TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Lideri Deniz Ataç, “Verimli tarım yerlerimizin çölleşme riskine karşı acil önlemler almak hem bugünü hem de yarınlarımızı korumak için vazgeçilmez bir sorumluluktur. Toprağımız; bizim mirasımız, bizim geleceğimizdir. Unutmamalıyız ki sağlıklı toprak, sağlıklı ömür demektir.” diyerek toprağı müdafaanın ehemmiyetini vurguladı.
Her yıl 17 Haziran’da iklim krizinin şiddetine dikkat çeken Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Çaba Günü bu yıl, Etraf Günü’ne benzeri olarak “Bizim Mirasımız, Bizim Geleceğimiz #ToprakİçinBirleştik” temasına odaklandı. TEMA Vakfı, bu çerçevede iklim krizinin tesirleriyle gayrette daima birlikte hareket etmenin vazgeçilmez bir sorumluluk olduğuna dikkat çekerek bu tesirleri azaltmada hepimizin misyonu olduğunu bir kere daha hatırlattı.
Günümüzde iklim değişikliğine karşı önlemlerin artık bir mecburilik olduğunu söyleyen Deniz Ataç, “Henüz 1994 yılında, TEMA Vakfı’nın “Türkiye Çöl Olmasın!” sloganı toplumda büyük yankı uyandırmıştı ve tedbir alınmadığı takdirde ülkemizin çölleşme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu, birinci defa bu kadar yüksek sesle lisana getirilmişti. Maalesef bugün birebir tabloyla çok daha önemli bir halde yüzleşiyoruz. İnsan faaliyetlerinin neden olduğu orman ve çayır-mera topraklarının tahribatı, erozyon, kirlilik, tuzlanma ve asitleşme üzere meseleler sebebiyle toprak bozulumu artıyor. Ömür kaynağımız olan doğal varlıklar tükenirken, var olanların da üretkenliği azalıyor. Global ısınmayı 1.5°C ile sonlandırmamız gerekiyor lakin Dünya şimdiden 1.2°C’den fazla ısınmış durumda. Kuraklıkların, sel ve taşkınların artması, toprak üretkenliğinin ve su kaynaklarının azalması ile biyolojik çeşitlilik kaybı, insan ömrünü derinden etkiliyor.” formunda konuştu.
Dünya üzerindeki toprakların %40’ı tahrip olmuş durumda
İklim krizi, erozyon, çölleşme ve kuraklığın ülkemizdeki olumsuz tesirlerini vurgulayan ve toprak üzerindeki hayatın önemli bir tehlike altında olduğunu belirten Deniz Ataç, “Çölleşme, arazi bozulumları ve kuraklık nedeniyle dünya genelindeki tüm arazi alanlarının %40’ı tahrip olmuş durumda ve bu durum dünya nüfusunun %25’ini olumsuz etkilemektedir. Sağlıklı toprak, gıdamızın %95’ini sağlarken birebir vakitte kıymetli bir iş ve geçim kaynağıdır. Fakat her yıl 100 milyon hektar arazi yabanî madencilik, kentleşme ve kirlilik üzere nedenlerle tahrip ediliyor. Bu da dünyada her saniye 4 futbol alanı büyüklüğünde sağlıklı arazinin yok olması manasına geliyor. Tahribatın %80’i yeni tarım toprakları elde etmek için yapılıyor ve bu da biyolojik çeşitliliğin yok olmasına neden oluyor. Ayrıyeten mevcut tarım yerlerinde ise sürdürülebilir olmayan uygulamalar nedeniyle toprak bozuluyor. Erozyon, kimyasal gübrelerin suyu kirletmesi ve pestisit kullanımı tarım yerlerinin verimliliğini azaltıyor, insan ve toprak sıhhatini bozuyor.” dedi.
Kuraklık ve çölleşme, 3.2 milyon insanın ömrünü tehdit ediyor
Çölleşme ve kuraklığın, zarurî göçün de itici güçleri ortasında yer aldığının ve her yıl 3.2 milyon insanın hayatını tehdit ettiğinin altını çizen Ataç, “Artan nüfusun besin muhtaçlığını karşılamak için tarıma daha fazla muhtaçlık duyuluyor. Bugün, 750 milyondan fazla insan açlık çekerken, 2050 yılında 10 milyarlık nüfusun besin muhtaçlığını karşılayabilmek için toprağa olan gereksinimin daha da artacağı açık bir halde görülüyor. Atalarımızdan miras kalan topraklar yalnızca bizim değil, gelecek jenerasyonların da hakkıdır. Bu hakkı korumak için tabiatın yaralarını güzelleştirmemiz gerekiyor. Sürdürülebilir arazi idaresini sağlamak, orman ve mera alanlarını korumak, bozulan toprakları eski haline getirmek için yenileme (restorasyon) çalışmaları yapılması büyük kıymet taşıyor. Tabiata yapılan her yatırımın, geleceğe yapılan en pahalı yatırım olduğunu bir sefer daha vurguluyoruz. ” sözlerinde bulundu.
Ülkemizde yaklaşık 410 bin hektar orman alanı kaybedildi
Türkiye’de orman, çayır-mera alanları ve tarım topraklarının büyük baskı altında olduğuna ve maddelerde yer alan birtakım kararların arazi tahribatını kolaylaştırdığına işaret eden Deniz Ataç, “2012-2023 yılları ortasında madencilik ve güç faaliyetleri sebebiyle yaklaşık 410 bin hektar orman alanı kaybedildi. Büyüyen kentler verimli tarım topraklarını yutarken, hala ziraî verimliliği çok yüksek tarım toprakları ve büyük ovalarda organize sanayi bölgeleri tesis edilmek isteniyor. Türkiye, iklim değişikliğinden en fazla etkilenen ülkeler ortasında yer alıyor; bu yadsınamaz bir gerçek. Bu nedenle arazi kullanımında yapılacak değişiklikler ve sürdürülebilir idare hayati ehemmiyet taşıyor.” dedi.
Toprak ve suya olan gereksinim artarken, arazi tahribatını önlemek için yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini lisana getiren Ataç, “Ormanlarımız, su varlıklarımız, çayır-mera topraklarımız ve verimli tarım topraklarımız korunmalı, madencilik faaliyetlerine feda edilmemelidir. Bunun yanında toplumu çölleşme, erozyon ve toprak müdafaa bahislerinde bilinçlendirmeli ve bu bahiste eğitim faaliyetlerine de katkıda bulunmalıyız. Günlük hayatlarımızda tasarruf alışkanlıklarımızı geliştirerek doğal varlıklarımızı müdafaaya takviye olmalıyız. Çölleşmiş yahut erozyona uğramış toprakları uygunlaştırmak için yenileme çalışmalarını teşvik etmeliyiz. Siyaset yapıcılar ve karar vericilerden doğal varlıklarımızı yani ömrü koruyan düzenlemeler yapmalarını talep etmeliyiz. Unutmayalım ki sağlıklı toprak, sağlıklı ömür demektir!” halinde atılması gereken adımları sıraladı.
Ataç, “TEMA Vakfı olarak Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Gayret Günü’nde toprağın ve tabiatın korunması için herkesi bir ortaya gelmeye ve birlikte hareket etmeye davet ediyoruz. Toprak için bir olalım, geleceğimizi koruyalım!” formunda konuştu.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
