Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran, 2022 yılında dünyada 19 milyon 976 bin yeni kanser olayı görüldü. Her yıl yaklaşık 10 milyon insan kanser nedeniyle hayatını kaybediyor, bu da kanseri yaklaşık altı vefattan birinin nedeni ve global olarak en büyük sıhhat sıkıntılarından biri haline getiriyor.
Türkiye’de de 2022 yılında 240 bin beşere kanser teşhisi konuldu ve 679 binden fazla insan kanser tanısı ile hayatına devam ediyor. Günümüzde görülme sıklığı giderek artan kanserin 2030 yılında dünyada 26 milyon insanın daha kapısını çalacağı öngörülüyor. Bu yükselişin büyük ölçüde nüfus artışı ve ömür mühletinin uzaması nedeniyle yaşanacağı belirtiliyor. Üstelik evvelden ileri yaş hastalığı olarak bilinen kanser günümüzde genç yaş kümesini da tehdit ediyor! Acıbadem Maslak Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, son yıllarda kanserin 50 yaş altındaki bireylerde görülme oranının 1990 yılına nazaran yüzde 80 oranında artış gösterdiği ikazında bulunuyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, hatalı hayat şeklinin ve çevresel risk faktörlerine erken yaşta maruz kalmanın genç erişkinlerde kanser riskini artırdığına dikkat çekerek, “Genç yaş kümesinde kanserin yaygınlaşmasında en kıymetli etkenler ise kusurlu beslenme alışkanlıkları, çağımızın değerli sorunu olan obezite, sigara kullanımı ve alkol tüketimi gibi risk faktörleridir” diyor.
Son 30 yılda yüzde 80 arttı!
Günümüzde 50 yaşın üzerindeki yetişkinlerde ortaya çıkan ve geç başlangıçlı olarak tabir edilen kanserlerin görülme oranı daha yüksek olsa da, 50 yaşın altındaki yetişkinlerde ortaya çıkan erken başlangıçlı kanserlerin global görülme sıklığı giderek artıyor. Bir çalışmada bilim insanları; 204 ülke ve bölgede 2019 bilgi tabanını temel alarak, 50 yaş altındaki şahıslarda teşhis edilmiş olan 29 kanserin global yükünü araştırdı. 14-49 yaşları ortasında teşhis edilen kanser hadiseleri erken başlangıçlı kanserler olarak kabul edildi. Yapılan araştırmada; kanserin 50 yaş altındaki şahıslarda görülme oranında 1990 yılına nazaran yüzde 80 oranında bir artış yaşandığı tespit edildi. Araştırmada; geniz ve prostat kanserinin erken yaş kümesinde en süratli artış eğilimi gösteren kanser tipleri olduğu belirlendi. Vefat oranlarına bakıldığında ise en süratli artış eğilimi böbrek ve yumurtalık kanserlerinde görüldü. Tekrar uzmanlar tarafından; 50 yaş altında görülen kanserlerin görülme sıklığının 2030 yılında yüzde 31 oranında artacağı varsayım ediliyor.
En tesirli tedbir nizamlı tarama programları
Günümüzde pek çok kanser tipinin tertipli olarak yapılan tarama programları ile erken devirde tespit edilebilmesi ise yürekleri ferahlatıyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, kanser tarama programlarının genç yaş kümesinde görülen kansere ve buna bağlı hastalık yüküne karşı en tesirli önleyici önlem olduğuna işaret ederek, “Örneğin kolon ve rahim ağzı kanseri üzere kimi kanser tipleri tarama programları ile şimdi kanser gelişmeden tespit edilebilmektedir. Bu nedenle tarama programlarını sistemli olarak yaptırmak yaşamsal ehemmiyete sahiptir” diyor.
Kanser artık tedavi edilebilir bir hastalık
Kanser, tıp dünyasında yaşanan son gelişmeler sayesinde artık tedavi edilebilir hastalıklar arasında yer alıyor. Öyle ki pek çok kanser türü günümüzde kronik hastalık olarak değerlendiriliyor. Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, son yıllarda ‘hassas onkoloji’ yaklaşımının kanseri yenmek için en iyi yeni silahlardan biri olduğuna dikkat çekerek, “Hassas onkoloji, her bir hastada kanserin genetik yapısının ve moleküler özelliklerinin incelenmesini içerir. Bu yaklaşım kanserin büyümesine ve yayılmasına neden olabilecek hücrelerdeki değişiklikleri tanımlar. Daha sonra bu bilgiler ışığında hastaya en uygun olan kişiselleştirilmiş tedaviler belirlenmektedir” diyor.
Hedefe yönelik tedavi ile başarılı sonuçlar
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Er, meme, bağırsak ve böbrek kanserleri başta olmak üzere günümüzde birçok kanser türünde hedefe yönelik tedavilerden oldukça başarılı sonuçlar alındığına işaret ederek, “İmmünoterapi onkolojik tedavilerde son birkaç yılda ön plana çıkan yöntemlerden. İmmünoterapi tedavisinde amaç hastanın kendi savunma sistemlerinin yeniden aktive olmasını, böylece hastalıkla mücadele etmesini sağlamaktır. Bu yöntem günümüzde standart tedavi yaklaşımı olarak yerini almıştır” diyor. Prof. Dr. Özlem Er, kemoterapi ilaçlarının da günümüzde sayılarının arttığını ve daha az yan etki yapması için uygun destek tedavilerin geliştirildiğini söylüyor.
Kanserden korunmak için 7 önlem!
Yaşam alışkanlıklarında yapılacak olan düzenlemeler ile kanserin gelişme riski düşürülebiliyor. Prof. Dr. Özlem Er, kanserden korunmak için almanız gereken en önemli önlemleri şöyle özetliyor:
- Sigara ve alkolden uzak durun
- Sebze ve meyve tüketin
- Düzenli egzersiz yapın
- İdeal kilonuzu koruyun
- İşlenmiş yiyeceklerden kaçının
- Gazlı içecekler tüketmeyin
- Güneşe maruziyeti günde 15 dakika ile sınırlayın
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
