Yaz aylarında burun kanamaları kuru hava, susuzluk, alerjiler ve çok sıcağa maruz kalma üzere çeşitli faktörlere bağlanabilir. Bu faktörlerin birleşimi burun kanallarındaki hassas kan damarlarının kurumasına ve çatlamasına yol açarak burun kanamalarına neden olabilir. Bilhassa çocuklarda ya da ileri yaşta çoğunlukla kısa müddetli ve hafif şiddette olan burun kanamaları, kimi vakit sıhhati tehdit eden önemli sonuçlar doğurabilir. Memorial Antalya Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Doç. Dr. İsmail Önder Uysal, burun kanamalarının sebepleri, tedavi prosedürleri ve alınabilecek tedbirler hakkında bilgi verdi.
Tekrarlayan burun kanamaları ihmal edilmemeli
Burun kanaması tabiatıyla olan, olağan ve fizyolojik bir durum değildir. Kanamanın altında yatan nedenler kesinlikle araştırılmalıdır. Kimi vakit burun dışına (ön burun kanamaları), kimi vakit da içe ve genze (arka burun kanamaları) hakikat gerçekleşen burun kanamalarının; şiddeti ve ölçüsü ne olursa olsun, bilhassa tekrarlıyorsa nedeni kesinlikle araştırılmalıdır. Bunlar burnun iç yapısıyla ilgili bozukluklar, travmalar, enfeksiyon hastalıkları, rinitler, çevresel etkenler ve sistemik hastalıklar olarak sıralanabilir.
Burun kanamasına birçok etken neden olabilir
Burun kanamaları, travmanın yanı sıra; burun mukozasına bağlı sorunlardan ötürü da olabilmektedir. Burnun içini, sağladığı nemle koruyan mukozal örtü rastgele bir sebeple zedelendiğinde yahut salgı fonksiyonunu yerine getiremeyerek kuruluğa neden olduğunda; ince bir yapıya sahip olan mukozanın çabucak altında bulunan damarlarda kanama meydana gelebilir.
Burun damarlarında zedelenme ve çatlamalara bağlı gelişen kanamalara taban hazırlayan en önemli faktörlerden kimileri; kuvvetli burun sümkürme, burun karıştırma, burun-yüz travmaları, sıcak havalar, akut üst teneffüs yolu enfeksiyonları, alerjik rinit (saman nezlesi), öteki rinitler (sıklıkla yaş, gebelik ve çevresel etmenlere bağlı) yahut kronik sinüzit üzere rahatsızlıklardır. Öte yandan burun kemiğindeki eğrilikler de burun kanamalarının altında yatan sebeplerdendir.
Sıcak havada burun kanamalarında artış görülebilir
Aşırı sıcak ve kuru havalar burun kanamalarını tetikleyebilir. Yaz aylarında burun kanamaları can sıkıcı olabilir, lakin nedenlerini anlamak ve önleyici önlemler uygulamak, bunların oluşumunu en aza indirmeye yardımcı olabilir. Su içerek, burun kanallarını kuru havadan ve güneşe maruz kalmaktan koruyarak ve gerektiğinde vaktinde tıbbi yardım alarak, bireyler yaz aylarında burun kanamalarını tesirli bir biçimde yönetebilirler.
Bazı kimyasalların olduğu ortamlar, tozlu ve kirli hava üzere birtakım çevresel faktörler de burun kanaması nedenleri ortasında sıralanabilir. Tüm bu nedenlerin yanı sıra; sigara kullanımı da burun mukozasının doğal yapısını bozduğundan kanamalara taban hazırlamaktadır.
Çocuk ve yaşlılarda daha sık görülür
Burun kanaması farklı bir hastalık habercisi olabilir. Bilhassa hipertansiyon hastalarında, kan sulandırıcı ilaç kullanan şahıslarda, kanama-pıhtılaşma bozukluklarında, kan hastalıklarında (lösemi vs) burun kanamaları sık tekrarlayabilir. İlerleyen yaşla birlikte yandaş hastalıkların artması ve burun salgısının azalması, burun kanamalarının daha sık görülmesine neden olmaktadır. Çocuklarda ise burun mukozası ve damarları yetişkinlere nazaran daha ince ve hassas olduğundan, kanamalar daha sık izlenmektedir. Burun kanamaları, çocuklarda travma, burun karıştırma ve buruna yabancı cisim sokma üzere nedenlerle erişkinlere göre daha sık görülebilmektedir.
Burun kanamasında öncelikle yapılması gerekenler şunlardır;
- Panikle birlikte kanama şiddetlenebileceğinden hasta sakinleştirilmelidir
- Hastanın serin bir yere geçmesi sağlanmalıdır
- Oturtulduktan sonra baş yavaşça öne yanlışsız eğilmelidir
- Burun kanatları baş ve işaret parmaklarıyla sıkıştırılıp 5-10 dakika beklenmelidir
- Bu esnada yüze soğuk su yahut buz uygulamak da yararlı olabilir
Ancak kanama daha uzun sürüyorsa ve/veya şiddetliyse vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir. Tekrar tekrarlayan burun kanamalarında da bir uzmanın görüşü alınmalıdır. Bilhassa eşlik eden; bedende sık tekrarlayan morarmalar ve çürükler, öteki yerlerden kanamalar (örn: idrar yolu kanamaları), ağır halsizlik üzere semptomların varlığında altta yatan nedenin araştırılması önemlidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
