sonbahar alerjileri her yaş kümesini etkileyebilir, lakin makul kümeler daha büyük risk altındadır. Çocuklar ve yaşlılar, bağışıklık sistemlerinin hassas olması nedeniyle daha fazla etkilenir. Alerjiye genetik yatkınlığı olanlar, astım yahut öbür teneffüs yolu hastalıkları geçmişi bulunanlar da ön plandadır. Ayrıyeten, kentlerde yaşayanlar yahut nemli bölgelerde oturanlar küf sporlarına daha fazla maruz kaldıkları için belirtileri şiddetli yaşayabilir. Bayanlarda hormonal değişiklikler, erkeklerde ise mesleksel maruziyet (örneğin bahçıvanlık) riski artırabilir. Genel olarak, her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bu durum, bilhassa ilkbaharda fakat tıpkı vakitte sonbaharda da ortaya çıkar.
Şikayetler kışın da devam edebilir
Alerjilerin tesiri ve mühleti alerjenlerin yoğunluğuna ve ferdi faktörlere bağlı olarak değişir. Tipik olarak, sonbahar alerjileri Eylül-Ekim aylarında tepe yapar ve Kasım-Aralık aylarında, havaların soğumasıyla azalır. Polen düzeyleri düştüğünde yahut küf sporları azaldığında belirtiler hafifler, fakat tedavi edilmezse haftalarca sürebilir. Antihistaminikler yahut kortikosteroidler ile olumsuz tesirler 1-2 hafta içinde denetim altına alınabilir. Fakat, kronik hadiselerde hafif semptomlar bahara kadar devam edebilmektedir.
Ev tozu akarı ve küf üzere birtakım kapalı alan alerjenleri yıl uzunluğu faal kalabilir bu nedenle alerjik belirtiler birtakım şahıslarda kış uzunluğu da sürebilir. Polenler kışın azalsa da, soğuk hava teneffüs yollarını etkileyerek şikayetleri devam ettirebilir. Şayet alerjiniz yıl uzunluğu sürüyorsa, kışın da hapşırma yahut öksürük olabilir. Bu durumda, nem denetimi, yatak örtülerinin sık ve tesirli yıkanması, toplu yerlerden kaçınmak ve grip aşısını yaptırmak üzere tedbirleri almak yararlı olur.
Bu tedbirleri alarak şikayetleri %70-80 oranında azaltabilirsiniz;
- Alerjenlerden Kaçınma: Polen düzeylerinin yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmamaya çalışın. Pencereleri kapalı tutun, klima filtrelerini sistemli değiştirin. Konutta nem oranını % 30-50 ortasında tutarak küf oluşumunu önleyin.
- Hijyen Önlemleri: Düzenli konut paklığı yapın, yatak çarşaflarını sıcak suda yıkayın. Dışarıdan döndüğünüzde kıyafetlerinizi değiştirin ve duş alın.
- Tıbbi tedavi: Antihistaminik ilaçlar, burun spreyleri yahut alerji aşıları (immünoterapi) tesirli olabilir. Astım riski varsa, doktorunuzun size uygun gördüğü, inhalerinizi kullanmayı ihmal etmeyin.
- Doğal Dayanaklar: Bitkisel çaylar (örneğin zencefil yahut nane) semptomları hafifletebilir, fakat doktor onayı olmadan kullanmayın.
Beslenme ve vitamin dayanağı ile bağışıklığı güçlendirmek faydalı
Bağışıklığı güçlendirmek sonbahar alerjilerine karşı dolaylı bir yarar sağlar. İstikrarlı beslenme (C vitamini zengini meyveler, omega-3 yağ asitleri), sistemli idman ve kâfi uyku, bedenin alerjenlere karşı direncini artırır. Probiyotikler ve D vitamini desteğinin, kimi çalışmalarda alerji belirtilerini azalttığı görülmüştür. Lakin, bağışıklık güçlendirme alerjiyi büsbütün ortadan kaldırmaz; yalnızca şikayetleri yönetmeye yardımcı olur.
Alerji bağışıklıkta bir çok tepki olduğundan, asıl tedavi alerjene odaklanmaktır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
