Türkiye’nin lezzetlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştıran yaş meyve zerzevat ve meyve zerzevat mamulleri kesimleri 2024 yılında ihracatlarını yüzde 4 artırarak 6 milyar 131 milyon dolara taşıdı. Meyve zerzevat ve meyveebze mamulleri bölümünde 6 milyar dolar barajı birinci sefer 2024 yılında aşılmış oldu.
2024 yılında yaş meyve zerzevat dalı 3 milyar 401 milyon dolarlık ihracata imza atarken, meyve zerzevat mamulleri dalı rekor ihracata 2 milyar 728 milyon dolarlık katkı sağladı.
Ege Bölgesi yüzde 22 hisse aldı
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lider Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, Türkiye geneli yapılan 6 milyar 131 milyon dolarlık ihracatın 1 milyar 314 milyon dolarlık dilimini gerçekleştirdiklerini, Türkiye geneli ihracattan yüzde 22 hisse aldıklarını lisana getirdi.
Ege İhracatçı Birlikleri’nde 2024 yılını pahalandırmak için basın toplantısı düzenleyen Lider Uçak, 2024 yılının, ihracat dünyası için epeyce meşakkatli ve yorucu geçtiğini vurguladı. Uçak, “Ancak tüm bu zorlukların üstesinden gelerek Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak 2024 yılında 1 milyar 314 milyon dolarlık ihracata imza attık. Bu başarıda emeği geçen tüm üyelerimizi üstün eforlarından ötürü gönülden tebrik ediyorum. Birliğimiz ihracatındaki eser ve ülke ayrıntılarını inceleyecek olursak, en çok ihracatı yapılan eserler 319 milyon dolar ile turşular, 170 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça, 101 milyon dolar ile meyve suları, 55 milyon dolar ile kiraz, 44 milyon dolar ile domates, 41 milyon dolar ile üzüm oldu. Birliğimizin en güçlü olduğu eserlerde turşular, kuru domates, kestane üzere eserler kıymetlerini korudu” diye konuştu.
En çok ihracat yapılan ülke Almanya
Türkiye’nin yaş meyve zerzevat ve meyve zerzevat mamulleri bölümlerinde en çok ihracat yaptığı ülkelerin, 239 milyon dolar ile Almanya, 197 milyon dolar ile ABD, 101 milyon dolar ile İngiltere, 95 milyon dolar ile Rusya, 71 milyon dolar ile Hollanda, 63 milyon dolar ile İtalya olduğu bilgisini veren Uçak, şöyle devam etti: “Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan eserlerse; 574 milyon dolar ile meyve suları, 475 milyon dolar ile mandalina, 428 milyon dolar ile turşular, 426 milyon dolar ile domates, 377 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça kümesi, 357 milyon dolar ile limon oldu.”
“Üçüncü Jenerasyon Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”nin üçüncü ayağı 2025 yılında hayata geçecek
Sürdürülebilir tarım ve ihracatın geleceği için gençlere büyük kıymet verdiklerini vurgulayan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, ziraat mühendisliği ve besin mühendisliği eğitimi alan gençleri tarım kesimine kazandırmak için 2 farklı devirde “Üçüncü Jenerasyon Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”yle gençlere 6’şar haftalık eğitim programları düzenlediklerini tabir etti.
“Üçüncü Jenerasyon Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”nde, üretimden ticarete kadar tüm süreçlerde uzman takımlar tarafından verilen teorik ve pratik eğitimlerin yanı sıra bahçe ve fabrika ziyaretleri düzenlendiğini paylaşan Uçak, 2025 yılında projenin üçüncü ayağını yapacaklarını kaydetti.
44 firmamız güçlerini URGE Projesinde birleştirdi
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak Ticaret Bakanlığı’nın takviyesiyle 3 tane başarılı URGE Projesi gerçekleştirdiklerini ve “Taze Üzüm, Kiraz ve Nar URGE Projesi”nin Ticaret Bakanlığı’ndan “En Yeterli URGE Projesi Ödülü” aldığını hatırlatan Lider Uçak, 2025 yılında yeni pazarlara açılma gayesiyle 44 firmanın iştirakiyle yeni bir URGE Projesini sürdüreceklerini, 2025 yılının birinci yarısında bir ticaret heyeti gerçekleştirmek için planlamalarının devam ettiğini vurguladı.
Turkish Tastes sayesinde yeni ihracat mutabakatları yapıldı
Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altındaki 6 besin birliğinin paydaşlığıyla ABD’ye besin eserleri ihracatımızı artırmayı amaçlayan Turkish Tastes isimli TURQUALITY Projesi kapsamında ABD’de birbirinden başarılı etkinlikler düzenlediklerini aktaran Uçak, tanıtım faaliyetleriyle başlayan bu teşebbüsün artık meyvelerini vermeye başladığını ve Türk besin firmalarının ihracat muahedeleri imzalamaya başladıkları bilgisini paylaştı.
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, 2024 yılında İzmir’de birinci kere düzenlenen ve meyve zerzevat kesimi için büyük bir kıymet taşıyan Interfresh Fuarı’na, 2025 yılında daha güçlü bir iştirak sağlayarak İzmir’in ve meyve zerzevat kesiminin tanıtımında öncü bir rol üstlenmeyi amaçladıklarını kelamlarına ekledi.
Balık; “İhracatta en büyük sorun; pestisit”
Yaş meyve ve zerzevat ihracatında en değerli meselelerden birinin pestisit kalıntısı olduğunu tabir eden Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı Cengiz Balık, “Son periyotta bu mevzu önemli biçimde gündem oluşturmaya başladı. Türk eserlerinin dış pazardaki algısını düzeltmek için Turquality Projesi başlatıldı. Lakin, ihracatta geri dönen her TIR’ın esas sorun olarak gösterilmesi yanlışsız değil. Bu durum, ülke mevzuatlarından kaynaklanıyor ve yalnızca ihracat üzerinden çözülebilecek bir problem değil. Zira Türkiye’de üretilen meyve ve zerzevatın sırf yüzde 10’u ihraç ediliyor, kalan yüzde 90’ı iç piyasada tüketiliyor. Şayet kalıntı sıkıntısını sırf ihracat açısından çözmeye çalışırsak başarılı olamayız. Bu sorunu üretim alanında çözmemiz gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu konuda ciddi önlemler aldığını ve önümüzdeki süreçte kapsamlı çalışmalar başlatacağını belirtti. Ayrıca, bu sadece ihracat sıkıntısı değil, Türk insanı da sağlıklı ve kalıntısız eser tüketmeyi hak ediyor. Bu yüzden toplumda farkındalık yaratmamız ve tüketicilerin de pazardan aldıkları eserleri sorgulaması gerekiyor. Şayet tüketiciler bilinçlenirse, bu sorunun daha süratli çözüleceğine inanıyorum” dedi.
Geri dönen eserler iç piyasaya sürülmüyor
İhracattan geri dönen yaş meyve zerzevat eserlerinin tahlil edilmeden iç piyasaya sürüldüğüne dair çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığını tabir eden Cengiz Balık şöyle devam etti: “Geri dönen eserlerin iç piyasada kolaylıkla satıldığı tarafında yanlış bir algı var. Halbuki ihracat muhakkak kurallar çerçevesinde yapılıyor. Avrupa Birliği’ne gönderilen eserler birinci olarak Kapıkule hudut kapısında tahlile tabi tutuluyor. Birinci tahlil Bulgaristan hududunda yapılıyor ve şayet uygunsuzluk tespit edilirse eser Türkiye’ye geri gönderiliyor. Analizden geçemeyen ürünlerin ülkeye dönmesi en az 20 günü buluyor. Türkiye’ye giren ürün sonra ithalat rejimine tabi tutuluyor. Türkiye’deki mevzuata göre yeniden analiz yapılıyor ve eğer burada da uygunsuzluk tespit edilirse ürün imha ediliyor. Eğer ürün uygun bulunursa ihracatçı bunu çekebiliyor, fakat yaklaşık 25 günlük süreç sonunda bu sefer de ürünün raf ömrü dolduğu için ticari değerini kaybediyor. Bu nedenle, Türkiye’de kalıntılı malın piyasaya sürüldüğü yönündeki iddialar gerçeği yansıtmıyor.
Sorunun kökten çözümü için üretim aşamasında denetimlerin sıkılaştırılması gerekiyor.”
Yaş meyve sebze ürünlerinde kalıntı oluşumunun önüne geçmek için 2021 yılından bu yana “Kullandığımız Pestisitleri Biliyoruz” isimli bir projeyi sürdürdüklerini sözlerine ekleyen Balık, yaş meyve sebze üretiminin yoğun olduğu Aydın, İzmir, Manisa, Muğla illerinde; çilek, asma yaprağı, şeftali, kiraz, nar, limon, üzüm, mandarin, domates, biber ve kornişonun aralarında olduğu 11 üründe numuneler aldıklarını, ürünlere göre değişiklik gösteren bu projede kapsamında yılda yaklaşık olarak 600 numune aldıklarını ve akredite olan laboratuvarlarda analiz yaptırdıklarını, analiz sonuçlarını üyeler, üreticiler ve paydaş kurumlar ile paylaştıklarını sözlerine ekledi.
Türkmenoğlu: “Mamul ihracatının yüzde 37’si Ege’den yapıldı”
Türkiye’nin meyve ve sebze mamulleri ihracatının 2024 yılında 2 milyar 728 milyon dolara ulaştığını dillendiren Türkiye Meyve Sebze Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Türkmen Türkmenoğlu, meyve sebze mamulleri ihracatının yüzde 37’sine denk gelen 1 milyarlık ihracatın Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği tarafından gerçekleştirildiğini paylaştı.
Meyve sebze mamulleri ihracatında Türkiye genelinde ortalama ihracat fiyatının 1,27 USD olduğu bilgisini veren Türkmenoğlu, “2024 yılında Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği mamul ihracat birim fiyatımız 1,59 USD olarak gerçekleşti. Bu rakam 2023 yılı ile karşılaştırıldığında ortalama fiyatımız yüzde 1 oranında artış gösterdi. Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan ürün grubu 574 milyon dolarla meyve suları olurken, Ege Bölgesi’nde 319 milyon dolarla turşular oldu” dedi.
Meyve sebze mamulleri sektörünün, tarım alanındaki diğer dallardan bazı önemli avantajlarıyla ayrışma gösterdiğinin altını çizen Türkmenoğlu şöyle konuştu; “Üretim süreçlerimiz büyük oranda ithal hammaddeye ihtiyaç duymuyor, ihracata dayalı büyüme hedefleri ve sağladığı yüksek istihdam imkânları, sektöre özgü güçlü yanlarımız. Aynı zamanda mamul ürünlere eklenen katma değer, ihracat gelirlerinin artışında kilit bir rol oynuyor. Sektörümüz ayrıca, ülkemizin gıda ihracatına gastronomi temelli katkılarıyla da dikkat çekiyor. Türk mamulleriyle hazırlanan yiyeceklerin uluslararası alanda tanınması, tüm Türk gıda ürünlerine olan talebi artırmakta ve ihracat hacmini genişletiyor. Özellikle HoReCa (otel, restoran, kafe) kanallarında ve perakende zincirlerinde Türk ürünlerine yönelik talep gün geçtikçe büyüyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
