Kalın bağırsakta (kolon) oluşan polipler, sessizce gelişerek vakitle kansere dönüşebiliyor. Türkiye’de 50 yaş üzerindeki her iki bireyden birinde polip saptanabildiğini belirten Acıbadem Taksim Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Şenateş “Daha da çarpıcısı, son yıllarda 40 yaş altı bireylerde de görülme sıklığı artıyor. Bunun en kıymetli nedenlerinin başında; süratli hayat stili, düşük lifli beslenme, obezite ve genetik yatkınlık geliyor” diyor.
Poliplerin erken devirde kolonoskopi sırasında yalnızca birkaç dakikada çıkarılarak kanser riskinin önlenebildiğini, lakin toplumumuzda bu hususta farkındalığın düşük olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Şenateş “Ne yazık ki pekçok kişi hala ‘Şikayetim yok, neden kolonoskopi yaptırayım?’ niyetine sahip” diye konuşuyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Şenateş polipe karşı 8 tesirli tedbiri anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
- Düzenli kolonoskopi yaptırın
45 yaşından (ailesinde risk olanlarda 40) itibaren tertipli kolonoskopi, poliplerin kansere dönüşmeden tespit edilmesini sağlar. Hekiminizin size özel belirlediği aralıklarla kolonoskopi yaptırmayı ihmal etmeyin. Erken alınan her polip, kanser riskini mahzurlar.
- Lifli beslenin
Sebze, meyve, tam tahıllar ve bakliyat istikametinden varlıklı diyetler bağırsak florasını istikrarlar ve polip oluşumunu azaltır. Lifler, toksik unsurların bağırsakta uzun müddet kalmasını önler. Bilimsel çalışmalar, yüksek lifli beslenen bireylerde kolon kanseri riskinin yüzde 30’a kadar azaldığını göstermektedir.
- Kırmızı eti azaltın
Aşırı kırmızı et ve işlenmiş et eserleri (sucuk, salam, sosis) tüketimi, bağırsakta kanserojen bileşiklerin oluşumunu tetikler. Haftada 2 porsiyonun altında tutulması önerilir. Dünya Sıhhat Örgütü bu besinleri “muhtemel kanserojen” sınıfında kıymetlendiriyor.
- İdeal kilonuzu koruyun
Prof. Dr. Ebubekir Şenateş “Obezite, bilhassa erkeklerde polip gelişimi riskini 2 kat artırır. Beden kitle indeksini 25’in altında tutmak hem metabolik hem de onkolojik açıdan hamidir. 5–10 kg kilo kaybı bile polip riskini manalı biçimde azaltabilir” diyor.
- Sigara ve alkolü bırakın
Tütün eserleri, bağırsak mukozasında genetik hasarı kolaylaştırır. Alkol de emsal biçimde mukozayı zayıflatır. Uzun periyodik içicilerde polip görülme riski yüzde 40 artar. Bırakıldığı andan itibaren risk eğrisi düşmeye başlar.
- D vitamini ve kalsiyum seviyelerini koruyun
D vitamini, bağışıklık sistemini ve hücre yenilenmesini destekleyerek polip gelişimini maniler. Kalsiyum, ziyanlı asitlerin bağlanarak dışkı ile atılmasını sağlar. Eksikliği olan bireylerde tabip denetiminde destek önerilebilir.
- Düzenli antrenman yapın
Fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini düzenler ve inflamasyonu azaltır. Haftada en az 150 dakika orta tempolu yürüyüş, kolon sıhhati açısından hamidir. Yapılan çalışmalara nazaran; faal hayat usulü, polip riskini yüzde 25 azaltır.
- Bağırsak floranızı koruyun
Probiyotik içeren besinler (yoğurt, kefir, fermente sebzeler) bağırsak bakterilerinin istikrarını korur. Mikrobiyota bozulması, inflamasyonu tetikleyerek polip yerini güçlendirebilir. Mikrobiyota dostu beslenme, bağırsak direncinin temelidir.
xxxxxxxx Kutu Bilgisi xxxxxxxxxx
Yeni jenerasyon teknolojiler erken tanıyı yüzde 20 artırdı
Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Ebubekir Şenateş, son yıllarda kolonoskopide yapay zeka takviyeli imaj tahlil sistemlerinin ihtilal yarattığını belirterek şöyle konuşuyor: “Yüksek çözünürlüklü sistemler, polipleri çıplak gözle fark edilemeyecek kadar erken evrede saptayabiliyor. Yapay zeka algoritmaları, endoskopik imajda milimetrik değişiklikleri anında tahlil ederek “şüpheli lezyon” uyarısı veriyor. Bu sayede doktor, gözden kaçabilecek polipleri anında çıkarabiliyor. Yeni teknolojiler; erken teşhis oranlarını yüzde 20’nin üzerinde artırırken, süreç mühletini kısaltıyor ve hasta güvenliğini yükseltiyor. Geçmişte kansere dönüşebilecek bir polip, artık birkaç saniyede tespit edilip ortadan kaldırılabiliyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
