Kadıköy Belediyesi, kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binalarda bulunan, her biri geçmiş periyotların sanat ve mimari anlayışını yansıtan süsleme öğelerinin korunması gayesiyle meclis kararı alan birinci belediye oldu. Bu kararla birlikte Kadıköy’deki yüzden fazla binanın dış cephelerinde ve iç duvarlarında yer alan eserler, bilimsel sistemlerle sökülecek ve tekrar kıymetlendirilmesi sağlanacak.
Kadıköy Belediye Meclisi, mart ayı oturumunda Kadıköy’ün kültürel, sanatsal ve mimari kıymetlerinin korunması ve geleceğe aktarılması için değerli bir karara imza attı. Kadıköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Kadıköy’de kentsel dönüşüm kapsamında yıkılan binalardaki el imali süsleme öğelerinin korunması istikametindeki teklif, belediye meclisi tarafından oy birliğiyle karara bağlandı. Türkiye’de bir birinci olan karara nazaran bundan sonra Kadıköy’de yıkımı yapılacak binaların iç ya da dış cephelerinde yer alan sanatsal niteliği bulunan eserler, bilimsel formüllerle sökülerek, tekrar pahalandırılacak.
Bu kararla birlikte nitelikli süsleme öğelerine sahip binaların kentsel dönüşüm kapsamında yıkımı gerçekleştirilmeden evvel Kadıköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’ne bağlı Müdafaa Uygulama Kontrol Bürosu’na bildirim yapılması gerekecek. Kadıköy Belediyesi’nin uzman takımları tarafından sökümü yapılacak sanatsal çalışmaların, ya yıkılan yapıların yerine inşa edilecek yeni binalarda kıymetlendirilmesi ya da muhafaza altına alınarak müzede sergilenmesi sağlanacak.
“YAPILARIN ÜZERİNDEKİ SÜSLEMELERİN KORUNMASI İÇİN YASA YOK”
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Kadıköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’ne bağlı Muhafaza Uygulama Kontrol Bürosu’ndan mimar Ferdi Seymen, “2012’de 6306 Sayılı afet kanunu çıkınca riskli yapılarla ilgili tespitler bunun en büyük yansıması Kadıköy’de oldu. Tabi bu süratli dönüşümle birlikte maalesef bu cephe süslemeleri bulunun mozaiklerinin bulunduğu seramiklerin yer aldığı yapılarda süratlice dönüşümden etkilendi bizde tabi bu sürecin tesirinde kaybolmayı durdurmak bu seramikleri yaşatma ismine bir tahlil yolu aradık. Eski yapıtları müdafaayla ilgili mevcut bir kanun var lakin bu tıp yapı üzerindeki süsleme öğeleri ilgili rastgele bir gözetici unsur yok. Bu hususta alınmış meclis kararı olarak Türkiye’de bir birinci olduk” dedi.
“KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN NİTELİĞİNİ ARTTIRAN BİR UYGULAMA”
Seymen, bu uygulamanın kentsel dönüşümü yavaşlatan değil dönüşümün niteliğini arttıran bir çalışma olduğunun da altını çizerek şunları söyledi: “Öncelikle halkımızın bunu bilmesi lazım. Bu öğeler, esasen yapısına bu vakte kadar kıymet katmış ve bundan sonra da paha katacak öğeler. Aslında müdafaanın hem kendisi için hem de Kadıköy kent için çok bedelli olduğunu onun farkında olması lazım. Muhakkak kentsel dönüşüm yavaşlatan değil bilakis kentsel dönüşümün niteliğini arttıran bir uygulama olduğu tarafında vatandaşlarımızı da bilgilendiriyoruz. Onlar da memnun oluyorlar. Eminim bu iş ilerledikçe süreç içerisinde mülk sahiplerinin de bu bahisle ilgili bize gelip müracaat yapacağına inanıyorum. Kadıköy’e ve eminim ki bu süreçten sonra bizi örnek alacak başka ilçeler ve vilayetler için de bu kararın güzel olacağını düşünüyorum.”
“KENT HAFIZAMIZ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ”
Kadıköy Belediyesi’nde vazife yapan sanat tarihçisi Mine Kantarcı da Kadıköy’deki binalarda yer alan süsleme öğelerinin tarihi geçmişiyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Bunlar genelde 1950 ile 1990 yılları ortasında şu anda kentsel dönüşüme giren yapılardaki süsleme öğeleri. Neden 1950 ile 1990? Zira Cumhuriyet devrinin bir mimarlık tarzı var. Bunun çabucak gerisinden İstanbul’a bir göç var ve o göçle bir arada şu an yaşadığımız üzere bir kentsel yenileme yaşanıyor. Binalar yapılıyor, binalar yıkılıyor. 2-3 katlı binaların yerine geniş balkonlu bir yapı tipi geliyor. Bunları biraz hareketlendirmek, süslemek hedefiyle da daha sonra bu süsleme öğelerinin yerleştiğini görüyoruz. Bazen içlerinde bazen dışlarında karşımıza çıkabiliyor. Mozaik olabiliyor, rölyef olabiliyor. Boyama örnek de olabiliyor.
Biz Kadıköy Belediyesi olarak bunların korunması için 2020 yılında bir çalışmaya başladık ve bugüne kadar getirdik. Periyodun seramik ya da fotoğraf sanatkarlarının yaptığı, binalarda büsbütün sipariş üzerine yer alan süslemeler bunlar. Korunması, bizim kent hafızamız açısından hem de Kadıköy’ün tarihi yapısını özetlemek açısından hayli kıymet taşıyor.
Etnik desenleri görüyoruz. Daha çok soyut çalışmalar görüyoruz. Burası kıyı kesiti, burası yazlık bir yer. Periyodun yazlık bir yeri olduğu için de Göztepe, Feneryolu ve Suadiye üzere kısımlarda yazlık desenleri de çok görüyoruz. Güneş, deniz, kuşlar gibi.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
