TEMA Vakfı, 31 Mart yerel seçimleri öncesi hazırladığı Lokal İdareler için Ekosiyaset Evrakı 2024 ile seçimlere katılan tüm belediye başkanı adaylarına, kentlerin iklim krizi ve doğal afetlere karşı dirençli hale getirilmesi ve doğal varlıkların korunması tarafında davette bulunuyor.
“Önümüzdeki periyotta, tüm canlılar için daha sağlıklı bir hayat için doğal varlıkları ve ekolojik dengeyi gözeten demokratik bir mahallî idare anlayışına gereksinim var” diyen TEMA Vakfı, hazırlamış olduğu Mahallî İdareler için Ekosiyaset Dokümanı 2024’ü kamuoyuyla paylaştı.
Yerel idarelere tabiat ve toplum odaklı siyaset ve stratejiler geliştirmeleri için rehberlik etmeyi hedefleyen evrakta; toprak, su, orman, mera, tarım alanları üzere doğal varlıkların, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistem bütünlüğünün korunması için tahlil teklifleri sıralanıyor. Bunların yanında; tabiat olaylarına karşı dirençlilik, iklim değişikliğine ahenk ve iklim kriziyle çaba, iklim adaleti, sera gazı emisyonlarının azaltımı, besin, su, hava ve katı atık idaresi, demokratik iştirak ve kentli hakkı mevzularında başta lokal yöneticiler olmak üzere, tüm yurttaşların atabileceği adımlar özetleniyor.
“Yerel idareler ekolojik kriz ve afetlere karşı hazırlıklı olmalı”
Türkiye’de lokal idarelerin 2019 mahallî seçimlerinden bu yana salgın, zelzele ve iklim krizi kaynaklı afetler üzere zorlayıcı gündemlerle yüzleşmek zorunda kaldıklarını hatırlatan TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Lideri Deniz Ataç, “Yaşanan bu afetlerin yanı sıra, orman alanlarının azalması, biyolojik çeşitlilik kaybı, çölleşme, azalan su ve besin, kirlenen hava üzere süregelen ekolojik krizler de mahallî idarelerin yeni siyasetler geliştirmeleri gerektiğini açıkça göstermektedir. Ekolojik kriz ve afetler nedeniyle karşı karşıya olduğumuz tesir ve riskler dikkate alındığında; lokal idarelerin hazırlıklı olmasının, planlı, acil ve stratejik müdahalelerde bulunmasının zarurî hale geldiği ortadadır” diye konuştu.
“Ekosistem tabanlı bir idare modeli geliştirmeli”
“Kuraklık sorunu, şiddetli yağışlar sonucu oluşan su baskını ve sel olayları, meydana gelen sarsıntıların ve heyelanların yıkıcılığı, şiddetli rüzgârlar ve fırtınalar sonucu ortaya çıkan hasarlar, sıcak dalgaları ile artan hava kirliliği nedeniyle genel halk sıhhatinin bozulması kentlerimizin doğal afetlere karşı olan kırılganlığını gözler önüne seriyor” diyen Deniz Ataç, “Doğal afetlere dirençli yerleşimler için binaların ve altyapı sistemlerinin sarsıntı, fırtına, sel ve heyelan üzere tabiat olaylarına karşı güçlendirilmesi epey değerli. Üst ve altyapının dayanıklılığını ve güvenliğini artırmak, tabiat olaylarının yaşandığı anlarda oluşacak ziyanı en aza indirecek ve afet sonrası hayatın olağana dönmesini hızlandıracaktır. Lakin sağlam yapılar, dirençli yerleşimler ve toplumlar için tek başına kâfi değildir. Bunun için ekosistem tabanlı bir idare modeli geliştirmek gerekir. Bu bağlamda mahallî idareler; afet risklerini azaltacak, arazinin jeolojisi, morfolojisi, örtüsü, ekolojik fonksiyonları ve topografyasını dikkate alacak ve doğal varlıklara ziyan vermeyecek stratejiler geliştirmeli” sözlerini kullandı.
“Yerel idareler iklim kriziyle gayrette kıymetli bir role sahip”
İklim değişikliğinin, bilhassa Türkiye üzere orta enlemlerde yer alan coğrafyalarda giderek artan olumsuz tesirlerine dikkat çeken Ataç, “Kentlerin ağır nüfusu, plansız yapılaşma, yeşil alanların azalması ve yüksek güç gereksinimi üzere faktörler, hava kirliliğini ve sera gazı emisyonlarını artırıyor. Bu durum, doğal ekosistemlerin azalmasına da neden oluyor. Lokal idareler iklim kriziyle uğraşta değerli bir role sahip ve bu kapsamda insanı ve doğayı bir bütün olarak ele alan siyasetler benimsemeleri gerekiyor. Mahallî iklim hareket planlarının hazırlanması, geliştirilmesi ve bu süreçlere yurttaşların iştirakinin sağlanması gerekiyor” dedi.
Lancet Kirlilik ve Sıhhat Komisyonu’nun 2019 yılı raporuna nazaran; hava kirliliğinin Türkiye’de erken ölümlere neden olan çevresel problemler ortasında birinci sırada olduğunun da altını çizen Ataç, “Hazırlamış olduğumuz doküman ile lokal idarelere; hava kalitesini artırmak için faal tedbirler alınması ve pak hava hareket planlarının hazırlanmasında hızlandırıcı ve yönlendirici rol oynamaları konusunda davette bulunuyoruz” halinde konuştu.
“Kentler; sürdürülebilirlik, demokrasi, eşitlik ve toplumsal adalet prensipleri ile planlanmalı”
Yerel idareler tarafından alınan her kararın ve atılan her adımın yurttaşların ömür kalitesini ve doğal varlıkları etkilediğine vurgu yapan Ataç, “Belgede; lokal idarelerin siyaset tercihlerinin hayati ehemmiyet taşıdığını ve bu süreçlerde yurttaşların, meslek örgütlerinin, sivil toplum kuruluşlarının ve akademik kurumların aktif iştirakinin sağlanması gerektiğini hatırlatıyoruz. Kentler; sürdürülebilirlik, demokrasi, eşitlik ve toplumsal adalet unsurları çerçevesinde hakkaniyete uygun formda planlanmalıdır. Kentsel yerler, hizmetler, imkânlar ayrıcalıklı kümeler için değil tüm kentlilerin kullanımına uygun olarak tasarlanmalıdır. Sağlıklı bir etrafta yaşama, ulaşım ve dolanım özgürlüğü, tarihi ve kültürel mirasın korunması, bireylerin kendi hayat tercihleriyle özgürce var olabilmesinin teminat altına alınması, barınma güvencesinin sağlanması, iş birliği ve dayanışmanın artırılması, iktisadi ve toplumsal adalet ile toplumun her kesitinin kendini inançta hissetmesinin sağlanması ve insan onuruna yakışır bir ömrün kurulmasıyla kentli hakkı tesis edilmelidir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
