Descartes-08: Canlı İnsan Hücrelerinin Yeniden Programlanmasıyla Geliştirilen Çığır Açan Bir Tedavi
Günümüzde genetik mühendislik teknolojilerinin hızla gelişmesiyle birlikte, canlı insan hücreleri üzerinde gerçekleştirilen yeni nesil tedavi yaklaşımları önem kazanıyor. Bu teknolojilerden biri olan Descartes-08, özellikle otoimmün hastalıklar alanında umut vaat eden ve klinik uygulamalarda çığır açan bir gelişme olarak öne çıkıyor. Descartes-08, hücrelerin yeniden programlanması ve kişiye özel tedavi imkânı sunmasıyla dikkat çekiyor.
Descartes-08’in Geliştirilmesinde Türk Bilim İnsanlarının Rolü ve İş Birliği
Bu önemli başarıda, İstanbul Üniversitesi ve Amerikan merkezli Cartesian Therapeutics şirketi arasındaki güçlü akademik ve sanayi iş birliği büyük bir rol oynadı. Dr. Metin Kurtoğlu liderliğindeki Türk bilim insanları, Descartes-08’in geliştirilmesinde aktif rol aldı. Bu iş birliği sayesinde, Türkiye kökenli uzmanlar, ABD’de başlayan bu projeye katkıda bulunarak, ilacın klinik uygulama aşamasına geçiş sürecinde yer aldılar.
Uluslararası Klinik Araştırmalar ve Bilimsel Toplumla Paylaşım
İstanbul Üniversitesi ve Cartesian Therapeutics iş birliğiyle gerçekleştirilen klinik araştırma sonuçları, 18-20 Nisan 2025 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenen 2. Uluslararası Nörogenetik ve Nörometabolik Hastalıklar Kongresinde bilim camiasıyla paylaşıldı. Bu toplantıda, yenilikçi tedavi yaklaşımı ve klinik sonuçlar detaylı şekilde tartışıldı ve büyük ilgi gördü.
Hücre Temelli Tedavi Yaklaşımı ve Özellikleri
Laboratuvarda yeniden programlanan Descartes-08 hücreleri, miyastenia gravis gibi nörolojik otoimmün hastalıkların tedavisinde geleneksel yöntemlerin ötesine geçiyor. Bu yöntem, hastaya kişiselleştirilmiş bir tedavi seçeneği sunarak, hastanın kendi bağışıklık hücrelerini kullanıp, hastalığa neden olan hücreleri hedef alıyor ve yok ediyor. Ayrıca, bu tedavi tamamen ayaktan uygulanabilmekte olup, kemoterapi gibi yan etkili ve yoğun tedavilere ihtiyaç duymadan gerçekleştiriliyor. Bu özellikleriyle, bilim dünyasında büyük ilgi uyandırıyor.
İnovatif Yaklaşım ve Uzman Görüşleri
Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Dr. Metin Kurtoğlu, şunları söyledi: “Türk bilim insanlarının katkılarıyla geliştirilen Descartes-08, canlı insan hücrelerine RNA yüklenerek otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan ilk CAR-T tabanlı tedavi. Hastanın kendi bağışıklık hücrelerini laboratuvar ortamında yeniden şekillendiriyoruz. Bu yöntem, güvenli ve yüksek etkinlikteki CAR-T teknolojisinin, otoimmün hastalıklar gibi daha önce mümkün olmayan alanlarda uygulanabilmesini sağlıyor.”
Kişiselleştirilmiş ve Güvenli Bir Tedavi Seçeneği
Miyastenia gravis hastalarının mevcut tedavi yöntemleri genellikle ömür boyu devam eden ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlara dayanıyor. Ancak bu ilaçlar, vücudu zayıflatıp ciddi yan etkilere neden olabiliyor. Descartes-08 ise, hastanın kendi T hücrelerini kullanarak, sadece hastalığa yol açan hücreleri hedef alıyor ve yok ediyor. Bu sayede hastalığın uzun süreli iyileşmesi mümkün hale geliyor. Faz 2 klinik çalışmaları, tedavinin hem etkin hem de iyi tolere edildiğini gösterdi. Bu başarılı sonuçların ardından, Cartesian Therapeutics önümüzdeki yıllarda Faz 3 çalışmalarını başlatmaya hazırlanıyor. Bu, genetik mühendislik ürünleriyle gerçekleştirilen ilk Faz 3 klinik araştırması olma özelliği taşıyor.
Türkiye’de Klinik Çalışmalar ve Uzman Görüşleri
Türkiye’deki klinik çalışmaların koordinatörlüğünü üstlenen İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Hacer Durmuş Tekçe, yaptığı açıklamada: “Faz 2 sonuçları, Descartes-08’in miyastenia gravis hastalarında derin ve sürdürülebilir bir iyileşme sağlayabileceğini gösteriyor. Bu teknolojinin Türkiye’de de uygulanabiliyor olması, bizim ve ekibimizin büyük gururu. Faz 3 çalışmalarını sabırsızlıkla ve heyecanla bekliyoruz.”
Sonuç ve Gelecek Perspektifi
Descartes-08’in geliştirilmesi ve klinik araştırmalarında kaydedilen ilerlemeler, kişisel tedavi yaklaşımlarında yeni bir çağın başlangıcını işaret ediyor. Bu teknolojinin, otoimmün hastalıklar başta olmak üzere birçok hastalık alanında kullanılabilirliği, tedavi seçeneklerini genişleterek hastalara umut olmaya devam edecek. Türkiye’nin de bu alandaki katkılarıyla, bilim ve sağlık alanında uluslararası arenada söz sahibi olma yolunda önemli adımlar atılıyor.
