Yeni teknolojilerin, bilhassa internetin, günlük hayatın vazgeçilmez bir modülü haline geldiğini tabir eden uzmanlar, lakin hakikat kullanılmadığında, bağımlılık riski taşıdığını ve bu riskin de bilhassa çocuklar ve gençler ortasında daha yaygın olduğuna dikkat çekiyor. Teknolojik bağımlılığın tuvaletini tutmak, yıkanmayı, diş fırçalamayı ve yüz yıkamayı ertelemek üzere öz bakım problemlerini da ortaya çıkarabildiğini kaydeden Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, “Ergenlerimiz, uyku haricinde (o da düzensiz) bütün vakitlerini ekran başında geçirmeye meyillidir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, teknoloji bağımlılığının özbakım üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi.
Yeni teknolojilerin bağımlılık riski var
Yeni teknolojilerin bilhassa de internetin günlük hayatın vazgeçilmez bir kesimi olarak dünyanın birçok yerinde çabucak her yaştan insanın hayatında yer aldığını lisana getiren Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, “Hiç elbet gerçek kullanılması halinde hayatı epeyce kolaylaştırması kelam konusu iken gerçek bir çerçeve içerisinde kullanılmadığı takdirde bağımlılık olabilecek bir riski de barındırıyor.” dedi.
Artan tablet, telefon kullanımı kas ve iskelet sistemi meselelerine neden oluyor
Bu riskin, bilhassa çocuklar ve gençler ortasında daha yaygın olduğunu söz eden Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, “Son yıllarda, bilgisayar, tablet ve akıllı telefon üzere çağdaş teknolojik aygıtların kullanımı artmıştır. Bu aygıtlar çocuklar için hem faydalı olabilir hem de sıhhat problemlerine yol açabilir. Yapılan araştırmalar, çocukların bu aygıtları uygun olmayan mühlet, sıklık ve duruş durumlarında kullanmalarının fizikî ve zihinsel gelişimlerinde sıkıntılar, kas ve iskelet sistemi problemleri, obezite, uyku kalitesinde azalma üzere rahatsızlıklar ortaya çıkardığını göstermektedir.” diye konuştu.
İnternete ulaşımları engellendiği durumlarda anksiyete yaşıyorlar
“İnternet ve bilgisayar kullanımında, çocukları negatif istikamette en çok etkileyen durumun internet bağımlılığı olduğu belirtiliyor.” diyen Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, internet bağımlılığının, çocukların internet kullanımlarına muhakkak bir sınırlama yapılmaması, toplumsal ya da akademik ziyanlarını göz gerisi ederek kullanmaya devam etmeleri ve çocukların internete ulaşımları engellendiği durumlarda ağır formda anksiyete yaşamaları üzere belirtiler ile kendini gösterdiğinin bilindiğini anlattı.
Ekran başında tuvalet eğitimi verilmez
Teknoloji kullanımının artması, okul öncesi ve okul çağındaki birden fazla çocukta dikkatsizlik, agresif reaksiyonlar, obezite sıkıntıları, uyku sorunları ve fizikî inaktivite ile kontaklı olduğunu da belirten Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, “Teknoloji bağımlılığının bilhassa çocuk ve ergenlerde ortaya çıkarabileceği problemlerden, özbakım üzerindeki tesirlerinden bahsedersek, birinci olarak unutulmamalıdır ki tuvalet eğitimi ekran başında verilmez. Çocuk tuvalette yahut lazımlığında daha fazla vakit geçirsin ve sorun çıkarmadan tuvaletini yapsın diye ekran kullanarak tuvalet eğitimi yapılırsa bu çocuğun tuvalet eğitiminin yanlış tamamlanmasını; çocuğun tuvalete gitme vaktini tam belirleyememesi ve hem gece hem de gündüz çiş kaka kaçırma davranışına sebebiyet verebilmektedir.” dedi.
Teknoloji bağımlılığı öfke ve inatlaşma davranışlarına sebep oluyor
Teknoloji bağımlılığının öfke ve inatlaşma davranışlarına sebep olabileceğini, bunun da kabızlık ve enkoprezis (kaka kaçırma) üzere sıkıntıları artırabileceğini kaydeden Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, “Dikkat eksikliği, hiperaktivite, davranış bozukluğu ve anksiyete bozukluğu üzere durumlar da teknoloji bağımlılığıyla irtibatlıdır.” formunda bilgi verdi.
Tuvalete gitmiyor hatta yıkanmıyorlar!
Teknoloji bağımlılığının, sekonder (ilk baştan beri olmayan) çiş ve kaka kaçırma sıkıntılarına sebebiyet verebileceğini ve ayrıyeten, aşırı çiş tutmadan kaynaklanan mesane sıkıntılarına ve çok kaka tutmadan kaynaklanan kronik kabızlığa yol açabileceğini anlatan Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, “Bu kabızlık, lavman ve fitil kullanımları nedeniyle meydana gelen travmalar sonucunda tuvalet fobisine kadar gidebilir. Teknolojik bağımlılık, yıkanmayı, diş fırçalamayı, yüz yıkamayı ertelemek ya da yapmamak üzere öz bakım sıkıntılarını da ortaya çıkarabilir. Zira çocuklarımız ve ergenlerimiz, uyku haricinde (o da düzensiz) bütün vakitlerini ekran başında geçirmeye meyillidir.” diye konuştu.
12 yaş üzerindeki çocuklar günde en fazla 2 saat ekran başında olmalı
Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, tavsiye edilen ekran müddetlerini şu formda sıraladı:
0-3 yaş: Olabildiğince ekrandan uzak tutulmalıdır.
3-6 yaş: Günlük toplam müddet 20-30 dakikayı geçmemelidir.
6-9 yaş: Günlük toplam mühlet 40-50 dakikayı geçmemelidir.
9-12 yaş: Günlük toplam mühlet 60-70 dakikayı geçmemelidir.
12 yaş üzeri: Günlük toplam mühlet 120 dakikayı geçmemelidir.
İnternet kullanımı, unsur kullanımında olduğu üzere eksikliğinde mahrumluk belirtileri gösteriyor
Teknoloji bağımlılığının belirtilerini; “Teknolojiyle giderek daha çok vakit geçirmek, istediğiniz kadar kullanamadığınızda sonlanmak, planlandığından daha çok kullanmak, sebep olduğu ezalara karşın kullanmaya devam etmek, kullanmadığınız zamanlarda bile aklınızda olması ve sorumluluklarınızı (iş, okul, aile, bireysel temizlik gibi) aksatmak” olarak sıralayan Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, “Özellikle bilgisayar oyunları ve sosyal medya kullanımı çocuk ve ergenlerde bağımlılık riski oluşturuyor. Bu noktada internet kullanımı, madde kullanımında olduğu gibi beyinde aşırı stimülasyona neden oluyor ve eksikliğinde yoksunluk belirtileri görülebiliyor.” dedi.
Bilgisayar oyunu bağımlılığından kurtulmak mümkün mü?
Bilgisayar oyun bağımlılığından kurtulma önerilerini de; “Yavaş yavaş ama kararlı olarak azaltın, bilgisayar oyunlarının yerini spor ve hobilerle doldurun, sanal ortamdaki başarı ve saygınlığın
Gerçek hayattakinden daha mı değerli olduğunu düşünün ve değerlendirin, tüm bunlarla baş etmekte zorlandığınızda gerekirse uzman yardımı alın” şeklinde sıralayan Dr. Öğr. Üyesi Neriman Kilit, cep telefonu bağımlılığına karşı tedbirleri de; “Sabah uyandığınızda kendinizi hazır hissetmeden (giyinmeden, kahvaltı etmeden vb.) cep telefonunuzu elinize almayın. Güne pozitif ve sağlıklı şeylerle başlayın ve öyle sürdürün. Yatağınıza gitmeden en son 30 dakika önce telefonunuzu kontrol edin. Eğer mesajlarınız, cevapsız aramalarınız varsa dönüş yapmak için ertesi günü bekleyin. Uyku düzeninizi korumayı önceliklendirin. Cep telefonuyla yapmakta olduğunuz en önemsiz aktiviteyi azaltarak işe başlayın. Bir kişiyle yüz yüze iletişimdeyken cep telefonunuzu uzak bir yere koyma veya kapatma konusunda kendinizle anlaşın. Yemek yerken, arkadaşlarınızla gezerken, ders çalışırken, cep telefonlarınızı kullanmayın.” diye vurguladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
