Dr. Öğr. Üyesi İlker Çayla, çağdaş hayatın her anına sinen dijital uyaranların dikkat kapasitesini süratle aşındırdığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı. “Sabah kahvemizi hazırlayana kadar bile telefonumuza birkaç bildirim düşüyor, bir WhatsApp kümesinde iletiler artıyor, toplumsal medyada trendler değişiyor. Daha güne başlarken bile zihnimiz parçalanmış bir halde oluyor. Reklam panoları, klaksonlar, bildirimler derken dikkat dağınıklığı artık olağan bir ruh hâli haline geliyor. Amerikan Psikoloji Derneği’nin son çalışmasına nazaran kişinin izlediği kısa görüntü sayısı artıkça dikkat ve dürtü denetimi de kötüleşiyor.”
“İstanbul trafiğinde yaklaşık 400 farklı uyarıcıyla karşılaşıyoruz”
Dr. Öğr. Üyesi Çayla, İstanbul trafiğinde bireyin yaklaşık 400 farklı uyarıcıyla karşılaştığını, akşam saatlerinde ise meskenlerde televizyon açıkken insanların %70’inin telefonu, yarısının ise tabletini kullanmaya devam ettiğini söz ederek tek ekrana odaklanmanın “neredeyse nostaljik bir anı” haline geldiğini söyledi.
“Eğitim ortamlarında kesintisiz odaklanma mühleti 6 dakika”
Liseli gençlerle yapılan araştırmaların da çarpıcı sonuçlar barındırdığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Çayla, “Gençlerin %75’i, soruyu çözerken bile telefonunun titreşimini düşünmeden edemediğini söylüyor” dedi. Eğitim ortamlarında kesintisiz odaklanma müddetinin 6 dakikaya kadar düştüğünü tabir eden Dr. Öğr. Üyesi Çayla, birebir anda birden fazla ekrana maruz kalmanın “dinlenemeyen bir zihin ritmi” yarattığını vurguladı.
“Sosyal medya platformlarında 1 dakikada ortalama 20 içerik tüketiliyor”
Haber okuma alışkanlıklarının da dikkat erozyonunun bir öteki göstergesi olduğunu anlatan Dr. Öğr. Üyesi Çayla, insanların haber sitelerinde ortalama 6 saniye kaldığını söyleyerek “Bu süratte hiç bir şeye sahiden odaklanmamız mümkün değil” dedi. Toplumsal medya platformlarında 1 dakikada ortalama 20 içerik tüketildiğini aktaran Dr. Öğr. Üyesi Çayla, aile yemeklerinde gençlerin %90’ının her 10 dakikada bir telefonuna baktığını belirtti.
Dikkat kaybının ferdî bir zafiyet değil, toplumsal bir dönüşümün sonucu olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi İlker Çayla, “Yaşam temposu, ekonomik baskı, dijital platformların tasarımı ve eğitim sistemi birleştiğinde ortaya çok daha büyük bir toplumsal sorun çıkıyor” dedi. Dikkat krizinin, Türkiye üzere genç nüfuslu ülkelerde toplumsal dayanıklılık ve kamusal tartışma kültürü açısından kritik bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Dr. Öğr. Üyesi Çayla, dikkati koruyan bir toplumsal ekosistemin değerini “Dikkati korumak aslında toplumun geleceğini korumaktır” kelamlarıyla özetledi.
“Hem ferdi zihinsel sıhhati hem de toplumsal düşünme kapasitesini korumalıyız”
Eğitimden iş hayatına, dijital platformlardan aile içi irtibata kadar dikkat kapasitesini güçlendirecek bir dönüşüme gereksinim olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Çayla, dikkat kaybının ülke çapında yaşanan görünmez bir erozyon olduğunu ve bu kaybı fark etmenin hem kişisel zihinsel sıhhati hem de toplumsal düşünme kapasitesini korumak açısından hayati olduğunu söyledi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
