İzmit Körfezi’nin makul bir bölgesinin kırmızıya dönmesi sonrasında inceleme başlatıldı.
‘Deniz salyası’ olarak da bilinen müsilajın son günlerde yine gündeme gelmesi üzerine uzmanlar, oksijenin kıymetli bir kısmını üreten mikroskobik canlıların dayanılmaz bir etraf felaketinin oluşmasına neden olduğunu söylüyor. Marmara Denizi’nin müsilaj olayı ile felaketin yaklaştığını haber verdiğini kaydeden Moleküler Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Esma Ulusoy, “Doğanın sesine kulak vermedikçe bütün bu felaketlerin sebebi olan global ısınmanın sonuçlarını anlamamız mümkün olamayacak.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi (MDBF) Moleküler Biyoloji ve Genetik Dr. Öğr. Üyesi Esma Ulusoy, “deniz salyası” olarak da bilinen müsilajın son günlerde tekrar gündeme gelmesi üzerine kıymetlendirme bulundu.
Müsilaj bir tabiat olayı mı?
“Deniz karı yahut deniz salyası” olarak da bilinen müsilajın; bitkilerde tohum kabuğu ve köklerden salınan karbonhidrat yüklü jölemsi zararsız organik bir salgı olduğunu tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Esma Ulusoy, “Stres şartlarında nemin korunmasını sağlayarak bitkilerde besin depolaması, fide gelişimi ve çimlenme üzere yaşamsal olaylara yardımcı olur. Bu salgı okyanus, deniz ve göllerde yaşayan fitoplanktonlarca gerilim şartlarında (besin kıtlığı, kolonizasyon gibi) çokça üretebiliyor.” dedi.
“Zamanla asitleşen deniz suyu çokça müsilaj üretmesine neden oluyor”
Dünyanın oksijenin değerli bir kısmını üreten bu mikroskobik canlıların dayanılmaz bir etraf felaketinin oluşmasına sebep olduğuna işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Esma Ulusoy, şunları lisana getirdi:
“Bu fitoplanktonlar azot ve fosforca varlıklı dingin deniz sularını seviyor ve bu türlü ortamlarda süratlice çoğalmaya başlıyor. Lakin azot ve fosfor yüzünden vakitle asitleşen deniz suyu çok artan fitoplanktonları gerilime sokar ve çokça müsilaj üretmelerine sebep olur. Ortamda bol oksijen, müsilaj ve fitoplanktonun varlığı onlara tutunan, beslenen, oksijeni tüketen ziyanlı bakterilerin (Kolera, Kolibasili-kolit vb. hastalıkları yapan), protozoa (amip vb.) ve virüslerin artışına sebep oluyor. Vakitle denizin içinde başlayan bu olağandışı besin ağı dev bir pıhtıya dönüşerek hem deniz yüzeyini hem de deniz tabanını kaplıyor.” diye anlattı.
“Dev bir jöleye dönüşerek yüzeyde tabakalaşıyor”
Dr. Öğr. Üyesi Esma Ulusoy, 4-8 ay boyunca fitoplankton artışıyla artan müsilajın, deniz suyunun çok ısınmasıyla birlikte pıhtılaşmış dev bir jöleye dönüşerek yüzeyde tabakalaştığını ve böylelikle havadaki oksijenin geçişi ile güneş ışığını engellediği üzere fitoplanktonların vefatına de sebep olduğunu anlatarak, “Hem oksijensizlik hem de metrelerce derinliğe ulaşan bu deniz karı denizde oksijene bağlı yaşayan balıkların, kabukluların, sünger ve mercan üzere canlıların kitlesel vefatlarına, bu meyyit canlılar ise dehşetli bir kokuya ve çevresel felaketin oluşmasına yol açıyor. Ayrıyeten vakitle deniz tabanına çöken müsilaj deniz hayatına ve balıkçı ağlarına önemli ziyan veriyor.” dedi.
“2021’de nadir görülen bir etraf felaketine yol açtı”
Özellikle kapalı, sakin suların olduğu denizlerde görülen müsilaj olayının Türkiye’de de birinci kere 1992 yılında Erdek Körfezi’nde dalış atletleri tarafından gözlendiğini hatırlatan Dr. Öğr. Üyesi Esma Ulusoy, “2021’de ocakta başlayıp altı ay süren müsilaj, mayıs ayından itibaren süratli bir formda yayıldı. Akıntı ve rüzgâr tesiriyle de Gemlik ve İzmit körfezleriyle İstanbul’un kıyı bölgelerinde tesirli oldu ve 100 kilometrekare alana yayılarak nadir görülen bir etraf felaketine yol açtı.” diye bilgi verdi.
“Müsilaj olayı felaketin yaklaştığını bize haber veriyor”
“Bunca yıl Çanakkale ve İstanbul Boğazı akıntıları sayesinde kendini muhafazayı başaran bir iç deniz olan Marmara Denizi artık müsilaj olayı ile felaketin yaklaştığını bize haber veriyor.” diyen Dr. Öğr. Üyesi Esma Ulusoy, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Artan endüstrileşme, artan nüfus, gemi trafiğindeki artış, ziraî faaliyetlerde kullanılan gübre ve ilaçlardan kaynaklı kirlilik sıkı kontrollerle kesinlikle engellenmelidir. Bunun için halkın atık idaresiyle ilgili bilinçlendirilmesi, ileri atık su tesislerinin geliştirilmesi ayrıyeten atık suların, balıkçılık faaliyetlerinin, gemi sintine sularının, ziraî kimyasal ve gübrelerin denetlenmesi hayati kıymet taşıyor.
“Bütün bu felaketlerin sebebi global ısınma…”
Tüm bunların da ötesinde ölmeye başlayan Marmara Denizinin, son 60 yılda kuruyan yetmiş gölümüzün, son yıllarda çokça görülen hortumların, sellerin ve zelzelelerin çığlığını duymalıyız. Tabiatın sesine kulak vermedikçe bütün bu felaketlerin sebebi olan global ısınmanın sonuçlarını anlamamız mümkün olamayacak.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
