İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, Deprem ve Dirençli Kentler Konferansı’nda dirençli bir İzmir için yürütülen çalışmaları anlattı. Lider Soyer, “Doğayla uyumlu ve dirençli kentler inşa etmek için ülkemizin her bir köşesine, belediye başkanı olarak geçirdiğim sürede edindiğim deneyimleri aktarmak için canla başla çalışmaya devam edeceğim. İzmir’de başlattığımız kıssanın de takipçisi olacağım. Zira benim için İzmirlilerin ve bu ülkede yaşayan her bir yurttaşımızın güvenliği, her türlü makamdan, mevkiden çok daha kıymetlidir” dedi.
-Prof. Dr. Naci Görür ise “Şu anda İzmir’de çok pahalı bir çalışma yapılıyor. Bu çalışma dirençli İzmir için evvelce yapılması gereken bir altyapı. Bu çalışma bittikten sonra eşzamanlı yürütülen çalışmalarla birlikte diliyorum ki İzmir dirençli bir kent haline gelecektir” diye konuştu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen Sarsıntı ve Dirençli Kentler Konferansı Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde (AASSM) yapıldı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in “dirençli kent” vizyonuyla konut sahipliği yaptığı ortak akıl buluşmasına mahallî yöneticiler, sivil toplum örgütleri, meslek odaları, siyasi partilerin temsilcileri, akademisyenler ve İzmirliler katıldı.
“Öncelik dirençli kentler yaratmak olmalı”
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, açılış konuşmasını “İzmir’in dirençli bir kent olma seyahatini güçlendiren bu ortak akıl buluşmasında sizlerle bir ortada olmaktan gurur duyuyorum” diyerek başlattı. 30 Ekim 2020’de İzmir’de meydana gelen sarsıntının herkesin hayatında derin izler bıraktığını belirten Lider Soyer, “Depremde ölmek, asla yazgı değildir. Yaşadığımız kayıpların gerçek ve yegâne sebebi, vaktinde alınmayan tedbirlerdir. İzmir’de 30 Ekim Depremi’nin çabucak akabinde, bir daha kimsenin yüreğine sevdiğinin acısı düşmesin, hiç kimsenin ocağı sönmesin diye İzmir Zelzelesi Ortak Akıl Buluşması’nı gerçekleştirdik. Tıpkı bugün olduğu üzere omuz omuza vererek, içinde yaşadığımız kenti dirençli hale getirmenin yollarını aradık. 14 üniversite, 25 kamu kurumu, 38 STK, meslek odası ve 29 belediyeden oluşan katılımcılarımızla aldığımız kararlar sonucunda Zelzele Aksiyon Planımız şekillendi. Büyük bir kararlılıkla uyguladığımız Zelzele Aksiyon Planımız şu başlıklar üzerinde yükseliyor: Yapı stoku envanteri çalışmaları, depremsellik ve mikro bölgeleme araştırmaları ve elbette kentsel dönüşüm. İnşaat Mühendisleri Odası ile birlikte hayata geçirdiğimiz yapı envanteri ve bina kimlik evrakı çalışmalarımız sayesinde İzmirlilerin yaşadıkları binalar hakkında kapsamlı bilgilere erişmelerini mümkün kıldık. Projemize sarsıntıdan en çok etkilenen, Bayraklı ve Bornova’da başladık. Ve toplamda 94 bin 773 yapının envanterini çıkardık” dedi.
İzmir’de neler yapıldı?
İzmirlilerin artık bizizmir.com adresi üzerinden bir tıkla, oturdukları binaların zelzele mevzuatına uygunluğu, ruhsat ve proje bilgileri üzere değerli bilgilere ulaşabildiğini belirten Lider Soyer, “Diğer yandan mikro bölgeleme sistemiyle Bayraklı, Bornova ve Konak ilçelerimizde taban etüdü çalışmalarına başladık. Kentimizdeki yapıların güvenliğini sağlayacak bu projeyi 2024 içinde tamamlıyoruz. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü birlikteliğiyle yürüttüğümüz İzmir Depremsellik ve Tsunami Araştırma projesi ile sadece kentimizin değil, komşu vilayetlerin de sarsıntı risklerini en ince detayına kadar incelediğimiz bir süreci başlattık. İzmir’le birlikte, Aydın ve Manisa’nın bir kısmını de içine alan büyük bir alanın sarsıntı riskini modelliyoruz. Elde edilen datalar, kentimizin afetlere karşı dirençli yapısını güçlendirmek için temel oluşturacak. İzmir’in gelecekte nereye, nasıl yapılaşması gerektiğini tespit ediyor, bu doğrultuda gerekli olan bilimsel dataları büyük bir titizlikle topluyoruz. Bu çalışmalarımızın bir çıktısı olarak, İzmir’in dirençli kimliğini güçlendiren örnek bir yapı doğdu: Ege Kent Laboratuvarı. Bu laboratuvar, yer ve yapı gereçlerinin fizikî özelliklerini belirleyerek, kentsel dönüşüm projelerimizde en üst seviye güvenliği sağlıyor” tabirlerini kullandı.
“Kimsenin ahını almadan kentsel dönüşüm yapıyoruz”
Türkiye’ye örnek biçimde yürütülen kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında bilgi veren Lider Soyer, “Bizim kentsel dönüşümden anladığımız, sırf eski binaların yıkılarak yenilenmesi değil. Bizim gayemiz İzmir’in herkesin inançla nefes alıp verdiği bir kente dönüşmesi. Bu hedefimize ulaşmak için, 6 bölgede toplam 248 hektarlık alanda, vatandaşla yüzde yüz uzlaşma temelinde, yerinde dönüşüm prensibi ile çalışmalarımızı sürdürdük. Uzundere’de 817, Örnekköy’de 333 olmak üzere toplam bin 150 bağımsız ünitenin anahtar teslimlerini yaptık. Kimsenin ahını almadan gerçekleştirdiğimiz Kentsel Dönüşüm atağımızla, yaklaşık 820 bin metrekare inşaat alanında, toplamda 5 bin 600 bağımsız kısmın inşaatını yapıyoruz. Geçtiğimiz yıl, 6 Şubat’ta tanımı sözlerle mümkün olmayan bir felaket yaşadık. On binlerce canımızı yitirdik. Yüz binlerce vatandaşımız sarsıntıda konutlarını, yakınlarını kaybetti. Zelzelenin etkilediği birtakım bölgeler adeta haritadan silindi. Bu felaket, dirençli kentler inşa etmenin, ülke gündemini meşgul eden tüm siyasetlerden çok daha öncelikli ve yaşamsal olduğunu bir sefer daha gösterdi. Acının siyaseti olur mu? Çocuklarını yitiren ana babaların, yetim kalan çocukların üzerinden siyaset yapılır mı? İzmir’de bu idare anlayışının tam karşıtını yapmaya kelam verdik. Bu hoş kenti afetlere karşı dirençli hale getirmeye, İzmirlileri inançlı ve sağlıklı ömür alanlarına kavuşturmaya odaklandık, en temel amacımız olarak tanım ettik. Kimsenin yüreğine bir daha sevdiğinin acısı düşmesin diye olanca gücümüzle çalıştık. Yürüttüğümüz tüm çalışmalar, afet risklerini azaltmayı, can ve mal kaybını en aza indirmeyi hedefliyor” dedi.
“Yıkılan kentlerin ayağa kalkmasına yardımcı olmak için canla başla çalıştık”
Başkan Soyer, “Rant için değil, halk için başlattığımız kentsel dönüşüm seferberliğimiz ile İzmirlilerin inançlı konutlara sahip olması en büyük önceliğimiz. 6 Şubat sonrasında belediyemizin kurumsal gücüyle yıkılan kentlerin ayağa kalkmasına yardımcı olmak için canla başla çalıştık. Başlattığımız Bir Kira Bir Yuva hareketiyle, İzmir dayanışmasını büyüttük. Evsiz kalan yurttaşlarımızı sıcak yuvalarla buluşturduk. 85 milyon bütün Türkiye’nin yüreğini dağlayan bu yarayı sarmak için birbirimize sıkı sıkıya kenetlendik. Birinci andan itibaren, arama kurtarma ve tıbbi yardım gruplarımızı, insani yardım materyallerimizi bölgeye sevk ettik. Tüm gücümüzle afetzede kardeşlerimizin yanında olduk. Kardeş kentimiz olan Osmaniye’ye, Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş’a konteyner kentler kurduk. Belediyemizin tüm imkânlarını seferber ederek depremzedeler için barınma, beslenme, sıhhat ve ruhsal destek hizmetleri sunduk. Parti, din, inanç gözetmedik. Bir elin verdiğini öbür el duyurmadan gece gündüz çalıştık. Yaşanan bu tarifsiz acıyı bir nebze olsun hafifletebildiysek ne keyifli bize” diye konuştu.
“İzmir’de başlattığımız kıssanın de takipçisi olacağım”
Afetlere dirençli kentler inşa etmenin başta merkezi idare olmak üzere lokal idarelerin, meslek odalarının, akademinin, STK’ların, yani bir bütün olarak tüm toplumun ortak sorumluluğu olduğunu belirten Lider Soyer, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Hepimizin en temel vazifesidir. Yıllardır her platformda hükümeti, mahallî idareleri ve toplumumuzu afetlere karşı uyaran saygıdeğer hocalarımızın, kıymetli bilim insanlarımızın önünde hürmetle eğiliyorum. Sizlerin iştirakiyle gerçekleştirdiğimiz bu buluşma, geleceğin dirençli kentlerine diliyorum ki ışık tutsun. Sizlerin rehberliği, bu yolda bizim için değer biçilemez bir kaynaktır. Biliyoruz ki afet risklerine karşı koymak için bilimin ışığında ilerlememiz, İzmir’in ve ülkemizin güvenliği için en sağlam hareket noktasıdır. İzmir’in gücü, birlikteliğimizde ve dayanışmamızdadır. Tabiatla uyumlu ve dirençli kentler inşa etmek için ülkemizin her bir köşesine, belediye başkanı olarak geçirdiğim sürede edindiğim deneyimleri aktarmak için canla başla çalışmaya devam edeceğim. İzmir’de başlattığımız kıssanın de takipçisi olacağım. Zira benim için İzmirlilerin ve bu ülkede yaşayan her bir yurttaşımızın güvenliği, her türlü makamdan, mevkiden çok daha değerlidir.”
“Diliyorum ki İzmir dirençli bir kent haline gelecektir”
Prof. Dr. Naci Görür ise programdaki konuşmasına, “Buraya İzmir’in dirençli kent haline getirilmesi için bilimsel olarak görüşlerimi paylaşmak ismine geldim. Şu anda İzmir’de çok kıymetli bir çalışma yapılıyor. Bu çalışma dirençli İzmir için evvelce yapılması gereken bir altyapı, buna bu türlü bakmak lazım. Bu çalışma bittikten sonra eşzamanlı yürütülen çalışmalarla birlikte diliyorum ki İzmir dirençli bir kent haline gelecektir” diyerek başladı.
“Gözünün yaşına bakmadan yıkar”
Depremlerin bu coğrafyada 13,6 milyon sene evvelce itibaren var olduğunu belirten Naci Görür, “O müddetten beri sarsıntılar bu coğrafyada oluyor. Milyonlarca sene de devam edecektir. Biz bu türlü bir coğrafyayı yurt edinmişiz. Topraklarımızın yüzde 90’ı ve daha fazlası canlı faylarla kesilmiş vaziyette. Bu canlı fayların her birinin kendine mahsus karakteri var. Her biri ne kadar büyüklükte zelzele üretir, nasıl, ne vakit üretir, ürettikçe nereyi, nasıl tesirler, o bölgede zelzelenin şiddeti ne olur, bunların hepsi bu fayların özelliklerine bağlı. Bizim yapılanmamızla, idaremizle hiçbir ilgisi yok. Yerin altındaki dinamikler yeryüzünde Türk mü, Arap mı, Avrupalı mı yaşıyor bilmez, meskenleri sağlam mı bilmez. Faylar zelzele ürettiği vakit kendi güçleriyle ve o bölgenin karakteristikleriyle tesir eder. Üstündeki yapılar şayet kendi özellikleriyle uyumluysa onu muhakkak ölçüde tolere eder, yıkmaz fakat şayet zıtlaşmış, aksi şeyler yapılmışsa gözünün yaşına bakmadan yıkar. O bölgede yerleşmiş insanları maalesef öldürür” dedi.
“Utanılacak bir şeydir”
İzmir’de yapılacak her mühendislik yapısının yerin altının dinamikleriyle uygun, barışık yapılması gerektiğini belirten Görür, “Yapmadığımız vakit eninde sonunda o yıkılır ve biz de sonuçlarını görürüz. Bugün kendi yaptığımız kusurların altında telef oluyoruz. O kadar çok kusur yapmışız ki bu ülkenin kentlerinde onu düzeltmekten korkuyoruz. Ancak bir yerden başlamak zorundayız. İzmir’in yaptığı üzere. Zelzele dirençli kent nedir? Sarsıntı geldiği vakit asgarî hasarla atlatan kent demektir. Elbette büyük sarsıntıda kentlerde büyük hasarlar görülür lakin bu hasarların afet boyutuna çıkması bizim kusurumuzdur. Bu da bizim açımızdan utanılacak bir şeydir” dedi.
“Kader deyip geçiştiremezsiniz”
Prof. Dr. Naci Görür, 6 Şubat sarsıntısına dikkat çekerken bir gecede yaşanan kayıpları hatırlattı. Bilimle yönetilen aydın ülkelerin bu kayıpları veren ülkelere âlâ gözle bakmadığını aktaran Görür, “Bir gecede 50 binden fazla insanı toprağa gömüyorsanız şapkanızı önünüze koyup düşüneceksiniz. Biz ne yaptık ya da neyi yapmadık ki bu kadar insanı toprağa verdik. Maraş sarsıntısı geliyorum diyen bir sarsıntıydı. 1999’da Marmara sarsıntısı sonrasında birinci söylediğimiz yer Maraş’tı. Maraş’a dikkat edin diye söyleye söyleye lisanımızda tüy bitti. Hepimiz hatalıyız, bu ülkenin insanları olarak. Üzerimize düşeni yapmadık. Bunu yazgı deyip geçiştiremezsiniz. Bu sarsıntıyla hiçbirimiz yüzleşmedik. Biz hiçbir şey yokmuş üzere davranıyoruz” tabirlerini kullandı.
“Aksi halde tarihin çöplüğüne atılır gideriz”
Deprem dirençli kentlerin yaratılması için gerekli olanları sıralayan Görür, “Siyasi irade, halkın nezaret ve kontrol misyonu olmalı. Şayet halk, insanlarımız istemezse, talep etmezse, siyaseti zorlamazsa siyasetçi bu işe girmez. Biz de her sarsıntıda binlerce insanımızı toprağa veririz. Bu iş bu türlü gitmez. Bu ülkenin ekonomik ve siyasi bağımsızlığını korumak için bu sarsıntı işini çözmemiz lazım. Aksi halde tarihin çöplüğüne atılır gideriz. Bundan hiç kuşkunuz olmasın” dedi.
İzmir ile ilgili de konuşan Görür, “Söyle ne vakit olacak? diyorlar. Bu egoizm. Şayet kendine dokunmayacaksa zil takıp oynayacak. Onu geç. İzmir bir zelzele kenti” diye konuştu. Görür, İzmir’in tarihindeki sarsıntılardan örnekler de sundu.
“Bugüne kadar şanslıydık ancak bu ne kadar devam edecek?”
İzmir’in canlı, risk oluşturacak fayları üzerine konuşan Görür, “Bunlar İzmir’i vuracak olan faylar. Ancak ne vakit, nasıl, ne büyüklükte, onu bilmiyoruz. Bizim kentimizi tehdit eden bu fayların özelliklerini bilmiyoruz. Bundan daha büyük bir aymazlık olur mu? 2023’e kadar bu mantıkla nasıl geldik? Kuzu üzere oturuyoruz. Biz bunların özelliklerini bilmiyoruz. Ne vakit uyanırlar? Uyanırlarsa ne büyüklükte bir sarsıntı üretirler, bu zelzelenin dalgaları İzmir’in tabanı altında nasıl davranır… Bunları bilmeden nasıl oturduk yahu? Bu faylara karşın hiçbir şey yokmuş üzere biz bu çağa kadar nasıl geldik? Bugüne kadar şanslıydık lakin bu ne kadar devam edecek? Rastgele sarsıntı ne vakit geliyor diye bekleyemeyiz. Bu nedenle İzmir için fay tahlili önemli” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
