Zayıf bağışıklık sistemi, makûs ağız hijyeni, sigara kullanımı, yüksek şeker içeren diyetler, ağız kuruluğu ve evvelden mevcut diş sorunları üzere nedenlerle apse oluşabileceğini lisana getiren Endodonti Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, “Tedavi edilmediği durumlarda cilt altı dokularda önemli enfeksiyonlara neden olabilir. Enfeksiyon, alt çene ve göz altındaki dokulara yayılarak hayatı tehdit eden durumlara yol açabilir.” uyarısında bulundu.
Üsküdar Diş Hastanesi Endodonti Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, diş apsesi oluşum nedenleri ve tedavi yolları hakkında bilgi verdi.
Diş apseleri bakterileri ve meyyit doku hücrelerini içerir
Diş apsesi, diş kök kanallarında yahut diş eti etrafında oluşan enfeksiyon sonucu meydana gelen cerahat yani irin birikimi olduğunu belirten Endodonti Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, “Cerahat, bedenin enfeksiyonla savaşma düzeneğinin bir modülü olarak, bakterileri ve meyyit doku hücrelerini içerir. Diş apsesi, şiddetli ağrıya ve önemli komplikasyonlara neden olabilir, bu nedenle süratli ve gerçek tedavi gerektirir.” dedi.
Yetersiz ağız bakımı ve sıhhatsiz beslenme diş apselerinin ana nedeni
Diş apsesinin çoklukla bakteriyel bir enfeksiyonun sonucu olarak oluştuğuna değinen Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, bu enfeksiyonun nedenleri ve oluşum süreçleri hakkında şu bilgileri paylaştı:
“Dişin dış katmanında (mine) başlayan çürükler, tedavi edilmezse dentin ve pulpa üzere daha derin katmanlara ilerler. Pulpa, dişin içinde kök kanal sisteminde yer alan ve sonlar, bağ dokusu ve kan damarlarını içeren yumuşak dokudur. Bakteriler pulpa odasına ulaştığında enfeksiyon başlar ve pulpa dokusu ölebilir. Dişe gelen darbeler yahut yaralanmalar da dişin içindeki sonların ölmesine ve enfekte olmasına yol açabilir. Bu durum da apsenin oluşmasına neden olabilir.
Diş etlerinin iltihaplanması ve enfeksiyonu, diş köküne ve etraf dokulara yayılarak apseye neden olabilir. Yetersiz diş fırçalama ve diş ipi kullanımı, bakterilerin çoğalmasına ve diş çürüklerinin, diş eti hastalıklarının gelişmesine neden olabilir. Bu durumlar da apse oluşum riskini artırır.
Bunlara ek olarak, şekerli ve işlenmiş besinlerin tüketilmesi daha fazla diş plağının birikmesine neden olur. Plak sonunda sertleşerek diş taşına dönüşür. Hakikat fırçalama yapılmadığı ve diş ipi kullanılmadığı takdirde diş eti hastalıkları ve diş çürükleri gelişebilir. Tedavi edilmezse bu durum sonunda apseye dönüşebilir.”
Derin çürükler ve travma apseye neden olabilir
Diş apselerinin enfeksiyonun başladığı yere nazaran periapikal, periodontal ve perikoronal olarak üç ana tipe ayrıldığını söz eden Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, her bir apsenin oluşum nedenleri ve semptomlarının farklılık gösterebileceğini söyledi.
Periapikal apselerin dişin kök ucunda oluştuğuna ve çoklukla diş pulpasının enfekte olmasından kaynaklandığına dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Karatekin, “Bu apse cinsinin nedenleri derin çürükler, travma yahut eski diş tedavilerinden kaynaklanan dişin içindeki bakteriyel enfeksiyonlar olabilir. Şiddetli ağrı, ısırma yahut çiğneme sırasında rahatsızlık, bölgesel ateş üzere belirtileri olabilir. Öteki apselere nazaran daha yaygındır ve çoklukla derin çürüklerin yahut diş yaralanmalarının bir sonucu olarak ortaya çıkar.” dedi.
Yarı gömülü dişler genç yetişkinlerde apse oluşum riskini artırıyor
Periodontal apselerin dişeti ve dişi destekleyen kemik dokusunda oluştuğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin şöyle devam etti:
“Bu apseler çoklukla periodontal yani diş eti hastalığının ilerlemesi sonucu ortaya çıkar. Diş eti hastalıkları, diş eti ceplerinde biriken plak ve bakteriler nedeniyle ortaya çıkabilir. Diş etinde şişlik, dişin sallanması, diş etlerinde ağrı ve hassasiyet, bölgesel ateş üzere belirtiler görülebilir. Bilhassa periodontal hastalıkları olan şahıslarda yaygındır ve bu hastalıkların denetim altında tutulmadığı durumlarda sık görülür.
Perikoronal apseler ise çıkmakta olan bir dişin, ekseriyetle üçüncü azı dişi (20 yaş dişi) etrafında oluşur. Dişin tam olarak çıkamaması ve bu bölgedeki dokuların enfekte olmasıyla görülür. Enfekte bölgede şişlik, ağrı, ağız açma zorluğu, bölgesel ateş üzere belirtiler ortaya çıkabilir. Bilhassa yarı gömülü dişlerin sık olduğu genç yetişkinlerde daha yaygındır.”
Farklı apse çeşitleri farklı tedavi usulleri gerektirebilir
Farklı apse çeşitlerinin farklı biçimlerde tedavi edilmesi gerektiğine değinen Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, bu tedavi yollarını şöyle açıkladı:
“Periapikal apseler ekseriyetle kök kanal tedavisi yahut diş çekimi ile tedavi edilir. Şayet enfeksiyon yayılmışsa, antibiyotik tedavisi de gerekli olabilir.
Periodontal apseler ise ekseriyetle enfekte bölgenin temizlenmesi ve küretaj (kök yüzeyi düzleştirme) süreçleri ile tedavi edilir. İleri hadiselerde cerrahi müdahale gerekebilir.
Perikoronal apseler ise gömülü dişin cerrahi olarak çıkarılması ve enfekte bölgenin temizlenmesi ile tedavi edilir.”
Tedavi edilmeyen diş apseleri önemli sıhhat sıkıntılarına neden olabilir
Zayıf bağışıklık sistemi, berbat ağız hijyeni, sigara kullanımı, yüksek şeker içeren diyetler, ağız kuruluğu ve evvelce mevcut diş sorunlarının apse oluşumu için risk faktörleri olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Anıl Özgün Karatekin, tedavi edilmeyen diş apselerinin önemli komplikasyonlara yol açabileceğini söyledi ve şöyle devam etti:
“Cilt altı dokularda önemli enfeksiyonlara neden olabilir. Enfeksiyon, alt çene ve göz altındaki dokulara yayılarak hayatı tehdit eden bir durum olan Ludwig’s angina’ya (enfeksiyonun boyun yumuşak dokularına ve ağız tabanına yayılması durumu) yol açabilir. Enfeksiyon, boğazın ardındaki dokulara yayılarak parafaringeal apse (solunum zahmetine kadar sebep olabilen derin boyun apseleri) oluşturabilir.”
Tedavi edilmeyen diş apselerinin ise uzun vadede ağız ve genel sıhhat üzerinde önemli olumsuz tesirler oluşturabileceğine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Karatekin, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Kronik enfeksiyonlara neden olabilir ve bağışıklık sistemini zayıflatarak öbür sistemik hastalıkların riskini artırabilir. Ayrıyeten, daima ağrı ve rahatsızlık, ömür kalitesini kıymetli ölçüde düşürebilir. Bu nedenle, diş apselerinin erken teşhis ve tedavisi büyük değer taşır.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
